Κυριακή 16 Μαΐου 2010

Μια ξεχασμένη προτομή στην παραλία της Ιτέας και το κουβάρι της Ιστορίας

Λίγα μέτρα από το καφέ Μαιάμι, χαμένη ανάμεσα σε πλήθος από τραπεζοκαθίσματα, (που 'χουν απλωθεί σα γάγγραινα σ' όλη την παραλιακή ζώνη της Ιτέας), βρίσκεται μια μπρούτζινη προτομή που δεν της δίνει κανείς πλέον σημασία εκτός ίσως από τα πιτσιρίκια που τρέχουν τριγύρω της παίζοντας κάθε απόγευμα το καλοκαιράκι.Η προτομή αναπαριστά το λοχαγό Πυροβολικού Ευθύμιο Δεδούση, αξιωματικό του Συντάγματος 5/42 του Συνταγματάρχη Δημήτριου Ψαρρού, στρατιωτικού σκέλους της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΚΚΑ, που έδρασε στην περιοχή της Φωκίδας κατά την περίοδο της Κατοχής.

Ποιος όμως ήταν πραγματικά ο Δεδούσης και ποιος ο ρόλος του στην ελληνική ιστορία;
...
Γεννήθηκε στην Τριταία (Κολοπετινίτσα) στις 13 Μαρτίου 1911.
Πολέμησε στην Αλβανία το '40 και απ' τους πρώτους μήνες της Κατοχής οργανώνεται στην αντίσταση, όμως τον Ιανουάριο του 1942 συνελήφθη απο τους Ιταλούς, λόγω της εθνικής του δράσης, ο εκ Τριταίας Λοχαγός Πυρ/κου Ευθύμιος Δεδούσης και εκλείσθη στην φυλακή, όπου υπέστη μαρτυρικά βασανιστήρια για να αποκαλύψη τα του Κινήματος Εθνικής Αντιστάσεως στην παρνασσίδα. Κατεδικάσθη εις τριετή φυλάκιση και ενεκλείσθη στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως της Λάρισας, όπου παρέμεινε ένα έτος.
Ο λαμπρός αυτός πατριώτης δραπέτευσε τον Μάιο του 1943 και τον Αύγουστο του ιδίου έτους ενετάχθη στο 5/42. Ιωάννης Παπαθανασίου
Εν τω μεταξύ βέβαια έχει προηγηθεί η ίδρυση του 5/42 Συντάγματος από τον Ψαρρό και άλλους αξιωματικούς κι αντάρτες τον Απρίλη του '43 και η διάλυση του (αναίμακτα) δύο φορές από τον ΕΛΑΣ σε διάστημα λίγων μηνών κι ενώ η οργάνωση είναι στα σπάργανα, καθώς και η ανασυγκρότησή του άλλες δυο φορές με παρέμβαση των Άγγλων.
Παράλληλα μ' αυτή την τελευταία ανασυγκρότηση του 5/42 το καλοκαίρι του '43 δημιουργείται και το Κοινό Γενικό Στρατηγείο των αντάρτικων ομάδων, με τη συμμετοχή ΕΚΚΑ,ΕΛΑΣ,ΕΔΕΣ, πάγιο αίτημα του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και των Άγγλων που ήθελαν έτσι να θέσουν υπό τον έλεγχό τους όλες τις ελληνικές αντιστασιακές ομάδες και κυρίως τον ΕΛΑΣ.
Την ίδια περίοδο εντάσσεται κι ο Δεδούσης στο 5/42 μαζί με άλλους βασιλόφρονες αξιωματικούς, θέλοντας να λειτουργήσουν ως δούρειος ίππος του Βασιλιά μέσα στην ΕΚΚΑ, οργάνωση με δεδηλωμένες αντιμοναρχικές, δημοκρατικές ιδέες κι αποτελούμενη κυρίως από αντιβασιλικούς αξιωματικούς (όπως κι ο Ψαρρός άλλωστε).
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι ένα μήνα μετά την ανασύσταση του 5/42, ο Ψαρρός δέχεται στις τάξεις του το φασίστα Δεδούση κι άλλους 68 βασιλόφρονες και φιλοτετατραυγουστιανούς αξιωματικούς, που καθοδηγούνταν από την αντιδραστική οργάνωση "Βασιλική Ιεραρχία".
Ιστορία της Αντίστασης 1940-'45
Τότε μόλις, ύστερα από δυο ολόκληρα χρόνια χειμερίας κι εαρινής νάρκης , είχαν ξυπνήσει τα παλαιά πολιτικά κόμματα κι οι ανωτέρω αρμόδιοι στρατιωτικοί ηγέτες για να πολεμήσουν δήθεν τους κατακτητές.(...) Τις εντολές που πήρε ο Δεδούσης απ' τη Στρατιωτική Ιεραρχία μπορεί να τις μαντεύσει κανείς απ' την όλη μετέπειτα διαγωγή και δράση του μέσα στο 5/42 Σύνταγμα. Αθ. Κούτρας
Γρήγορα φαίνεται αυτή του η διαγωγή. Τον Οκτώβρη του '43, όταν ξέσπασε ο αντάρτικος εμφύλιος ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ, είχε συγκληθεί πολιτικοστρατιωτική σύσκεψη της ΕΚΚΑ στο Κάστρο της Άμφισσας για να καθορίσει τη στάση της.
Παρόντες ο Καρτάλης (πολιτικός ηγέτης της ΕΚΚΑ), ο στρατηγός Μπακιρτζής, ο συνταγματάρχης Ψαρρός, ο υποδιοικητής αντισυνταγματάρχης Λαγγουράνης, ο ταγματάρχης Βλάχος και αρκετοί άλλοι.
Ο Δεδούσης διαφώνησε με την προτεινόμενη πολιτική του Συντάγματος κι απαίτησε με εντελώς απαράδεκτο τρόπο άμεση επίθεση εναντίον του ΕΛΑΣ.
Ηγέρθει με το αυτόματο σε θέση βολής και το δάκτυλο στη σκανδάλη και εξύβρισε όχι μόνον τον Καρτάλη, Μπακιρτζή, Βλάχο, αλλά και τον Ψαρρό, και τους υπολοίπους, ως προδότας του Βασιλέως κτλ. Αθ. Κούτρας
Δυστυχώς ο Ψαρρός, όντας ήπιος χαρακτήρας και συμβιβαστικός, όχι μόνο δεν τον τιμώρησε γι' αυτό του το παράπτωμα, αλλά ανέχτηκε κι άλλες, μεγαλύτερες αυθαιρεσίες του Δεδούση στη συνέχεια.
Ο Δεδούσης περιοδεύοντας στα χωριά Χρυσό, Δεσφίνα, Ιτέα, Γαλαξίδι κ.ά. με την υπερφίαλη, αγέρωχη, δυναμική εμφάνιση του λόχου του ήταν προκλητικότατος έναντι των οπαδών του ΕΑΜ.(...) Αν δεν δινόταν στον ΕΛΑΣ οι παραπάνω σοβαρότατες αφορμές, νομίζω, μπορεί να πει κανείς ότι δεν θα συνέβαιναν, τουλάχιστο την άνοιξη του 1944, τα αιματηρά γεγονότα και η διάλυση του 5/42.(...)
Δεχόταν κατευθύνσεις απ' την Αθήνα, απ' τους πατρώνες του, των οποίων εκτελούσε πιστά τις επιθυμίες των. Αθ. Κούτρας
Αν και η δράση του Δεδούση ήταν καθοριστική για τα μετέπειτα αιματηρά γεγονότα, δεν ήταν ο μόνος που έπαιρνε εντολές απ' αυτούς.
Μεταξύ των αξιωματικών του 5/42 υπήρχαν πολλοί που παίρναν ιδιαίτερες εντολές από τη Στρατιωτική Ιεραρχία, την οργάνωση του στρατηγού Παπάγου. Σ.Γρηγοριάδης
Το Φλεβάρη του '44, μετά τη λήξη των εχθροπραξιών μεταξύ ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ στην Ήπειρο, με πρωτοβουλία των Άγγλων και του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής συγκαλείται διάσκεψη στο Μυρόφυλλο κι εν συνεχεία στην Πλάκα Ηπείρου με συμμετοχή των τριών οργανώσεων και της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής. Από την ΕΚΚΑ συμμετέχουν ο Καρτάλης κι ο Ψαρρός.
Ενώ λοιπόν λείπει ο αρχηγός τους στην Ήπειρο, ο Δεδούσης μαζί με ομοιδεάτες του αξιωματικούς περιφέρουν στο 5/42 κείμενο προς υπογραφή που ουσιαστικά ακυρώνει την στρατιωτική εξουσία του Ψαρρού και παρακάμπτει την πολιτική ηγεσία του Καρτάλη!!!
Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και αντάρτες του 5/42 συντάγματος ευζώνων διακηρρύσουν προς όλα τα σημεία, ότι δεν εννοούν να γίνουν όργανα οιασδήποτε, οθενδήποτε προερχόμενης, πολιτικής εκμεταλλεύσεως και συνεπώς αποκηρύσσουν κάθε οργάνωσιν, που εμφανίζεται κηδεμονεύουσα το 5/42 αλλά αντιλαμβάνονται το Σύνταγμα 5/42 και συνεπώς και τους εαυτούς, ως όργανα μόνο των στρατιωτικών απελευθερωτικών συμφερόντων, ως αυτά θα τα καθορίζει το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ο Βασιλεύς και η Κυβέρνησή Του, ζητούν δε, αναφερόμενοι εις το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, τον Βασιλέα και την Κυβέρνησή Του, όπως τεθεί αμέσως το Σύνταγμα 5/42 εις άμεσον εξάρτησιν εκ του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.Τέλος αποκηρύσσουν την λεγόμενην οργάνωσιν ΕΚΚΑ, προς την οποίαν και τους σκοπούς της ουδέν συνδέει αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και αντάρτες, αφοσιωμένους στρατιωτικώς μόνον και μόνον εις το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, τον Βασιλέα και την Κυβέρνησή Του. Ιστορία της Αντίστασης 1940-'45
Το πραξικόπημα υποστηρίζουν ενυπογράφως οι αξιωματικοί Γ.Καιμάρας, Γ.Καπετζώνης, Γ. Ντούρος, Β.Παξινός, Π.Παπαδημητρίου κ.ά. Αρνούνται να το υπογράψουν οι πρωτοπόροι του 5/42 λοχαγός Κούτρας και υπολοχαγός Μήταλας, οι ταγματάρχες Βλάχος, Μαναίος, Δούκας, Φαρμάκης, Παπαιωάννου κ.ά. Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων
Είναι πια εμφανές ποιο έργο έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας ο Δεδούσης, εκείνο που του διέγραψεν η ηγεσία της Στρατιωτικής Ιεραρχίας, ο αντικομμουνιστικός αγών και η προβολή του Βασιλέως Γεωργίου Β'.(...) Επικεφαλής του λόχου του, ξεσπαθωμένος πια, έμπαινε σε άλλην φάσιν του εθνικού αγώνος: Στην ανοιχτή μάχην κατά του κομμουνισμού. Κ.Πυρομάγλου
Στις 4 Μαρτίου μετά από μια αυθαίρετη κίνηση του καπετάν-Νικηφόρου (Δ.Δημητρίου) του ΕΛΑΣ να αφαιρέσει στρατιωτικά είδη από αδειούχους αντάρτες του 5/42, προχωράει σε μια σειρά ακραίες και αψυχολόγητες ενέργειες.
Έκτακτος αγγελιοφόρος πληροφόρησε το Δεδούση, που είχε το Σταθμό Διοικήσεως του λόχου του στο αεροδρόμιο των Πενταγιών, περιμένοντας ματαίως, ρίψεις υλικών από αεροπλάνα, για τις παρα-πάνω εχθρικές ενέργειες του ΕΛΑΣ. Έξαλλος από τις πληροφορίες αυτές ο Δεδούσης, έκρινε απαραίτητο, στις 8 Μαρτίου, να λάβει έκτακτα μέτρα αμύνης και να προβεί, για λόγους ασφαλείας όπως ισχυρίσθηκε, σ' αυθαίρετες ενέργειες παρά τις συστάσεις του παρευρισκομένου, στους Πενταγιούς, Ταγματάρχη Μηχανικού Ηλία Μπαϊζάνου και χωρίς να ενημερώσει τον Ψαρρό. Έτσι:
-Εκήρυξε την περιοχή Β. Δωρίδος σε κατάσταση πολιορκίας.
-Συνέλαβε τα μέλη της περιφερειακής επιτροπής του ΕΑΜ Δωρίδος. Αφόπλισε το αρχηγείο του ΕΛΑΣ Δωρίδος και τις μαχητικές ομάδες Πενταγίων και Κροκυλίου.
- Έκοψε τις τηλεφωνικές γραμμές.
- Συνέλαβε ομήρους και, αφού παρέλαβε τον οπλισμό και τους εφοδιασμούς του ΕΛΑΣ, εκινήθη, διά νυκτός, προς την περιοχή Ευπαλίου, ένθα ο Σταθμός Διοικήσεως του ΙΙ Τάγματος του 5/42 υπό τον Καπετζώνη. Ιωάννης Παπαθανασίου
Διά τον ταγματάρχην Καπετζώνην, μεταξύ ΕΛΑΣ και 5/42 είχαν δημιουργηθεί προηγουμένως οξύταται προστριβαί, εξ αφορμής διάφορων ενεργειών του και αλλεπάλληλων καταγγελιών εκ μέρους του ΕΛΑΣ ότι εισήρχετο εις την Ναύπακτον και προέβαινεν εις συννενοήσεις με τους Γερμανούς. Κ.Πυρομάγλου
Μέσα σ' αυτό το κλίμα φανατισμού που καλλιεργεί ο Δεδούσης, δεν αργεί να γίνει και το κακό.
Κατά κακή μοίρα, ομάδα του 4ου λόχου Δεδούση, που προσπαθούσε ν' αφοπλίσει τη μαχητική ομάδα Κροκυλίου, εφόνευσε τον υπεύθυνο του ΕΑΜ στο χωριό, Βάρσο, τη στιγμή που, αρνούμενος να παραδοθεί, επεχείρησε να δραπετεύσει. Ο φόνος τούτος ήναψε τα μίση και τα πάθη μεταξύ των οργανώσεων και εβάρυνε σημαντικώς εις την τραγικήν ζωήν του 5/42. Οι οπαδοί του 5/42 φοβούμενοι τότε αντίποινα ακολούθησαν τον Δεδούση. Ο ταγματάρχης Μπαιζάνος, μετά τα γεγονότα ταύτα, έσπευσεν εις Άνω Παλαιοξάρι, ένθα ευρίσκετο ο Ψαρρός, όστις ηγνοεί τελείως τα διαδραματισθέντα εις Β.Δωρίδα. Γ.Καιμάρας
Εν συνεχεία, ο Ψαρρός έστειλε απεσταλμένο στην Αθήνα για ν' αναγγείλει στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΚΑ τα διαδραματισθέντα και να ενεργήσει δραστηρίως στο ΕΑΜ για την εκτόνωση της κρίσεως την οποία έβλεπε αναπόφευκτη. Παρ' όλα τα σοβαρά προβλήματα που εδημιούργησε στις σχέσεις του 5/42 με τον ΕΛΑΣ ο Δεδούσης με τις ενέργειες του, στις οποίες δεν συμφωνούσε ο Ψαρρός, εν τούτοις δεν ήθελε να τον αποπέμψει από το Σύνταγμα. Πολύ δε περισσότερο να τον παραδώσει στον ΕΛΑΣ, γιατί ήταν βεβαία η θανάτωσή του. Ήθελε πάση θυσία να τον προστατεύσει. Και θα το επετύγχανε αν ο Δεδούσης δεν ετήρει την άκαμπτη στάση που θα εκτεθεί περαιτέρω.
Συγχρόνως έλαβε τα εξής στρατιωτικά μέτρα:
Ανέθεσε τη Διοίκηση του Ι Τάγματος του 5/42, που την ασκούσε, προσωρινά, ο Λαγγουράνης, στον Ταγματάρχη Μηχανικού Ιωάννη Παπαθανασίου, μέχρι τώρα αντιπρόσωπο της EKΚΑ στο ΚΓΣ ανταρτών, με την εντολή να συγκεντρώσει το Τάγμα στην περιοχή Βιτρινίτσας (Τολοφώνα), να λάβει μέτρα ασφαλείας από Βορρά και Ανατολών. Επιπλέον διέταξε:
- Να παραπέμψει ο Παπαθανασίου το Δεδούση σε έκτακτο ανταρτοδικείο, που θα συγκροτούσε ο ίδιος, αλλά, εάν η απόφαση του ανταρτοδικείου ήταν θανατική, να μη την εκτελέσει.
- Ν' αποφύγει κάθε πρόκληση προς τον ΕΛΑΣ. Μετά δε τη συγκέντρωση της Μονάδος του στον Κουτσουρό, να τον καλέσει (τον Ψαρρό) για επιθεώρηση.
-Το ΙΙ Τάγμα θα παρέμενε στις θέσεις που κατείχε.
-Να μετακινήσει ο Δεδούσης τον 4ο λόχο, που διοικούσε, από το Ευπάλιο στη Βιτρινίτσα.
Διαταγή, που ενώ είχε σκοπό να τον καλύψει από ενέργειες του ΕΛΑΣ κατά του αδύνατου ΙΙ Τάγματος, ο Δεδούσης δεν την εξετέλεσε, παραμένοντας μέχρι της διαλύσεως του 5/42, στην αρχική του θέση. Ιωάννης Παπαθανασίου
Ο Ψαρρός πολλούς μήνας προ του Απριλίου 1944 δεν ησκεί πλέον πραγματικήν διοίκησην επί του Συντάγματος. Κ.Πυρομάγλου
Όμως οι προσπάθειές του δεν έχουν αποτέλεσμα. Ο ΕΛΑΣ συγκεντρώνει ισχυρές δυνάμεις προς την Δωρίδα, για να περιζώσουν την περιοχή, που ο Ψαρρός εδιάλεξε για την άμυνα του Συντάγματός του. Κι αυτή ήταν η περιοχή ΕΥΠΑΛΙΟΥ - ΚΛΗΜΑΤΟΣ - ΒΙΤΡΙΝΙΤΣΑΣ. Η περιοχή δεν ήταν η πλέον ενδεδειγμένη, γιατί παρ' ότι φύσει οχυρά, εστερείτο βάθους ώστε να είναι δυνατοί οι ευρύτεροι ελιγμοί των Μονάδων του Συντάγματος ιδίως σε περίπτωση υποχωρήσεως που δεν ήταν απίθανη. Ακόμα γιατί, όπισθεν αυτής ήταν η θάλασσα, οπότε δεν θα υπήρχε οδός διαφυγής αν η Μονάδα δεν ήταν σε θέση να κρατήσει τις θέσεις της.
Πολλοί επιρρίπτουν επ' αυτού τις ευθύνες μόνον στον Ψαρρό. Δεν έχουν όμως απόλυτα δίκιο: Ο Ψαρρός ήταν ένας από τους καλύτερους Έλληνες Επιτελικούς Αξιωματικούς. Απόφοιτος των Σχολών Πολέμου Ελλάδος και Γαλλίας, Καθηγητής στη δική μας Σχολή Πολέμου με μεγάλη στρατιωτική πείρα. Ήξερε επομένως καλά και τα προτερήματα και τα μειονεκτήματα της περιοχής Κλήματος.
Άλλοι λόγοι όμως τον εξηνάγκασαν να μείνει στη περιοχή αυτή και να μην την εγκαταλείψει στρεφόμενος είτε προς την Πελοπόννησο (πρόταση Παπαγιαννόπουλου) είτε προς τη Γκιώνα (πρόταση Ντούρου). Ήταν κυρίως ο συναισθηματισμός που τον διέκρινε, η ευγένεια της ψυχής του και το ακέραιο του χαρακτήρα του που του επέβαλαν να συμπαρασταθεί στον Δεδούση παρά τα όσα παράλογα διέπραξε στους Πενταγιούς και στο Κροκύλιο. Συγχρόνως όμως είχε πλήρη γνώση των πραγματικών περιστατικών που έπρεπε ν' αντιμετωπίσει.
Ήξερε δηλαδή ο Ψαρρός, πως ο Δεδούσης ήταν ένας από τους Αξιωματικούς του Συντάγματος που δεν τον υπολόγιζε, που ακολουθούσε το δικό του δρόμο και πως δεν θα υπάκουε στις διαταγές του αν, κατά τη γνώμη του, αυτές δεν ήταν απόλυτα σύμφωνες με τις πολιτικές του πεποιθήσεις τις οποίες διεκήρυσσε με φανατισμό.
Ήξερε ακόμη ο Ψαρρός, πως ο Δεδούσης και ο Καπετζώνης δεν θα μετεκινούντο από το Ευπάλιο αν διέτασσε μετακίνηση του Συντάγματος σε άλλη θέση. Η στάση βέβαια αυτή του Δεδούση ήταν αντίθετη με την υπόσχεση που έδωσε όταν κατετάγη στο 5/42 ότι θ' ασχολείται μόνο με τον αγώνα κατά των κατακτητών και θα πειθαρχεί στο Διοικητή του αλλά ο Ψαρρός απέρριmε κάθε σκέψη επίδειξης πυγμής γιατί και η στιγμή ήταν απρόσφορη αλλά και για να μη θέσει σε κίνδυνο τη συνοχή του Συντάγματος.
Ήξερε τέλος ο Ψαρρός ότι ύστερα από τα διατρέξαντα ο ΕΛΑΣ θα ζητούσε τη παράδοση του Δεδούση σ' αυτόν για να τον" δικάσει" και να τον εκτελέσει με συνοπτικές διαδικασίες ενδεχόμενο που ήθελε ν' αποτρέψει με κάθε τρόπο.(...)
Αντιθέτως, η όλη στάση του Δεδούση ακόμα και μετά τα γεγονότα δεν ήταν η ενδεδειγμένη: Ήξερε ότι έγινε από τη Μονάδα του ένα έγκλημα, αναμφίβολα τυχαίο, που δεν το ήθελε ούτε και το επεδίωκε. Όμως είχε ηθική ευθύνη την οποία έπρεπε ν' αναλάβει δεχόμενος κάθε μέτρο που θ' απεφάσιζε ο Διοικητής του και θα εξασφάλιζε την ακεραιότητά του χωρίς να χυθεί ούτε σταγόνα αίματος. Γιατί είναι βέβαιο πως ήξερε ότι ούτε αυτός με το Λόχο του ούτε και ο Ψαρρός με το Σύνταγμά του είχαν την δυνατότητα ν' αποκρούσουν επιθετική ενέργεια του πολυαρίθμου και ισχυρότερου ΕΛΑΣ, που, οπωσδήποτε, θα επακολουθούσε.
Και όμως το πείσμα του και το αντικομμουνιστικό του μένος του τον παρέσυραν μέχρι το μοιραίο τέλος, στη μη συμμόρφωση του με τις διαταγές του Ψαρρού, που ήσαν οι μόνες ενδεδειγμένες για την αποτροπή της καταστροφής του 5/42. (...)
Ο Ψαρρός, για να είναι πιό ασφαλής, μετέφερε το Σταθμό Διοικήσεως του Συντάγματος, από την Περεθιώτισα στο Κλήμα Δωρίδος. Είχε μεγάλη ανησυχία για την εξέλιξη της καταστάσεως. Κυριολεκτικά αισθάνθηκε ανακούφιση όταν, κατόπιν εντολής του ΣΜΑ ελήφθη σήμα της Βρετανικής Συμμαχικής αποστολής, με το οποίο εκαλείτο να μετάσχει το 5/42 σε επείγουσα σύσκεψη, στο Λιδωρίκι. Στη σύσκεψη αυτή συνοδεύετο από τον Λαγγουράνη και από τον Πολιτικό του Σύμβουλο Παπαγιαννόπουλο. Ο ΕΛΑΣ αντιπροσωπεύθη από τον Ζούλα, το Γιώτη, και ένα αντιπρόσωπο της V Ταξιαρχίας, που είχε έδρα το Μαυρολιθάρι.
Παρέστη, ακόμη, και ο εκπρόσωπος της Βρετανικής Αποστολής, με εισήγηση του οποίου απεφασίσθη να ληφθούν τα εξής μέτρα:
Πρώτον: Ν' αντικατασταθεί από τη Διοίκηση του ΙΙ Τάγματος ο Καπετζώνης.
Δεύτερον: Να εισαχθεί σε δίκη, ενώπιον ανταρτοδικείου που θ' αποτελείτο από Αξιωματικούς του 5/42, ο Δεδούσης, τη διαδικασία του οποίου θα παρακολουθήσει Αξιωματικός του ΕΛΑΣ και
Τρίτον: Ν' αφεθούν ελεύθεροι οι εκατέρωθεν συλληφθέντες αιχμάλωτοι.
Και στα τρία σημεία συνεφώνησε ανεπιφυλάκτως ο Ψαρρός, ο οποίος τα έθεσε αμέσως σ' εφαρμογή. Απελευθέρωσε αμέσως τους ολίγους αιχμαλώτους και επέστρεψε τον οπλισμό των. Ο Δεδούσης όμως, δυστυχώς, δεν εδέχθη τη παραπομπή του στο ανταρτοδικείο, ούτε τη μετακίνηση του Λόχου του από το Eυπάλιo στη Βιτρινίτσα. Έμεινε στη θέση που επέλεξε μέχρι τα γεγονότα του Κροκυλίου.
Ιωάννης Παπαθανασίου
Την εποχήν εκείνην ο Δεδούσης είχε τη δύναμη, κι ήταν ενδεχόμενο, να συλλάβει τον Ψαρρό κι όχι ο Ψαρρός να συλλάβει τον Δεδούση. Αθ. Κούτρας
Ακολουθούν κι άλλα επεισόδια μεταξύ των δύο οργανώσεων με αποκορύφωμα τη μάχη του Ευπαλίου, αλλά ο Δεδούσης ούτε καν συνδιαλέγεται με την ηγεσία του 5/42.
Μέσα σ' αυτό το κλίμα ανοιχτής πλέον ανταρσίας των βασιλοφρόνων, ο υποδιοικητής του 5/42 αντισυνταγματάρχης Κ. Λαγγουράνης προσχωρεί στον ΕΛΑΣ μαζί με άλλους αξιωματικούς του 5/42, όπως εδώ και καιρό τους καλεί να κάνουν ο στρατηγός Μπακιρτζής, πρώην μέλος της ΕΚΚΑ και νυν της ΠΕΕΑ, της λεγόμενης και Κυβέρνησης του βουνού.
Η συνέχεια είναι γενικά γνωστή:
Ο ΕΛΑΣ κατόπιν εντολής της ΠΕΕΑ στέλνει τελεσίγραφο στον Ψαρρό ζητώντας την άμεση εκτέλεση των συμφωνηθέντων, τη σύλληψη και παραπομπή σε δίκη των Δεδούση και Καπετζώνη, όρους που δεν δέχτηκε ο Ψαρρός, καλύπτοντας το Δεδούση ως την ύστατη στιγμή.
Ακολουθεί η μάχη στο Κλήμα στις 17 Απριλίου 1944 με πολλούς νεκρούς από το 5/42, η διάλυση του Συντάγματος, η σύλληψη και η δολοφονία του Ψαρρού, ένα αιματηρό επιστέγασμα στην πρώτη φάση του Εμφυλίου εν μέσω ακόμα γερμανικής Κατοχής.
Ωστόσο όλοι αυτοί που ήταν η πέτρα του σκανδάλου θα εγκαταλείψουν τον Ψαρρό όταν δουν ότι τα πράγματα δεν παν καλά γι' αυτούς!!!
Ο Δεδούσης κι οι υπόλοιποι συνομώτες αξιωματικοί του Συντάγματος διεσώθησαν. Άνω των 100 ανδρών με επικεφαλής τον ταγματάρχη Καπετζώνη πέρασαν στην Πάτρα και κατετάγησαν στο τοπικό Τάγμα Ασφαλείας. Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων
Οι επιζώντες της ΕΚΚΑ, φορώντας ακόμα βρετανικές στολές και κουβαλώντας βρετανικά όπλα, έκαναν το σύντομο ταξίδι και κατετάγησαν στο Τάγμα. M.Mazower
Μετά τη διάλυση του 5/42, ο Δεδούσης, ο Καπετζώνης και άλλα στελέχη του προσχώρησαν στα τάγματα ασφαλείας και συνεργάστηκαν στενά με τους Γερμανούς καταχτητές.
Ιστορία της Αντίστασης 1940-'45

Ο αγώνας είχε περάσει σε νέα φάση για όλους, ο εχθρός πλέον ήταν εσωτερικός.
Για το Δεδούση εχθρός ήταν ο κομμουνισμός, δηλαδή το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΚΚΕ.
Θα πολεμήσει στα Δεκεμβριανά, θα εκλεγεί βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδας το 1946, όμως στις αρχές του 1947 θα εγκαταλείψει την έδρα για να πάρει μέρος στον Εμφύλιο και το Μάρτη θα σκοτωθεί απ' τους αντάρτες έξω απ' το Λιδωρίκι σε ηλικία μόλις 36 ετών.


Πηγές:
-Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων, Διονύσης Χαριτόπουλος
-Ιστορία της εθνικής αντίστασης 1940-'45, Συγγραφική ομάδα υπό τη διεύθυνση και την επίβλεψη του Βάσου Γεωργίου
-Μέρη από το βιβλίο "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-'44" του Ιωάννη Παπαθανασίου, όπως αυτά δημοσιεύονται στο http://clubs.pathfinder.gr/542psarros/196889

Η μάχη του Κλήματος και τα θύματα του 5/42 όπως ήταν λογικό έγιναν σημαία για το μεταπολεμικό φασιστικό καθεστώς που επιβλήθηκε στη χώρα μας για 30 περίπου χρόνια και προβλήθηκαν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα της δράσης των 'αιμοσταγών κομμουνιστοσυμμοριτών', απαξιώνωντας το μεγαλειώδη αγώνα για ελευθερία χιλιάδων ανθρώπων που πολεμήσαν στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και ταυτίζοντάς τους με ανελέητους δολοφόνους
.
Στο Κλήμα ως γνωστόν έχει στηθεί ένα μαυσωλείο εις μνήμην των νεκρών του 5/42. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή τελείται μνημόσυνο παρουσία παλιών αγωνιστών του Συντάγματος, συγγενών τους αλλά και τοπικών αρχόντων.
Η τέλεσή του ωστόσο υπό την αιγίδα της Νομαρχίας Φωκίδας και του Δήμου Ευπαλίου ακόμα και σήμερα και η παρουσία των αρχών του τόπου εκεί, εκπλήσει, καθώς αποτελεί κατάλοιπο μιας άλλης εποχής κι ενός άλλου καθεστώτος που ήθελε τον εχθρό του έθνους να βρίσκεται εντός των συνόρων και δείχνει πως δυστυχώς το κράτος αλλά και οι τοπικοί του εκπρόσωποι δεν έχουν ξεπεράσει ακόμα τα εμφυλιοπολεμικά τους σύνδρομα.





Από Το μαντρί της Φωκίδας

23 σχόλια:

  1. Τι θελετε και τα βγαζετε απο την ναφθαλινη αυτα .
    Κατι τετοια μας εχουν παει χιλιαδες χρονια πισω,
    παλι το ΑΙΣΧΟΣ του εμφυλιου στην επικαιροτητα ?
    Πρεπει να ΝΤΡΕΠΟΜΑΣΤΕ.
    ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ !!!!!
    ΚΑΝΕΝΟΣ ΔΕΝ ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΝ ..ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ ΜΕ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΑΣΧΕΤΟ ..ΑΛΛΑ ΚΑΠΟΥ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΘΕΙ,
    ΧΩΡΙΣ ΚΑMΙΑ ΑΙΧΜΗ ΓΙΑ ΤΟ iteanet

    "Σε συνέχεια σχετικής συζήτησης με αναγνώστες, και προς ενημέρωση και όσων έχουν παρόμοια ερωτήματα:
    Στα δεξιά της σελίδας του ιστολογίου που διαβάζετε υπάρχει σε κόκκινο πλαίσιο, ένας μετρητής επισκεπτών που ενεργοποιείται μία φορά για κάθε καινούρια ΙΡ που έρχεται στο Blog. Όσο και να παραμείνει ο επισκέπτης, σε όσες αναρτήσεις ή σχόλια και αν περιηγηθεί, στον μετρητή θα μετρήσει μόνο 1 επίσκεψη. Αν έρθει συγχρόνως 2ος επισκέπτης για πρώτη φορά, θα δείξει 2 online κοκ
    Υπάρχουν ιστολόγια τα οποία μετράνε τις επισκέψεις σε σχόλια ή αναρτήσεις σαν ξεχωριστούς αναγνώστες. Μπαίνει δηλαδή ο ιδιοκτήτης 5 φορές στα σχόλια και τρεις αναγνώστες σε δυο σχόλια ο καθένας και ο μετρητής δείχνει 11 online!!! Κάνουν ανανέωση από μια φορά οι παραπάνω και οι επισκέπτες γίνονται 15 online κοκ. Αν θέλετε να διαπιστώσετε ποια ιστολόγια μετράνε έτσι διπλούς και τρίδιπλους τους αναγνώστες τους, μπείτε και βγείτε στα σχόλια μιας ανάρτησης τους πχ πέντε φορές και θα δείτε να ανεβαίνει ο αριθμός των επισκεπτών πέντε φορές!! Σατανικό! (και ηλίθιο!...)

    Κάνω την παραπάνω διευκρίνηση γιατί μαθαίνω πως κάποιοι στηρίζουν πάνω στην πλαστή επισκεψιμότητα των ιστολογίων τους την υποτιθέμενη ποιότητα και αξιοπιστία τους. Ξεχνώντας πως σήμερα η δημιουργία ενός blog δεν είναι παρά μια συνοπτική, εκλαϊκευμένη, διαδικτυακή διαδικασία, ώστε να δημοσιεύουμε τις σκέψεις μας... "
    Πηγη ή source :
    http://2mdes.blogspot.com/

    Totoς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Στον πρώτο Ανώνυμο σχολιαστή θέλουμε να πούμε οτι απο την ναφθαλίνη βγάζει τις υποθέσεις αυτές η Νομαρχία Φωκίδας και ο Δήμος Ευπαλίου που γιορτάζει αυτά τα γεγονότα σήμερα , όπως μπορείς να διαβάσεις στην πρόσκληση που υπάρχει στην τελευταία φωτογραφία.

    Στον φίλο Τοτό θα θέλαμε να πούμε οτι στην προσπάθεια να βρούμε ποιος μετρητής ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα καταλήξαμε σε αυτόν που χρησιμοποιούμε, δηλαδή τον histast γιατί έχει σχετικά αξιόπιστα στοιχεία και έχει την δυνατότητα να τα δημοσιοποιεί σε πραγματικό χρόνο.
    Τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύουμε κάθε μήνα για την αναγνωσιμότητα της σελίδας μας είναι από το google analytics.
    Παρατηρήσαμε κι εμείς διαφορετικά αποτελέσματα σε σχέση με τους διάφορους μετρητές που έχουμε χρησιμοποιήσει κατα καιρούς και έχουμε καταλήξει σε αυτούς τους μετρητές.
    Αν έχεις παρατηρήσει τίποτε παράξενο ή τίποτε λάθος στους μετρητές μας μπορείς να μας το αναφέρεις .
    Αν αυτά τα γράφεις για κάποιους άλλους , μπορείς να μας πεις τι ανακάλυψες, αν θέλεις φίλε ΤΟΤΕ να μας προτείνεις κάποιους άλλους μετρητές με χαρά να τους δοκιμάσουμε κι αυτούς.
    Δημοσιοποιούμε τα στατιστικά στοιχεία της αναγνωσιμότητας της σελίδας μας εδώ και πολλούς μήνες και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε γιατί δεν θέλουμε να κοροϊδεύουμε ούτε τον κόσμο ούτε τον εαυτό μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το έκανα αυτό που λέει ο τοτός και δεν είδα τίποτε παράξενο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Επαναλαμβανω και παλι:
    "ΧΩΡΙΣ ΚΑMΙΑ ΑΙΧΜΗ ΓΙΑ ΤΟ iteanet"

    Τοτος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το κείμενο που δημοσιεύετε παραπάνω, είναι συρραφή από αποσπάσματα που περιέχονται στις πηγές που βρίσκονται στο τέλος του κειμένου. Προφανώς, αυτό γίνεται για να δείξετε κάποια αντικειμενική προσέγγιση, παραθέτοντας κείμενα και από τις δύο πλευρές (την πλευρά της ΕΑΜικής αντίστασης και την περιορισμένη ιστοριογραφία του 5/42). Δεν θέλω να κρίνω τις προθέσεις της ιστοσελίδας, παρότι η εκτίμηση μου (επαναλαμβάνω: εκτίμηση) είναι πως ο συντάκτης του κειμένου είχε συγκεκριμένη τοποθέτηση και προς αυτή έστρεψε την επιλογή των αποσπασμάτων.

    Τολμώ όμως να κρίνω το αποτέλεσμα, το οποίο - ανεξαρτήτως προθέσεων - είναι απαράδεκτο. Φυσικά, δεν θα μπορούσε να είναι κάτι διαφορετικό, όταν επιλέγεται ως πηγή π.χ. το βιβλίο που επιμελήθηκε ο Βάσος Γεωργίου, του οποίου η σχέση με την Ιστορία είναι όσο του "φάντη με το ρετσινόλαδο" (για να δανειστώ μία λαϊκή φράση). Υπάρχουν ιστοριογραφικές προσεγγίσεις από την αριστερά, που είναι αξιοπρεπείς ακόμα και μέσα στη μονομέρειά τους. Αυτό το βιβλίο που προτάσσετε ως "πηγή" είναι μηδενικής αξίας.

    Και για να καταλάβετε και την αξία του κειμένου σας: η διάλυση του 5/42 δύο φορές τους πρώτους μήνες της ίδρυσής του, αποτελεί κλειδί στην ερμηνεία των όσων ακολούθησαν, τόσο στη Δωρίδα όσο και στην υπόλοιπη ελλάδα. Το κείμενό σας τα εξαντλεί στο

    "Εν τω μεταξύ βέβαια έχει προηγηθεί η ίδρυση του 5/42 Συντάγματος από τον Ψαρρό και άλλους αξιωματικούς κι αντάρτες τον Απρίλη του '43 και η διάλυση του (αναίμακτα) δύο φορές από τον ΕΛΑΣ σε διάστημα λίγων μηνών κι ενώ η οργάνωση είναι στα σπάργανα, καθώς και η ανασυγκρότησή του άλλες δυο φορές με παρέμβαση των Άγγλων.

    Η πρώτη διάλυση υπήρξε αναίμακτη. Στη δεύτερη όμως, στη μάχη της Ταράτσας, ο επιτιθέμενος ΕΛΑΣ συνετρίβη, αφήνοντας πάνω από 60-70 νεκρούς στη Γκιώνα, τους οποίους ουδέποτε απεδέχθη η αριστερή ιστοριογραφία, η οποία δεν ήθελε να μιλήσει ουτε για την επίθεση, ούτε για τη συντριβή. Ο ψαρρός, είχε εγκαιρα ειδοποιηθεί - με πολλές λεπτομέρειες - από τη μαχητική ομάδα του Λευκαδιτίου, και είχε μοναδική ευκαιρία να διαλύσει τελείως τους επιτιθέμενους και να γίνει κύριος της περιοχής. Ο αγαθός του χαρακτήρας και η αδυναμία κατανόησης τους εμφυλίου που είχε αρχίσει να εκτυλίσσεται τον οδήγησαν να αποκρούσει την επίθεση και να αποσύρει το σύνταγμά, διατάσσοντας αυτοδιάλυση και αδυνατώντας να συμμετάσχει σε αδελφοκτόνο αγώνα. Για όλα αυτά, "ανταμοιφθηκε" το Πάσχα του 1944.

    Τόσο αναίμακτες ήσαν οι διαλύσεις, και τόσο έγκυρο (και για άλλους λόγους) είναι το δημοσίευμά σας, για ένα θέμα που ο Hagen Fleischer ονομάζει ως "τη μελανότερη σελίδα της ελληνικής αντίστασης".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Η δημοσίευση προέρχεται απο άλλη σελίδα την οποία αναφέρουμε στο τέλος της ανάρτησης.

    Παρόλα αυτά με μια μικρή ματιά ο καθένας καταλαβαίνει ότι τα επιχειρήματα σας είναι αστήρικτα και προέρχονται απο την ιδεολογική τοποθέτηση σας απέναντι στα γεγονότα και όχι από τα γεγονότα τα ίδια.
    Φτιάχνετε μύθους για μικρά παιδιά και για τους πωρωμένους, προσπαθώντας να κρύψετε την αλήθεια.
    Ο Ψαρρός δεν ήταν ούτε ετοιμοπόλεμος ούτε πολέμησε καν. Περισσότερο λειτουργούσε σαν εφεδρικός στρατός που προετοιμαζόταν για άλλους στόχους και λιγότερο για τον απελευθερωτικό αγώνα.
    Αν ο ΕΛΑΣ είχε 60-70νεκρούς , τι νομίζεις ότι θα άφηνε τον Ψαρρό ανενόχλητο να διαλυθεί και κατόπιν να ξανα-συγκροτηθεί. Η μήπως νομίζεις οτι ο Ψαρρός μπορούσε να διαλύσει τον ΕΛΑΣ.
    Η επίθεση και η διάλυση του 5/42 στο Κλήμα έγινε για πολύ λιγότερες απώλειες του ΕΛΑΣ.
    Ο εμφύλιος ξεκίνησε αργότερα μετά την κατάκτηση της Ελλάδας απο τα Βρετανικά στρατεύματα και την συγκρότηση της κυβέρνησης των κατακτητών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ο Κώστας μέμφεται για υποκειμενικότητα τον αρθρογράφο, αλλά ο ίδιος δεν αναφέρει καμία πηγή όταν γράφει για 60-70 νεκρούς ελασίτες σε μάχη με το 5/42!!! Τουλάχιστο ο αρθρογράφος αναφέρει μία προς μία τις πηγές του.
    Παίζει με τη λογική μας όταν γράφει για συντριβή του πανίσχυρου τότε ΕΛΑΣ από το 5/42 το οποίο όπως ισχυρίζεται μάλιστα θα μπορούσε αν ήθελε να κυριαρχήσει στην περιοχή!!!
    Αντιθέτως κουβέντα για το κύριο θέμα του άρθρου:
    Ποιος ήταν ο Δεδούσης και ποιος ο ρόλος του στην αντίσταση; Γιατί ακόμα κι οι συναγωνιστές του Κούτρας και Παπαθανασίου τον καταγγέλουν ο ένας ως φανατικό αντικομμουνιστή κι ο άλλος ως πράκτορα των βασιλικών της Αθήνας που με τις πράξεις του έβλαψε την οργάνωσή του και άναψε τα πολιτικά πάθη στην περιοχή μας;
    Γιατί η προτομή αυτού του τυχοδιώκτη 'κοσμεί' την παραλιακή ζώνη της Ιτέας;
    Γιατί οι επίσημες αρχές της Φωκίδας εξακολουθούν να οργανώνουν και παρίστανται σε γιορτές μίσους παρέα ακόμα και με φασίστες της Χρυσής Αυγής;
    Γιατί κανένας απ' αυτούς δεν τιμά τις μεγάλες αντιστασιακές νίκες στη Ρεκά και στις Καρούτες ή το σπουδαίο ιστορικό γεγονός της 4μηνης απελευθέρωσης της Άμφισσας από τους γερμανούς με τη συμμετοχή ΚΑΙ των 2 οργανώσεων;
    Μάλλον τους πολιτικούς μας ταγούς τους ενδιαφέρουν περισσότερο οι αδελφοκτόνες μάχες πάρα οι μεγάλες αντιστασιακές στιγμές του λαού και του τόπου μας. Προτιμούν να προβάλουν στη συλλογική μνήμη τους 'αιμοδιψείς κομμουνιστοσυμμορίτες' και τα 'αθώα θύματα της θηριωδίας τους' παρά το μεγαλειώδη αγώνα του λαού μας κατά του κατακτητή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @iteanet: Από την απάντηση, καταλαβαίνω πως η αντίληψη σας για την ιστορική περίοδο είναι ελλιπης και μεροληπτική. Δεν με εντυπωσιάζει λοιπόν οτι χρησιμοποιείτε εκφρασεις όπως "μύθους για μικρά παιδιά και για τους πωρωμένους" για τα γραφόμενά μου. Η ημιμάθεια είναι - ως γνωστόν - χειρότερη από την αμάθεια και οδηγεί σε επιθετικές και προσβλητικές διατυπώσεις.

    Οι πηγές που υπάρχουν για το 5/42 δεν είναι πολλές. Μιάς και λοιπόν η ιστοσελίδα την οποία αντιγράφετε χρησιμοποιεί τη μαρτυρία του τότε λοχαγού Αθ. Κούτρα, δεν θα πρέπει να της διαφεύγει το βιβλίο του (τότε) λοχαγού Καϊμάρα. Για να μην μακρηγορώ, το οικείο απόσπασμα του βιβλίου υπάρχει διαδικτυακά (μεταξύ άλλων, το βρήκα και) στη διεύθυνση

    http://clubs.pathfinder.gr/542psarros/218727

    από οπου αντιγράφω πρόχειρα (για τη μάχη της Ταράτσας, Ιούνιος 1943)

    "ΦΟΝΙΚΟΤΑΤΗ ΜΑΧΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΣ ΓΚΙΩΝΑΣ" (λέτε να μην ήταν αναίμακτη τελικά;;;)

    "Η μάχη διήρκεσε 4 ώρες περίπου με αποτέλεσμα να διαλυθεί τελείως το τμήμα Κατσίμπα (σσ του ΕΛΑΣ), ο ίδιος δε να διαφύγει την αιχμαλωσία δια της φυγής."

    "Ο Καϊμάρας τους συλληφθέντες αιχμαλώτους αφήκεν ελευθέρους τους δε τραυματίας περιέθαλψε και έθαψε τους νεκρούς." (είδατε τι γίνεται καμμία φορά σε .. αναίμακτες συγκρούσεις);

    "Ο Συντ/χης Ψαρρός δια να αποφύγη την εξακολούθηση της αιματοχυσίας και τον αδελφοκτόνον, ως έλεγεν, πόλεμο, διέταξε τα τμήματά του να διακόψουν τα πυρά εφ' όσον δεν απειλούνται. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ απεσύρθησαν προς Β. με βαρείας απωλείας ενω του 5/42 προς Ν."

    Η αναφορά (μου) περί δεκάδων νεκρών προέρχεται από ανθρώπους που έζησαν τα γεγονότα και περιλαμβάνονται σε αυτούς που ανέφερα παραπάνω. Έχουν σημασία τα νούμερα όμως; Ο στρ. Καϊμάρας μιλαει καθαρά για νεκρούς, τραυματίες, βαριές απώλειες και πληρη διάλυση του ενός εκ των επιτιθεμένων τμημάτων (Κατσίμπα). Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για ένα επιτιθέμεο τμήμα 800 ανδρών;

    Τώρα, μπορείτε και να αμφισβητήσετε τα γραφόμενά του. Ίσως ο κ. Βάσος Γεωργίου (ο ιστορικός του "ριζοσπάστη") να είναι εγκυρότερος. Τι να πώ;

    Αυτά περί ιστορικών πηγών. Αντίστοιχα, υπάρχουν αναφορές μικρότερης έκτασης και αλλού (π.χ. δες το ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ του Χρήστου Ζαλοκώστα), ωστόσο (επιμένω!) το θέμα αποσιωπάται πλήρως από την αριστερή ιστοριογραφία.

    Για τα υπόλοιπα που γράφετε "Ο Ψαρρός δεν ήταν ούτε ετοιμοπόλεμος ούτε πολέμησε καν. Περισσότερο λειτουργούσε σαν εφεδρικός στρατός που προετοιμαζόταν για άλλους στόχους και λιγότερο για τον απελευθερωτικό αγώνα.", δεν χρειάζεται σχολιασμός, είπαμε κακό πράγμα η ημιμάθεια. Ωστόσο, άποψη του είδους "Ο εμφύλιος ξεκίνησε αργότερα μετά την κατάκτηση της Ελλάδας απο τα Βρετανικά στρατεύματα", μάλλον - στο σημείο αυτό - σε αμάθεια παραπέμπει. Αν η σύγκρουση ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ και ΕΛΑΣ-5/42, το 1943-44, δεν ήταν εμφύλιος, ίσως πρέπει να ξανακοιτάξουμε την Ιστορία ή/και την ελληνική γλώσσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. --------------------------------------------------------------------------------------

    @ανώνυμος: θέτεις πολλά ζητήματα και είναι δύσκολο. Θα χρειαζόταν πολύς χώρος. Λακωνικά

    [1] για το αν όσα ισχυρίστηκα για τις "αναίμακτες" διαλύσεις και την ηττα του ΕΛΑΣ στην Ταράτσα της Γκιώνας έχουν έρεισμα στην ιστορική μαρτυρία, δες παραπάνω. ΕΠίσης, δεν έχω πρόχειρο το βιβλίο του Παπαθανασίου, νομίζω πως υπάρχει εκεί αντίστοιχη μαρτυρία.

    [2] Για το ρόλο του Δεδούση, πολλά θα μπορούσαν να γραφτούν. Περιορίζομαι να σου αναφέρω πως ΔΕΝ ήταν μέλος του 5/42 στις δύο πρώτες επιθέσεις του ΕΛΑΣ, και οι προσπάθειες να δικαιολογηθεί η (τρίτη) διάλυση του συντάγματος από τις ενέργειές του φαντάζει γελοία. Τις δύο πρώτες τι έφταιγε; Η "ασυνεννοησία" και η κακή ερμηνεία των εντολών του ΓΣ που επικαλείτο ο Σιάντος; Γελοιότητες ....

    [3] η τρίτη διάλυση του συντάγματος και η εκτέλεση του συν/χη Ψαρρού και δεκάδων αιχμάλωτων ανταρτών του, είναι τεραστιας σημασίας γεγονότα. Με ιστορικό και ηθικό αντίκτυπο στις εξελίξεις. Ο Hagen Fleischer, καθηγητής ιστορίας στο Παν/μιο της Αθήνας (και καθόλου "δεξιός") μιλάει στην ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ για "μάυρη σελίδα της ελληνικής αντίστασης". Σου κάνει εντύπωση πως οι ζώντες συναγωνιστές τους αποτίουν φόρο τιμής; Σίγουρα δεν είναι θετική η αναρρίπιση των παθών, αλλά δεν έχουν το δικαίωμα;

    [4] το ότι μαζεύονται φασίστες και χρυσαυγίτες στο ετήσιο μνημόσυνο, δεν λέει και πολλά. Κάθε χρόνο, του τρείς αξιωματικούς που έπεσαν στην κριση των Ιμίων, τους θυμάται μόνο η Χρυσή Αυγή. Ανατριχιαστικό, αλλά αληθινό. Μήπως αυτό μειώνει τη θυσία τους; Η μήπως αναδεικνύει την αθλιότητα του κράτους και την αποκρουστική αδιαφορία όλων μας; Μήπως μεθαύριο η υπόμνηση της θυσίας τους αναγορευτεί "εθνικιστική" τελετή; Τι λες; Μπορείς να κρίνεις με βάση το που πάει η Χρυσή Αυγή; Ή μήπως καλύπτουν τα κενά που αφήνει η "προοδευτική" θεώρηση των πραγμάτων;

    [5] εν τέλει, ξέρεις, όπως το να είσαι "κομμουνιστής' δεν ήταν αυτόχρημα κακό, το να είσαι και "βασιλόφρων" επίσης δεν ήταν. Ο Δεδούσης πολλά μπορεί να ήταν, αλλα φαίνεται πως ήταν γενναίος. Ο Γ. Παπανδρέου είχε πεί γι' αυτό στον Λίβανο "Συνηντήθημεν στις φυλακές Λαρίσης με τον λοχαγό Δεδούση και νομίζω πως είναι ένα πρόσωπο που βγαίνει από την πινακοθήκη του '21". Ήταν αξιωματικός της ΑΛβανίας και είχε βασανιστεί άγρια από τους Ιταλούς στη Λάρισα. Οτι και να ήταν λοιπόν, τυχοδιώκτης μάλλον δεν ήταν και ψάξε το.

    Αυτά τα λίγα. Το θέμα είναι τεράστιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Μετα την κυριαρχία του Δεδούση και το ξεκίνημα των επιχειρήσεων που θα έφερναν την σύγκρουση, εγγατέλειψε τον Ψαρρό ο Λαγκουράνης και έστειλε το παρακάτω κείμενο:

    Άπαντας τους οπαδούς της ΕΚΚΑ, αντάρτες, Αξιωματικούς του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων.
    Αδέλφια,
    Μέσα στο Σύνταγμα μερικοί Αξιωματικοί θυμήθηκαν την τακτική των Κινημάτων και νόμισαν πως ήταν καιρός να κάνουν ξεχωριστό Σύνταγμα με δική τους πολιτική.
    Αυτοί παρέσυραν και μερικούς άλλους και υπέγραψαν πρωτόκολλο, με το οποίο καταργούσαν τη Διοίκηση του Συντάγματος 5/42, Διοικητή και Υποδιοικητή. Απεκήρυξαν την Πολιτική Οργάνωση ΕΚΚΑ, η οποία τους έφκιασε και τους εξέθρεψε, παρέβλεψαν τα λαϊκά συμφέροντα και ζήτησαν αμφίβολο ανεξαρτησία και αυτοτέλεια για ύποπτους απελευθερωτικούς αγώνες. Απείλησαν, μάλιστα, φανερά χωρίς να φαντασθούν ότι η άτιμη αυτή του Πρωτοκόλλου πράξις των θα γίνει γνωστή, να πιάσουν και να δέσουν τον Ψαρρό και Λαγγουράνη, για να μην είναι πρόσκομμα στο Κίνημα των. Θα καταλάβετε τώρα τη στάση του Δεδούση με την ανταρσία του στην Πενταγιούς και του πολέμου που άρχισε κατά του ΕΑΜ - ΕΜΣ. Ανταρσία στο να μη συμμορφώνεται με διαταγές του Συντάγματος και να υποκύψει στις κυρώσεις που επέβαλε η συνδιάσκεψη Διδωρικίου, μεταξύ των αντιπροσώπων του ΕΑΜ - ΕΜΣ, και του Διοικητού του 5/42, μπρος στον αντιπρόσωπο της Συμμαχικής Στρατιωτικής αποστολής Άγγλο Ταγματάρχη Τζεφ.
    Αδέλφια,
    Η νεοσύστατη Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθερώσεως (ΠΕΕΑ), πήρε την αμετάτρεπτη
    απόφαση να ξεκαθαρίσει αυτή την κατάσταση, που σας οδηγεί όλους δεμένους χειροπόδαρα, στη διάθεση του εχθρού και Γερμανοράλληδων. Να την ξεκαθαρίσει με κάθε τρόπο και με τα όπλα ακόμη, γιατί είναι πολύ δυνατή και στηρίζεται στα όπλα του Εθνικού Λαϊκo Στρατού.Δ. ΨΑΡΡΟΣ
    Πήρα την αμετάτρεπτη απόφαση να προσχωρήσω στην Εθνική αυτή Κυβέρνηση και να ενταχθώ στον Εθνικό Στρατό.
    Και καλώ όλους σας, τους πραγματικούς οπαδούς της ΕΚΚΑ και τους τίμιους Αξιωματικούς και αντάρτες του Συντάγματος του 5/42, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο, όσοι πιστέψατε στις αρχές με τις οποίες ξεκινήσαμε, του να πολεμήσετε τον κατακτητή και να προστατεύσετε το Λαό από τα Κινήματα του παρελθόντος και τις δικτατορίες, καλώ όλους να αποκηρύξετε την τελευταία προκήρυξη του 5/42, που κηρύσσει το στρατιωτικό νόμο και απαγορεύει την είσοδο τμημάτων του ΕΛΑΣ στη Δωρίδα, διαλύει τις Οργανώσεις του ΕΑΜ στην ίδια επαρχία.
    Να την αποκηρύξετε σαν πράξη αντεθνική και να με ακολουθήσετε στο δρόμο του αγώνος, που υπαγορεύει η τιμή και το καθήκον προς τη σκλαβωμένη μας Ελλάδα, προς τα λαϊκά συμφέροντα. Να είστε βέβαιοι ότι ο Εθνικός Λαϊκός Στρατός θα δεχθεί με μεγάλη χαρά κάθε τίμιο αγωνιστή του 5/42 και της ΕΚΚΑ στους κόλπους του.
    Αδέλφια,
    Όποιος από σας σκεφθεί διαφορετικά, επηρεαζόμενος ίσως από πολλά αίτια μικρότερα του γενικού συμφέροντος, να είναι βέβαιος, ότι, όλοι οι μέχρι σήμερα αγώνες, αίμα και κόποι μας, όχι μόνο πάνε χαμένοι, αλλά θα οδηγήσουν και σε αποτέλεσμα καταστρεπτικό.
    Κάπου 1Ο Απριλίου 1944


    Κ. Λαγγουράνης
    Αντ/χης του 5/42 Συν/τος - Μέλος Κ.Ε. της ΕΚΚΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Κώστα,
    Νομίζω πως επιβεβαιώνεις τα γραφόμενά μου:
    α)Αντιπαραβάλεις στην επίσημη ιστορία του ΚΚΕ για την αντίσταση τις μαρτυρίες του Καιμάρα του 5/42!!! Οποία αντικειμενικότητα!
    β)Για την υπρβολή που έγραψες για 60-70 νεκρούς ελασίτες και δυνατότητα κυριαρχίας του 5/42 στην περιοχή φυσικά δεν έχεις πηγή παρά επικαλείσαι προσωπικές μαρτυρίες μαχητών του 5/42 (προσοχή! εγώ δε μίλησα για αναίμακτες μάχες). Μνημείο αντικειμενικότητας.
    γ)Η μόνη σου αναφορά σε αντικειμενικό ιστορικό είναι για το Φλάισερ (τον οποίο κι εγώ εκτιμώ), αλλά το μόνο που επικαλείσαι απ' αυτόν είναι η κρίση του για την πιο "μαύρη σελίδα της ελληνικής αντίστασης". Και ποιος διαφωνεί σ' αυτό; Έγραψα εγώ κάτι τέτοιο; Έχει σχέση αυτό με ποιος ήταν ο Δεδούσης ή τι συνέβη στις συγκρούσεις ΕΛΑΣ-ΕΚΚΑ;
    δ)Για το Δεδούση το μόνο που παραθέτεις είναι την καλή μαρτυρία του Παπανδρέου ο οποίος αφ' ενός δεν είναι αντικειμενικός κριτής μιας και άνηκε στο φιλοαγγλικό-αντικομμουνιστικό στρατόπεδο αφ' ετέρου κατά την κατοχή έκανε διακοπές στο Κάιρο και στο Λονδίνο και δεν είχε ιδέα ποιος ήταν ο Δεδούσης.
    Επίσης εγώ δε μέμφθηκα την ιδεολογία του, αλλά όταν κάποιος συμμετέχει σε μια ένοπλη οργάνωση και παίρνει μυστικά εντολές από άλλο κέντρο είναι τουλάχιστο τυχοδιώκτης αν όχι πράκτορας. Πολύ περισσότερο όταν παρακούει συνεχώς τις εντολές της ηγεσίας στην οποία έχει ορκιστεί πίστη και προχωράει σε ανταρσία εναντίον της μαζί με άλλους βασιλόφρονες.Αυτά τα καταγγέλουν οι ίδιοι οι συναγωνιστές του Κούτρας και Λαγγουράνης, όχι εγώ ούτε το ΕΑΜ, αλλά δε φαίνεται να τα θεωρείς μείζονος σημασίας και τα προσπερνάς.
    Γι' αυτό επαναλαμβάνω θεωρώ προσβολή να εξακολουθεί να βρίσκεται η προτομή αυτού του ανθρώπου στην παραλία της πόλης μας.
    ε)Τέλος αν για 'σένα η παρουσία της Χρυσής Αυγής στα μνημόσυνα 'δε λέει και πολλά', για 'μένα λέει πάρα πολλά να παρίσταται οργάνωση εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας σε μνημόσυνο τίμησης της μνήμης αγωνιστών της εθνικής αντίστασης και να καταθέτει και στεφάνι. Η παρουσία των ιδεολογικών επιγόνων των γερμανοτσολιάδων και των SS προσβάλει τη μνήμη των νεκρών και πραγματικά απορώ πως το ανέχονται οι συγγενείς τους.
    Η παρουσία της επίσημης πολιτείας σε εμφυλιοπολεμική τελετή προφανώς είναι μεροληπτική. Τιμάει αντίστοιχα και τους πεσόντες του ΕΛΑΣ στις μάχες με ΕΔΕΣ ή ΕΚΚΑ; Όχι. Θα 'θέλαμε κάτι τέτοιο; Εγώ προσωπικά όχι. Ένα κράτος που υποτίθεται πως εκφράζει ΟΛΟΥΣ τους Έλληνες θα 'πρεπε να τιμά τις μάχες που συμμετείχαν όλοι μαζί εναντίον των κατακτητών όπως στο Γοργοπόταμο ή στην απελευθέρωση της Άμφισσας κι όχι στο Κλήμα ή στο Γράμμο-Βίτσι. Μήπως να κάνουμε και επίσημη γιορτή για τους πεσόντες στους εμφυλίους 1821-1829;
    Προσοχή! Δεν είμαι υπέρ της λήθης, το αντίθετο. Ούτε μέμφομαι τους συγγενείς και τους συναγωνιστές των νεκρών του 5/42 που τελούν το μνημόσυνο για τους δικούς τους ανθρώπους, αλλά η παρουσία των επίσημων αρχών είναι προβληματική. Η συνύπαρξή τους με τους νεοναζί εμετική.

    ΥΓ: Οι απόψεις σου Κώστα είναι σεβαστές, αλλά η προσπάθειά σου να 'πουλήσεις' αντικειμενικότητα για να τις ισχυροποιήσεις έναντι του άρθρου είναι εκ του πονηρού, μεγάλο φάουλ και τελικά σε εξέθεσε. Τουλάχιστο το iteanet δεν κρύβει την πολιτική του θέση και τις απόψεις του πίσω απ' το μανδύα της αντικειμενικότητας...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ ανώνυμε,

      Δεν νομίζω πως επιβεβαιώνω καθόλου τα γραφόμενά σου. Μάλλον κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις:

      «α)Αντιπαραβάλεις στην επίσημη ιστορία του ΚΚΕ για την αντίσταση τις μαρτυρίες του Καιμάρα του 5/42!!! Οποία αντικειμενικότητα!»

      Εδώ, δεν σε καταλαβαίνω εγώ! Οι βιβλιογραφικές μαρτυρίες για το 5/42 δεν είναι πολλές και το βιβλίο του Στρ. Καϊμάρα είναι μία από αυτές. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος υπήρξε μέλος του 5/42 μέχρι τέλους και δεν καταλαβαίνω με ποιό επιχείρημα τον κρίνεις ως αναξιόπιστο. Ενώ π.χ. αποδέχεσαι πλήρως τα γραφόμενα του Αθ. Κούτρα (τότε λοχαγού και νομίζω αργότερα Σ/χη) ο οποίος ήταν επίσης μέλος του 5/42. Τι κάνει τον έναν αξιόπιστο και τον άλλον όχι; Μήπως το ότι ο ένας γράφει πράγματα που μας αρέσουν και ο άλλος όχι; Ωραία αντίληψη περί ιστορικής αντικειμενικότητας, εύγε!

      «β)Για την υπερβολή που έγραψες για 60-70 νεκρούς ελασίτες και δυνατότητα κυριαρχίας του 5/42 στην περιοχή φυσικά δεν έχεις πηγή παρά επικαλείσαι προσωπικές μαρτυρίες μαχητών του 5/42 (προσοχή! εγώ δε μίλησα για αναίμακτες μάχες). Μνημείο αντικειμενικότητας.»

      Για αναίμακτες διαλύσεις δεν μίλησες εσύ, μίλησε το κείμενο που και οι δύο σχολιάζουμε. Είναι άθλια και απαράδεκτη συσκότιση της αλήθειας. Οι μαρτυρίες για μεγάλες απώλειες του ΕΛΑΣ όντως προέρχονται (στην αριθμητική τους μορφή) από μαχητές του 5/42, ωστόσο (μιάς και μιλάς για αντικειμενικότητα): δεν σου κάνει εντύπωση πως η «προοδευτική» ιστοριογραφία αποσιωπά πλήρως τη μάχη της Ταράτσας ή την χαρακτηρίζει «αναίμακτη»; Δεν θέλω να δικαιολογηθώ, απλά οι απαντήσεις γράφονται γρήγορα και χωρίς έλεγχο, για τον αριθμό 60-70 θα επιμείνω, αλλά δεν μπορώ να επιμείνω αν πρόκειται για νεκρούς (είναι υπερβολικός αριθμός, ακόμα και για επιτιθέμενο τμήμα 800 ανδρών), πρόκειται όμως για ρεαλιστική εκτίμηση των απωλειών. Σου θυμίζω, και ας μην το παραδέχεσαι, πως το στρατοπεδευμένο τμήμα του συντάγματος ήταν έτοιμο να αποκρούσει την επίθεση και είχε λάβει ακριβέστατες πληροφορίες για τη σύνθεση και την κατεύθυνση των επιτιθεμένων. Αυτό (που δεν αμφισβητείται και δεν είναι εκτίμηση) κάτι πρέπει να σου λέει.

      [συνεχίζεται]

      Διαγραφή
    2. [... συνέχεια ...]

      «γ)Η μόνη σου αναφορά σε αντικειμενικό ιστορικό είναι για το Φλάισερ (τον οποίο κι εγώ εκτιμώ), αλλά το μόνο που επικαλείσαι απ' αυτόν είναι η κρίση του για την πιο "μαύρη σελίδα της ελληνικής αντίστασης". Και ποιος διαφωνεί σ' αυτό; Έγραψα εγώ κάτι τέτοιο; Έχει σχέση αυτό με ποιος ήταν ο Δεδούσης ή τι συνέβη στις συγκρούσεις ΕΛΑΣ-ΕΚΚΑ;»

      Φυσικά και έχει απόλυτη σχέση. Ο ΕΛΑΣ επετέθη δύο φορές στο 5/42, ενώ δεν μετείχαν (τότε) σε αυτό ούτε ο Θ. Δεδούσης ούτε κανείς άλλος από τους αξιωματικούς στους οποίους απεδόθη αργότερα (π.χ. απο τον Αν/χη Λαγγουράνη) φιλοβασιλική σταση. ΑΝ αυτό δεν σε βεβαιώνει πως οι αιτιάσεις για την Τρίτη διάλυση του συντάγματος και τη σφαγή των αιχμαλώτων του είναι απολύτως προσχηματικές, τι να πώ; Ως γνωστόν, δεν υπάρχει πιό τυφλός από αυτόν που δεν θέλει να δεί.


      «δ)Για το Δεδούση το μόνο που παραθέτεις είναι την καλή μαρτυρία του Παπανδρέου ο οποίος αφ' ενός δεν είναι αντικειμενικός κριτής μιας και άνηκε στο φιλοαγγλικό-αντικομμουνιστικό στρατόπεδο αφ' ετέρου κατά την κατοχή έκανε διακοπές στο Κάιρο και στο Λονδίνο και δεν είχε ιδέα ποιος ήταν ο Δεδούσης.»

      Η μαρτυρία του Παπανδρέου δεν στερείται σημασίας, το ότι ανήκε στο αντικομμουνιστικό στρατόπεδο δεν τον κάνει αναξιόπιστο αυτόχρημα (ωραία αντίληψη!) και είναι σαφές ότι τον γνώριζε καλά. Επι πλέον, επαναλαμβάνω, πως όλες οι μαρτυρίες πρέπει να τοποθετούνται στη σωστή τους διάσταση. Π.χ., η διακήρυξη Λαγγουράνη την οποία εσύ (ή άλλος ανώνυμος) ανήρτησες παραπάνω, είναι γνωστό πως θεωρήθηκε από το σύνολο των μαχητών του 5/42 ως προδοσία. Ο αν/χης Λαγγουράνης, ένας εξαίρετος αξιωματικός που μάλλον έβλεπε ακόμα με τα μυωπικά γυαλιά της αντιπαράθεσης βασιλικών-βενιζελικών (όπως ίσως και ο Ψαρρός), το πλήρωσε: μεταπολεμικά, προπηλακίστηκε οικτρά από επιζήσαντες μαχητές του και το έφερε βαρέως μέχρι τέλους της ζωής του.


      [.. συνεχίζεται ...]

      Διαγραφή
    3. [... συνέχεια ...]

      «Επίσης εγώ δε μέμφθηκα την ιδεολογία του, αλλά όταν κάποιος συμμετέχει σε μια ένοπλη οργάνωση και παίρνει μυστικά εντολές από άλλο κέντρο είναι τουλάχιστο τυχοδιώκτης αν όχι πράκτορας. Πολύ περισσότερο όταν παρακούει συνεχώς τις εντολές της ηγεσίας στην οποία έχει ορκιστεί πίστη και προχωράει σε ανταρσία εναντίον της μαζί με άλλους βασιλόφρονες.Αυτά τα καταγγέλουν οι ίδιοι οι συναγωνιστές του Κούτρας και Λαγγουράνης, όχι εγώ ούτε το ΕΑΜ, αλλά δε φαίνεται να τα θεωρείς μείζονος σημασίας και τα προσπερνάς»

      Εδώ θίγεις πολύ περισσότερα από όσα μπορούν να απαντηθούν σε μιρό χρόνο και χώρο, αλλά αγνοώ παντελώς απο ποιά κέντρα έπαιρνε εντολές ο Δεδούσης. ΑΝ θεωρείς πως έπαιρνε εντολές από την κυβέρνηση του Καίρου, δεν καταλαβαίνω γιατί τον χαρακτηρίζεις πράκτορα. Και τότε, πώς μπορει να χαρακτηρίσει κανείς την ηγεσία του ΕΑΜ που ήταν ΚΟΥΤβηδες της Μόσχας και θεωρούσαν αδιανόητο να παραβούν εντολές του Στάλιν;

      Τα περί Χρυσής Αυγής, επαναλαμβάνω, ΔΕΝ έχουν νόημα. Μία φορά, προ ετών που ήμουν παρών, δεν θυμάμαι να είδα τέτοια παρουσία. Υποθέτω πως έχεις δίκιο για να το λες. Αν υποθέτεις πως οι (υπερ)ηλικιωμένοι που είναι εν ζωή, θα πλακωθούν στο ξύλο για να μην καταθέσει στεφάνι μία τέτοια οργάνωση, η συζήτηση έχει χάσει το νόημά της. ΞΑΝΑΛΕΩ: κάθε χρόνο η ΧΑ καταθέτει στεφάνι και κάνει πορεία για τους πεσόντες στα ΙΜΙΑ. Αυτό μειώνει τη θυσία τους;;;;

      «ΥΓ: Οι απόψεις σου Κώστα είναι σεβαστές, αλλά η προσπάθειά σου να 'πουλήσεις' αντικειμενικότητα για να τις ισχυροποιήσεις έναντι του άρθρου είναι εκ του πονηρού, μεγάλο φάουλ και τελικά σε εξέθεσε. Τουλάχιστο το iteanet δεν κρύβει την πολιτική του θέση και τις απόψεις του πίσω απ' το μανδύα της αντικειμενικότητας...»

      Δεν προσπάθησα να πουλήσω κάτι, και αν εκτέθηκα ας με κρίνει όποιος διαβάζει το΄διάλογό μας. Απλά, εξακολουθώ να θεωρώ γελοίο τον τρόπο που παρουσιάζεται στην Ιστορία το γεγονός των τριών διαλύσεων του 5/42 και έχω πεισθεί πως δεν είναι τυχαίο. Όπως έγραψε ο Φλάισερ, πρόκειται για μαύρη σελίδα, είναι κλειδί στην ερμηνεία της στοχοθεσίας του ΕΑΜ και γι’ αυτό γίνεται προσπάθεια να υποβαθμιστεί.

      Τα όσα έγραψα για την επικράτηση του 5/42 στη μάχη της Ταράτσας, έστω και συγκεκαλυμμένα, μπορείς να τα βρείς στις λίγες ιστορικές πηγές (που βέβαια, θα αρνηθείς να δεχθείς, ως μη αντικειμενικές ...). Ωστόσο, βρες τις αναφορές στο βιβλίο του ΑΘ. Κούτρας, που ήταν επικεφαλής του φυλακίου στην Ντρίσελη, το οποίο δέχθηκες το ένα σκέλος της επίθεσης και όπου περιγράφει πώς αναγκάστηκε να θερίσει με ριπή αυτομάτου μία ομάδα επιτιθεμένων που προσπαθούσε να τους περικυκλωσει. Εδώ, λες να λέει ψέματα ο Κούτρας και σε όσα σου «αρέσουν» να λέει αλήθεια;

      Τέλος, σε επίρρωση, είναι γνωστή η περίπτωση του λοχαγού Κρανιά, που ζήτησε στη μάχη της Ταράτσας ενισχύσεις για να καταδιώξει και να διαλύσει το (προς αυτόν) επιτιθέμενο Τμήμα του ΕΛΑΣ. Ο Ψαρρός του το αρνήθηκε, «για να μη χυθεί άλλο αδελφικό αίμα». Δύο μέρες μετά, ο λοχαγός Κρανιάς, παρέδωσε τη διοίκηση του τμήματός του (έτσι κι αλλιώς το σύνταγμα θα αυτοδιαλυόταν με απόφαση του Ψαρρού), λέγοντας στον Ψαρρό: «Θα τους πάρεις όλους στο λαιμό σου», και έφυγε για το Ζέρβα. Η εξέλιξη των γεγονότων, τον δικαίωσε.

      Αν αυτά δεν τα γνωρίζεις, ψάξε λίγο.

      Διαγραφή
    4. Kαι κάτι τελευταίο, σε σχέση με όσα γράφτηκαν σε όλο τον παραπάνω διάλογο, και μιάς και μιλήσαμε για πηγές και αντικειμενικότητα.

      Στη δεκαετία του ’80, δημοσιεύθηκαν από τον Σόλωνα Γρηγοριάδη (αν θυμάμαι καλά), τα επίσημα έγγραφα του ΓΣ του ΕΛΑΣ για τα γεγονότα του Πάσχα 1944 (διάλυση 5/42, δολοφονία Ψαρρού και μαχητών του). Σε αυτά τα έγγραφα, διατυπώνονταν διάφορες κατηγορίες κατά του 5/42, η πλειοψηφία των οποίων αναπαράγεται από το δημοσίευμα το οποίο σχολιάζουμε εδώ.

      Την εποχή εκείνη προκλήθηκε ζωηρότατος διάλογος. Ο οποίος, κατα την ταπεινή μου γνώμη, έλαβε τέλος με μία συγκλονιστική επιστολή του Καπεταν Νικηφόρου του ΕΛΑΣ (Δημ. Δημητρίου) που δεν είναι πια στη ζωή. Η επιστολή ήταν καταπέλτης, δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο της εποχής και γελοιοποιούσε όλα τα επιχειρήματα, αποκαθιστώντας την πραγματικότητα. Η μαρτυρία του ήταν ιδιαίτερα σημαντική διότι ήταν παρών στην μάχη του Πάσχα 1944 και ένας από τους τελευταίους που είδαν ζωντανό τον Σ/χη Ψαρρό. Διατηρώ μία μικρή επιφύλαξη (δεν έχω μπροστά μου τα βιβλία μου την ώρα που γράφω) αν ήταν παρών και στις δύο πρώτες διαλύσεις του 5/42, θυμάμαι πως συμμετείχε στη δεύτερη. Η επιστολή κονιορτοποιεί τις αιτιάσεις περί συνεργασίας του 5/42 με τους Γερμανούς, διευκρινίζει πως ο ΕΛΑΣ υπήρξε επιτιθέμενος και όχι αμυνόμενος (όπως ισχυριζόταν το ΓΣ) και για όσους μαχητές του 5/42 βρήκαν στέγη στο Τάγμα Ασφαλείας της Πάτρας λέει πως «το επιχείρημα αποτελεί εκ των υστέρων κατηγορία για ανθρώπους που δεν τους είχαμε αφήσει στην πατρώα γή, μέρος να σταθούν».

      Δεν βρήκα την επιστολη Νικηφόρου στο δίκτυο. Επιφυλάσσομαι να στείλω link όταν (και αν) τη βρώ. Υπάρχει ως παράρτημα στο βιβλίο του Στρ. Καϊμάρα (ανατύπωση δεκαετίας ’80). Θα έλεγα να την αναζητήσετε και νομίζω πως θα λυθούν πολλές απορίες. Προφανώς, δεν φαντάζομαι να κατηγορήσετε τον Καπετάν Νικηφόρο για «δεξιά μεροληψία ...» Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον να αναρωτηθεί κανείς γιατί αυτό το πολύτιμο ντοκουμέντο, το σκέπασε η λήθη.

      Διαγραφή
  13. Κώστα τι άλλο να πω; Τα λες όλα μόνος σου. Όλες σου οι αναφορές είναι από την πλευρά του 5/42. Είναι εμφανές ότι έχεις σχέση με παλιούς αγωνιστές του (ίσως συγγένεια;) κι αυτό σε κάνει υποκειμενικό. Ότι δε σ' αρέσει το απορρίπτεις μετά βδελυγμίας ακόμα κι από μαρτυρίες μαχητών του 5/42: την κρίση Κούτρα για Δεδούση και τη διακήρυξη Λαγγουράνη, τον οποίο βγάζεις προδότη. Την ίδια στιγμή χρησιμοποιώντας δυο μέτρα και σταθμά επικαλείσαι μια επιστολή του Νικηφόρου κριτική προς το ΕΑΜ που δεν την παρουσιάζεις.
    Προφανώς οι κρίσεις εκ των έσω έχουν βαρύνουσα σημασία και πολλά μέλη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ασκήσαν κριτική προς τιμή τους στις αποφάσεις της ηγεσίας τους και στις δικές τους ενέργειες. Εσύ αντιθέτως προσπαθείς να εξωραίσεις τις πράξεις και την προσωπικότητα Δεδούση τον οποίο οι ίδιοι οι συναγωνιστές του αποκαλούν πράκτορα και προδότη(αφού έπαιρνε εντολές απ' τη Στρατιωτική Ιεραρχία, όχι απ' το Κάιρο όπως λάθος έγραψες και παράκουσε τις εντολές Ψαρρού), χρησιμοποιώντας την καλή μαρτυρία του Παπανδρέου που βρισκόταν εκείνη την εποχή στη Μέση Ανατολή!!!
    Δεν έχει νόημα να πούμε περισσότερα, ο καθένας κρίνεται για τις απόψεις του, ωστόσο εγώ δε διεκδίκησα δάφνες αντικειμενικότητας όπως εξακολουθείς να κάνεις εσύ, ενώ παράλληλα αποκαλύπτεις τη σχέση σου με μέλη του 5/42.
    Το μόνο που πραγματικά με σοκάρει είναι η ανεκτικότητά σου (όπως και των τοπικών αρχών) στην παρουσία της ΧΑ στο μνημόσυνο. Εδώ διαφέρουμε ριζικά: Αν για 'σενα δεν έχει νόημα για 'μενα έχει τεράστια σημασία η παρουσία θαυμαστών του Ναζισμού και του Χίτλερ σε μνημόσυνο αγωνιστών της εθνικής αντίστασης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Aγαπητέ ανώνυμε,

      Θα συμφωνήσω πως μάλλον δεν έχει νόημα να συνεχίσουμε αυτό το διάλογο, ο οποίος ωστόσο (όπως και κάθε έντιμη ανταλλαγή απόψεων) μου ήταν χρήσιμος, κυρίως στο να καταλάβω την αντίληψη περί ιστορίας που έχει ένας ενδιαφερόμενος πολίτης όπως εσύ. Άσχετο πως την κρίνω από τη μεριά μου, μου ήταν χρήσιμο.

      Να ξεκαθαρίσω πάντως μερικά πράγματα για τα οποία δεν θέλω να αφήσω να αιωρούνται οι ανακρίβειες που θέτεις:

      [1] Το ότι οι μαρτυρίες που χρησιμοποίησα είναι από τη μεριά του 5/42, είναι κάπως φυσιολογικό. Οι πηγές είναι λίγες και είναι λογικό κάποιες από αυτές να είναι από τη μία μεριά (βιβλία Καϊμάρα, Κούτρα, Παπαθανασίου, και κάποια άλλα, εξαιρετικά δυσεύρετα πιά). Δεν τα θεωρώ απολύτως αντικειμενικά, δεν τα απορρίπτω διαρρήδην όπως εσύ, που διαπράττεις ακριβώς αυτό που μου χρεώνεις.

      [2] Για την επιστολή Νικηφόρου, δεν είναι λίγο άδικο να μου χρεώνεις πως δεν την παρουσιάζω; Αφού είπα πως δεν την βρήκα στο δίκτυο! ΑΝ είναι ανύπαρκτη και εφεύρημα της μισαλλόδοξης φαντασίας μου, τότε απλά θα γελοιοποιηθώ. Δεν είναι προφανές; Το μόνο μέρος που γνωρίζω να υπάρχει, είναι ένα παράρτημα της νεώτερης έκδοσης του βιβλίου Καϊμάρα. Επαναλαμβάνω: η επιστολή δημοσιεύθηκε σε ημερήσια εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας και δεν αποτελεί φημολογία ή μυστικό η υπαρξή της. Το να μου χρεώνεις πως δεν την παρουσιάζω, δεν έχει νόημα. Κάποια στιγμή (γιατί δεν υπάρχει και πολύς χρόνος ... δυστυχώς ...) θα εντοπίσω κάποιο σχετικό δημοσίευμα και θα δώσω εδώ ένα link. Αλλιώς, βρες κάπου το βιβλίο του Καϊμάρα.

      [3] η αυτοκριτική που ασκήθηκε εντος ΕΑΜ-ΕΛΛΑΣ συνολικά για την περίπτωση του 5/42 είναι γελοία, και καθίσταται γελοιωδέστερη, αν διαβάσεις την επιστολή Νικηφόρου.

      Για την πρώτη διάλυση έφταιγε κάποια "παρεξήγηση" της διαταγής του ΓΣ από τον Βελουχιώτη και κάποιο μέλος της ΚΕ (που αργότερα βγήκε πράκτορας ...), για τη δεύτερη διάλυση έφταιγε πάλι μία παρεξηγημένη διαταγή, ένας βρεττανός σύνδεσμος, το κακό το ριζικό μας κτλ. κτλ. Για την τρίτη διάλυση έφταιγε ο Δεδούσης και η Στρατιωτική Ιεραρχία, η "φιλοβασιλική κλίκα", κτλ.κτλ. Για τη δολοφονία Ψαρρού έφταιγε ο Σ/χης Ζούλας που είχε μαλώσει κάποτε με τον Ψαρρό, κτλ. κτλ.

      Αρλούμπες που προκαλούν ναυτία. Θα προκαλούσαν γέλιο, αν δεν σχετίζονταν με την πιό μαύρη σελίδα της Κατοχής.

      [4] τον Αν/χη Λαγγουράνη δεν τον χαρακτήρισα προδότη, αλλά εξαίρετο αξιωματικό που έβλεπε την κατάσταση με τα γυαλιά μιάς παλαιότερης εποχής και μίας ξεπερασμένης αντιπαράθεσης. Έγραψα πως το σύνολο σχεδόν των μαχητών του 5/42 χαρακτήρισε προδοσία την επιστολή του και πως έφερε βαρέως τους προπηλακισμούς που υπέστη μεταπολεμικά από επιζήσαντες μαχητές του. Άλλο το ένα (που λες) και άλλο το άλλο (που έγραψα).

      Διαγραφή
    2. [συνέχεια ...]

      [5] το βιβλίο του Αθ. Κούτρα το έχω διαβάσει παλαιότερα. Δεν το ξεπερνώ, δεν το απορρίπτω, και βεβαίως λαμβάνω σοβαρά υπ' όψιν την μαρτυρία του. Κατά τη γνώμη μου, γνωρίζοντας πρόσωπα και πράγματα, ο εξαίρετος Θαν. Κούτρας, τόνισε στο βιβλίο του γεγονότα που γνώριζε και αγνόησε ή υποβάθμισε άλλα (τα οποία δεν αναφέρει καν ..). Η μαρτυρία του είναι πολύτιμη αλλά αποσπασματική (όπως και των άλλων).

      [6] τα περί "στάσης' του Δεδούση και των άλλων, πρέπει να τα δείς σε συνάρτηση με την σταση που αναγκάστηκες (πιεζόμενο ασφυκτικά από τον ΕΛΑΣ) να κρατησει το σύνταγμα και η ΕΚΚΑ στη σύγκρουση ΕΛΑΣ-Ζέρβα, τους προηγούμενους μήνες της τρίτης διάλυσης. Είναι ΠΟΛΥ μεγάλη ιστορική συζήτηση για να γίνει εδώ, αλλά ΔΕΝ μπορείς να τα δείς ξεκομμένα (ως απόρροια εντολών από τη Στρατιωτική ιεραρχία, κτλ.) κατά τη γνώμη μου, έτσι τα βλέπει ο παραμορφωτικός φακός της "προοδευτικής" ιστοριογραφίας, για να δικαιολογήσει τα (κατ' εμε) αδικαιολόγητα.

      [7] κακώς γράφεις πως σε σοκάρει η "ανεκτικότητά" μου απέναντι στη ΧΑ. Δεν έχω καμμία ανεκτικότητα και αν εσένα δεν σου αρέσει (η παρουσία της), εμένα και με πικραίνει και με εξοργίζει πολλαπλάσια.

      Για να μην υπεκφύγω, δεν προσπάθησα να πουλήσω αντικειμενικότητα (όπως έγραψες) και όντως γνώρισα μαχητές (και πρωταγωνιστές) του 5/42 και έχω συγγενική σχέση με πρόσωπα του Συντάγματος. Προσπάθησα όμως πολύ να διαβάσω ΟΛΑ τα κείμενα (και πρώτα αυτά της Αριστεράς) και νομίζω πως προσπαθώ να τεκμηριώσω όσα γράφω. Το αν το καταφέρνω, θα κρίνουν - όπως είπαμε - όσοι διαβάζουν τον διάλογό μας.

      ΑΠό αυτή την άποψη, με θλίβει και με πικραίνει η παρουσία της ΧΑ. Γνωρίζοντας όμως την πίκρα που έχουν οι υπεργηροι επιζήσαντες του 5/42, καταλαβαίνω πως αυτό τους φαίνεται ως λεπτομέρεια. Για μένα ΔΕΝ είναι λεπτομέρεια, απλά δεν βλέπω κάποια λύση για να εμποδιστεί η παρουσία τους.

      Ωστόσο, ΕΠΙΜΕΝΩ: δεν έχει νόημα να επιστρατεύεις αυτό το επιχείρημα στο διάλογο για το ρόλο του 5/42 και των αγωνιστών του. Η παρουσία της ΧΑ υποβαθμίζει την εκδήλωση, ΟΧΙ ΟΜΩΣ την ιστορία και το ρόλο του συντάγματος και των μαχητών του.

      [8] Παρέλειψα: θα συμφωνήσω απόλυτα πως δεν έχει νόημα πιά η παρουσία της επίσημης πολιτείας σε τέτοιες εκδηλώσεις. Εκτός αν κριθεί απαραίτητο, να παρίστανται σε όλες (νικητών και ηττημένων του εμφυλίου). Βρίσκω όμως χυδαίες, ντροπιαστικές και άθλιες τις απόψεις που έχουν εκφραστεί από εκπροσώπους ΠΑΣΟΚ και Αριστεράς για γκέμισμα του μνημείου. Είναι αθλιότητα πρώτου μεγέθους, μικρόψυχο και συμπλεγματικό. Το μνημέιο πρέπει να υπάρχει και ας πηγαίνει όποιος θέλει. Και τα μνημεία που εστησε η Αριστερά, και αυτά πρέπει να υπάρχουν και να συντηρούνται, είναι κομμάτι της Ιστορίας. Και όποιος θέλει ας πηγαίνει κι εκεί. και η Πολιτεία, ας πηγαίνει ή παντού ή πουθενά. Αυτά που έχω δεί να λέγονται στο Νομαρχιακό Συμβούλιο δείχνουν ξεκάθαρα γιατι η Ελλάδα έφτασε ως εδώ ... Γιατί λέγονται από αγράμματους ....

      Διαγραφή
    3. Συγχαργτήρια και πάλι!

      Διαγραφή
  14. Ο ταφος του λοχαγου Ευθ.Δεδουση ευρισκετε εις το Α Νεκροταφειο Αθηνων

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Βρήκα αυτή την ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ίσως το παρακάτω άρθρο να βοηθάει κάπως:

    http://www.istorikathemata.com/2015/06/2223-1943-542_22.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Το άρθρο αυτό φανερώνει την προσπάθεια των Εγγλέζων να δημιουργήσουν δυνάμεις δικές τους φίλιες δυνάμεις αντίθετες στον ΕΛΑΣ μέσα στος χώρους που απελευθέρωνε ο ΕΛΑΣ ώστε μετά την απελευθέρωση να μπορέσουν να καταλάβουν οι 'ίδιοι την χώρα όπως και συνέβη. . Κοι οι δύο διαλύσεις του 5/42 έγιναν λόγω του ότι το 5/42 δεν μπορούσε να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά και κοινωνικά στον ΕΛΑΣ παρ όλη την υλική βοήθεια των Άγγλων. Ενας εννιαίος αντάρτικος Ελληνικός στρατός ήταν η αναγκαιότητα της εποχής αλλά τα συμφέροντα των Άγγλων ήταν να προετοιμάσουν την δική τους επιστροφή. Το άρθρο έχει αρκετά στοιχεία αλλά η φανερή ιδεολογική τοποθέτηση δεν επιτρέπει να το δει κάποιος σαν ιστορική μελέτη μιας και στερείται αντικειμενικότητας, μεγενθύνει τα ασήμαντα και παραλείπει τα σημαντικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή