Διάβασα με προσοχή δυό πρόσφατα άρθρα, το ένα του Μηλιού (εδώ) κι ένα του Λαπαβίτσα (εδώ) σχετικά με τις στρατηγικές εξόδου απο την κρίση. Αν κανείς παρακολουθήσει με προσοχή τις συζητήσεις μέσα στην αριστερά τους τελευταίους 8 μήνες θα παραδεχτεί οτι αυτά τα δύο άρθρα συμπυκνώνουν εν πολλοίς όλες αυτές τις συζητήσεις. Οι συζητήσεις αυτές γυρνάνε συνεχώς γύρω απο ένα δίπολο: ευρώ ή δραχμή; ευρωπαϊσμός/διεθνισμός ή πατριωτισμός; Αν και αρχικά πέρυσι, οι απόψεις του Λαπαβίτσα και των “αριστερών οικονομολόγων” μου είχαν φανεί πιο ...εύλογες (για παράδειγμα η ουτοπία αποπληρωμής του τεράστιου χρέους και άλλα σχετικά) η ουσιαστική αποστροφή των απλών αριστερών και εν γένει των εργαζομένων στα συνθήματα και τα προτάγματα, τελικά καί των δύο μπλοκ των αριστερών ριζοσπαστών (ας μην πανηγυρίζουν οι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, δεν κέρδισαν ψήφους, απογοητευμένους του Σύριζα μάζεψαν), όπως αυτή εκφράστηκε στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, με έκανε να προβληματιστώ….
Τελικά, όταν μέσα σε μια τέτοια κρίση, η αριστερά αποτυγχάνει να εμπνεύσει και να συσπειρώσει, μήπως δεν φταίει μόνον η διάσπαση; μήπως δεν φταίει μόνο “το οργανωτικό” ζήτημα; μήπως δεν φταίνε μόνον οι γνωστές ανεπάρκειες, καμαρίλες, σεχταρισμοί, ηγεμονισμοί και τα τοιαύτα (που είναι γνωστά, ας μην τα αναφέρω) αλλά φταίνε και οι πολιτικές θέσεις; Μήπως δηλαδή η αιτία βρίσκεται στο αυτονόητο; Μήπως ο κόσμος τελικά βλέπει οτι η αριστερά σε οποιαδήποτε εκδοχή της δεν διαθέτει κανένα εναλλακτικό σχέδιο εξόδου απο την κρίση; Και μήπως τελικά ο κόσμος έχει δίκιο;
Ο ελευθεριακός και αντεξουσιαστικός χώρος αντιμετωπίζεται συνήθως απο την αριστερά σαν μια συνειδησιακή-ηθική συνιστώσα του αντικαπιταλιστικού κινήματος, κάπως συμπαθητική και γραφική, αλλά πάντως όχι σαν πολιτική δύναμη, σαν δύναμη με πολιτικό σχέδιο. Πιστεύω πως αυτό το στερεότυπο είναι καιρός να αρχίσει να καταρρίπτεται. Η αδυναμία της αριστεράς να εκφέρει εναλλακτικό λόγο και να εμπνεύσει ταξική δράση, μέσα σε τόσο δραματικές συνθήκες επίθεσης του κεφαλαίου κατά της εργασίας, πρέπει να προβληματίσει τους απλούς αριστερούς.
Το άρθρο του Μηλιού σωστά θέτει το ζήτημα του καθεστωτικού μεταρρυθμισμού, και πως το ζητούμενο σήμερα για την αριστερά και την εργατική τάξη δεν είναι “να σωθεί η χώρα”, αλλά να ανατραπεί ο συντριπτικός συσχετισμός υπέρ του κεφαλαίου, που έχει δημιουργήσει το μνημόνιο, και βέβαια πριν απο αυτό, η κρίση του χρέους και η πολιτική διαχείρησής της σε βάρος των εργαζομένων, των νέων και των ανέργων. Μόνο που όταν ο Μηλιός φτάνει στο πώς θα γίνει αυτό, μιλάει για εθνικοποίηση των τραπεζών, κατι δηλαδή που λέει κι ο Λαπαβίτσας. Η μόνη διαφορά τους βρίσκεται στην έξοδο απο το Ευρώ, και στο αν αυτή θα είναι σε όφελος ή σε ζημιά των εργαζομένων. Τελικά ρε παιδιά, αυτό είναι το ζήτημα; Ολόκληρη η, πέραν του ΚΚΕ, αριστερά ασχολείται επι 8 μήνες με ένα ζήτημα που εν τέλει απασχολεί κυρίως την Μέρκελ και τους αστούς οικονομολόγους! Μήπως η αριστερά είναι όμηρος των μικροαστών διανοουμένων που πλαισιώνουν τα επιτελεία της (ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ρίξτε μια ματιά στην ταξική σύνθεση των ηγεσιών τους); Μήπως η αριστερά είναι όμηρος των οικονομολόγων και των τεχνικών της (εργατικής κατα τα άλλα) εξουσίας;
Αν υποθέσουμε οτι για μια στιγμή μπαίνουμε στη λογική της σωστής γραμμής (αν και εγώ ΔΕΝ υιοθετώ αυτήν τη λογική, πιστεύω πως μια καταστασιακή, διαδικασιακή λογική στην οποία κινείται ο ελευθεριακός χώρος, μπορεί να γεννήσει καλύτερη “γραμμή” απο αυτή των ειδικών της “εργατικής εξουσίας” του Μαρξισμού-Λενινισμού) για την ανατροπή του μνημονίου, αν μπούμε δηλαδή στη λογική οτι υπάρχει μια πολιτική κατεύθυνση που ακολουθώντας την θα πείσουμε τον κόσμο και θα ανατρέψει το μνημόνιο, είναι τελικά αυτή η γραμμή, ή έξοδος απο την ΟΝΕ και η εθνικοποίηση των τραπεζών; ή είναι όπως λέει ο Μηλιός, η εθνικοποίηση των τραπεζών και η ανατροπή των συσχετισμών στην ΕΕ; Μα αυτές και οι δύο, είναι γραμμές των οικονομολόγων που θα συμβούλευαν μια κυβέρνηση κι ένα κράτος δεν είναι γραμμή πολιτικής δράσης και συμμετοχής για τους εργαζόμενους.
Οι δυό γραμμές της αριστεράς, είναι και οι δυό γραφειοκρατικές! Προϋποθέτουν την κατάληψη της εξουσίας για να πραγματοποιηθούν. Δεν οδηγούν στην κατάληψη της εξουσίας. Την προϋποθέτουν. Γι αυτό κι έχουν ήδη δοκιμαστεί, κι έχουν ήδη αποτύχει. Καμμιά απο τις “γραμμές” δεν δημιούργησε κανένα ρεύμα ούτε στο εργατικό κίνημα, ούτε στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Η συνέχιση της κόντρας γύρω απο το ευρώ στην ουσία δεν αφορά κανέναν, παρα μια χούφτα οικονομολόγους, ίσως και μια χούφτα γραφειοκράτες και συνδικαλιστές των αριστερών κομμάτων. Μπορεί να είναι θεωρητικά σωστή, ή λάθος, δεν έχει σημασία, δεν σχετίζεται όμως με την πάλη για την ανατροπή του μνημονίου και τη δημιουργία ρηγμάτων στον καπιταλισμό.
Το πρόβλημα σήμερα για τους εργαζόμενους είναι οτι χάνουν τη δουλειά τους και τα εισοδήματά τους, είτε αυτά είναι σε ευρώ, είτε σε δραχμές, χάνουν την πρόσβαση σε εκπαίδευση, υγεία, πολιτισμό, αναψυχή. Η προοπτική είναι είτε να το υπομείνουν και να περιμένουν μια ανάκαμψη του καπιταλισμού σε 5-10 χρόνια (και αν) είτε να κάνουν κάτι για να το ανατρέψουν. Έως τώρα φαίνεται να επιλέγουν το πρώτο. Για να επιλέξουν το δεύτερο χρειάζεται μια εναλλακτική, πειστική προοπτική. Αυτή η προοπτική μπορεί να προέλθει απο παραδείγματα αυτοδιαχείρησης και ρήξης με το κράτος. Ανάμεσα στο κεφάλαιο και τους εργαζόμενους, υπάρχει ένας παράγοντας που η αριστερά αγνοεί, γιατί θέλει να καταλάβει, κι ως να το καταλάβει, το υπηρετεί και το νομιμοποιεί: το Κράτος υπάρχει για να νομοθετεί, να καταστέλει και να διαπαιδαγωγεί πάντα σε όφελος του κεφαλαίου (αυτό το ξέχασε στην - κατα τα άλλα- μαρξιστική του ανάλυση ο Μηλιός). Σήμερα με την κρίση που το κράτος αποσύρεται για να επανέλθει η κερδοφορία του κεφαλαίου η ιστορική ευκαιρία για τους εργαζόμενους είναι να αναλάβουν οι ίδιοι τις λειτουργίες του κράτους, και να μην τις παραδώσουν στο κεφάλαιο. Μια πραγματική αντι-καπιταλιστική αριστερά θα φρόντιζε να οργανώσει γενικευμένη πάλη για αυτοδιαχείρηση, αυτο-οργάνωση και αλληλεγγύη σήμερα και παντού, με όσες δυνάμεις διέθετε, αντί να περιμένει να πέσει σαν ώριμο φρούτο το κράτος στα χέρια της, μέσω της “σωστής” γραμμής για το ευρώ ή για τις τράπεζες, ή ακόμα χειρότερα αντί να φαντασιώνεται καταλήψεις περιφερειών και δήμων για να ασκήσει εξουσία η ίδια και να βολέψει κομματικούς ημέτερους.
Ένα κίνημα αλληλεγγύης, εναλλακτικών μορφών οικονομίας, αυτοδιαχείρησης και αυτοδιεύθυνσης απο τα κάτω, θα ήταν η μοναδική αριστερή απάντηση στην κρίση. Ένα κίνημα απο, με και για τους εργαζόμενους κι όχι απο, με και για τους οικονομολόγους και τους γραφειοκράτες. Αυτή είναι η ουσιαστική διάκριση στο αντικαπιταλιστικό κίνημα κι όχι η διάκριση ευρωπαϊστών, αντι-ευρωπαϊστών. Η διάκριση μεταξύ γραφειοκρατών και τεχνικών της εξουσίας απο την μιά και αυτόνομων κοινοτήτων αγώνα απο την άλλη…. Επειδή λοιπόν η αυτοδιαχείρηση και αυτο-οργάνωση είναι το σύγχρονο επίδικο της ταξικής πάλης και μετά τον Δεκέμβρη του 2008 και το κριτήριο της ταξικής συνείδησης, η “σωστή γραμμή”, βρίσκεται έξω και μακρυά απο τα σχέδια επι χάρτου των αριστερών διανοουμένων, κι όπως πάντα, την συλλαμβάνει κανείς, στην κοινωνική δράση, κι όχι στα γραφεία των κομμάτων και των εκλογικών συνδυασμών…
Γιάννης Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου