Γραπτές μαρτυρίες βεβαιώνουν πως υπήρχε ήδη στα 1676. Όμως είναι άγνωστο, πόσα χρόνια πριν υπήρχε στον ίδιο χώρο. Στην πανέμορφη εκκλησία και στο γύρω χώρο γιορτάζουν οι Αραχωβίτες το Πανηγυράκι, την τριήμερη γιορτή προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου. Ζωντανή η πίστη των Αραχωβιτών στον Αφέντη Άι Γιώργη, όπως τον αποκαλούν, εκφράζεται στο Πανηγυράκι αυθόρμητα.
Στη γιορτή αυτή έχουν ενσωματωθεί και διατηρούνται αμετάβλητα μέχρι σήμερα, παλαιότατα έθιμα των ελληνικών πανηγυριών με αρχαιότατες καταβολές. Πουθενά ίσως στην Ελλάδα δεν έχει διασωθεί τόσο αυθεντική, η εικόνα του ελληνικού Πανηγυριού, όπως γιορταζόταν στο Βυζάντιο και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ακλόνητη είναι η πίστη των Αραχωβιτών ότι ο Τροπαιφόρος Γεώργιος οδήγησε τους Έλληνες αγωνιστές και τον αρχηγό τους Γεώργιο Καραϊσκάκη στην περίλαμπρη νίκη κατά των Τουρκαλβανών του Μουστάμπεη. Η νίκη αυτή πέρασε στην ιστορία ως η «Ανάσταση της Επανάστασης». Με το γνώριμό τους παλιό ακριτικό τραγούδι του Άι Γιώργη, το «Πανηγυράκι», οι Αραχωβίτες συνέδεσαν και ερμήνευσαν συμβολικά τα δυνατά βιώματα του Αγώνα. Ο δράκος του τραγουδιού έγινε ο Τούρκος που στερούσε τη λευτεριά των Ελλήνων. Το Πανηγυράκι αποδείχνει ότι εδώ στην Αράχωβα η παράδοση δεν είναι ξεκομμένη από την πραγματικότητα, αλλά είναι έκφραση ψυχική και βίωμα του Αραχωβίτη κάθε ηλικίας. Το Πρόγραμμα του Πανηγυριού όπως ισχύει κάθε χρόνο:
ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΕΟΡΤΗΣ
17.30 Έναρξη του Πανηγυριού, Κανονιοβολισμοί, Κωδωνοκρουσίες
18.15 Χορός γερόντων στο προαύλιο του Ιστορικού Ναού
18.30 Εσπερινός χοροστατούντος του Μακαριώτατου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμου
19.45 Περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, που θα συνοδεύεται από Αραχωβίτες και Αραχωβίτισσες με τοπικές ενδυμασίες
21.45 Χοροί στην πλατεία Παπαϊωάννου
ΑΝΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
07.00 Εωθινό, Κανονιοβολισμοί, Κωδωνοκρουσίες.
07.05 Όρθρος, Θεία Λειτουργία.
11.00 Αγωνιστικά έθιμα : Aνηφορικός δρόμος νέων, ανδρών και γερόντων στο πεδίο της μάχης του Καραϊσκάκη.
11.30 Το δρώμενο στη βρύση του Αγίου Γεωργίου.
11.45 Τοπικοί χοροί στο προαύλιο του ιστορικού Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου με Αραχωβίτικες ενδυμασίες.
19.30 Τερματισμός δρόμου 5000μ. Παραδοσιακοί χοροί στην πλατεία Λάκκας από το χορευτικό συγκρότημα του Λαογραφικού Ομίλου Αράχωβας.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΟΥ
07.30 Εωθινό, Κανονιοβολισμοί, Κωδωνοκρουσίες.
07.35 Όρθρος. Θεία Λειτουργία.
11.00 Αγωνιστικά έθιμα: Άλμα απλούν χωρίς φόρα, άλμα απλούν, τριπλούν, σήκωμα πέτρας με τοπική ενδυμασία, άλμα εις ύψος (στο προαύλιο του Ι. Ναού)
18.00 Εσπερινός και Παράκληση Αγίου.
21.00 Παραδοσιακή ορχήστρα δημοτικής μουσικής (πλατεία Παπαϊωάννου).
ΤΡΙΤΗ ΜΕΡΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΟΥ
07.30 Εωθινό, Κανονιοβολισμοί, Κωδωνοκρουσίες.
07.35 Όρθρος, Θεία Λειτουργία.
10.30 Επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο του Γ. Καραϊσκάκη.
10.45 Αγωνιστικά έθιμα: σφαιροβολία, λιθοβολία με τοπική ενδυμασία, πάλη, διελκυστίνδα, (στο προαύλιο του Ι. Ναού).
15.00 Κοινό τραπέζι – Αραχωβίτικο γλέντι στο προαύλιο του Ιερού Ναού με τοπικές ενδυμασίες. Μετέχουν Αραχωβίτες καθώς και επισκέπτες.
17.30 Τέλος γλεντιού – «Χάλασμα» του Πανηγυριού. Εθνικοί χοροί στο προαύλιο του Ιερού Ναού και στην κεντρική πλατεία της πόλης (πλατεία Παπαϊωάννου).
Από oinoxori.gr