Στοιχεία επικοινωνίας:
Ionian συμβουλευτική
Περιβαλλοντικές εφαρμογές – Μελέτες Αγρ. Χώρου & Ανάπτυξης
Χρ. Ευαγγελάτου 7 ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ 30200 Τ.: 2631028000 Κιν.: 6974607622
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ:
«Δημιουργία υδροηλεκτρικού έργου στον ποταμό Κόκκινο από την
D.M.G. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Ε.Π.Ε.»
Η πραγματογνωμοσύνη προέκυψε ύστερα από αυτοψία στο πεδίο και συγκεκριμένα στις δυο πιθανές θέσεις υδροληψίας για το συγκεκριμένο υδροηλεκτρικό έργο.
Η πραγματογνωμοσύνη συντάχτηκε από τον Δασολόγο – Περιβαλλοντολόγο Βλάχο Ανδρέα, Διδάκτορα του Παν. Πατρών και τ. εκ. Επίκ. Καθηγητή ΤΕΙ Καρπενησίου στο τμήμα Τεχν. Δασοπονίας & Περιβάλλοντος.
Ο υπογράφων μελετητής γνωρίζει πολύ καλά την περιοχή του Ορεινού συμπλέγματος ...
των Βαρδουσίων, καθώς εκπόνησε Διδακτορική διατριβή με αντικείμενο την Βλάστηση και Οικολογία του συμπλέγματος, κατά τα έτη 2000 – 2006, ενώ και τα προγενέστερα χρόνια είχε πραγματοποιήσει έρευνα στην ίδια περιοχή, με στόχο την απόκτηση Μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης, εργασία που ολοκληρώθηκε στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών (1994 -1996).
Για την πρώτη περιγραφείσα θέση υδροληψίας (υψ. 944 μ.) με συντεταγμένες 38 38.740 Ν 22 06.097 Ε
Τεχνικά η θέση αγκύρωσης πρέπει να θεωρηθεί σταθερή, λόγω του συμπαγούς ασβεστόλιθου στον οποίο αγκυρώνεται.
Συντρέχουν όμως κίνδυνοι για την ασφάλεια του έργου του φράγματος, καθώς ο χείμαρρος «Κόκκινος» στο σημείο αυτό διέρχεται με μεγάλη ταχύτητα, εξαιτίας των ισχυρών κλίσεων και επιπλέον της στενής κοίτης άνωθεν του εν λόγω σημείου. Η κοίτη σε ολόκληρο το μήκος του Κόκκινου, από το σημείο αυτό έως και 4 με 5 χιλιόμετρα κατάντη, αποτελείται από μεγάλον αριθμό διάσπαρτων ασβεστολιθικών μονόλιθων, μεγάλης (>2μ) και μεσαίας (>0,5μ) διαμέτρου, που η χειμαρρική δράση έχει
διασπείρει κατά μήκος της κοίτης. Αυτό αποτελεί απόδειξη του μεγέθους της χειμαρρικής ροής, που φαίνεται να απειλεί εν τέλει πολλά περισσότερα από το ίδιο το φράγμα στην περιοχή του «Κόκκινου».Στο άμεσο μέλλον, εξαιτίας της παράσυρσης των ογκολίθων από την έντονα χειμαρρώδη ροή, είναι προφανές ότι - για να μην απειληθεί το φράγμα και όλη η εγκατάσταση της υδροληψίας – θα πρέπει να δημιουργηθεί στα ανάντη φράγμα με πρόφραγμα, για την συγκράτηση των μεγάλων και μεσαίας διαμέτρου λίθων. Αυτό
θα προκαλέσει (για όσους γνωρίζουν υδρολογία) μια σειρά από συνεχή διαδοχικά φράγματα προς τα ανάντη της θέσης της υδροληψίας, εξαιτίας της πλήρωσής τους από τα χονδρά φερτά υλικά . Εκτιμούμε ότι τελικά θα χρειαστεί να κατασκευαστούν, για
την διασφάλιση της επένδυσης, πάνω από τρία ή τέσσερα τέτοια φράγματα (ώστε να επιτευχθεί κλίση αντιστάθμισης). Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η βατότητα στην ορεινή αυτή θέση των 944 μέτρων είναι εξαιρετικά περιορισμένη για τους ανθρώπους, αλλά
και για μεγάλα ζώα. Αυτό συνεπάγεται ότι θα απαιτηθεί επέμβαση μεγάλης κλίμακας για διάνοιξη πρόχειρων δασικών οδών για την διέλευση των βαρέων μηχανημάτων εκσκαφής και διαμόρφωσης.
Επιπλέον με δεδομένο, ότι ούτως ή άλλως θα απαιτηθούν και
περισσότερα φράγματα στα ανάντη της υδροληψίας, όπως
αναφέραμε, οι επεμβάσεις στην κοίτη και στα εξαιρετικά απότομα
πρανή της κοίτης θα πρέπει να θεωρηθούν εξαιρετικά επικίνδυνες
για την σταθερότητα της κοίτης. Οπωσδήποτε θα απαιτηθούν
έργα στερέωσης και τοίχοι αντιστήριξης σε μεγάλο μήκος, για την
εξασφάλιση των πρανών . Προσθέτουμε ακόμα ότι και για την
τοποθέτηση του αγωγού παραπλεύρως του ρεύματος επίσης
απαιτούνται έργα στερέωσης, τα οποία θα πρέπει να προστεθούν
στον προϋπολογισμό του έργου. Το κόστος τέτοιων έργων δεν
δικαιολογείται από μια τέτοιου είδους μικρή επένδυση και θα
πρέπει να θεωρηθεί προφανές ότι τέτοιου ύψους έξοδα θα
καθιστούσαν την επένδυση μη βιώσιμη. Από την άλλη αν τα
ανωτέρω κριθούν μη αναγκαία για την εκτέλεση των
εργασιών, η ασφάλεια της πλαγιάς στην οποία βρίσκεται
διασπαρμένο ολόκληρο το χωριό τίθεται σε υψηλό και άμεσο
κίνδυνο ολίσθησης. Κινδυνεύει δηλαδή να ολισθήσει ολόκληρη η
πλαγιά, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ασφάλεια των κατοίκων
της περιοχής, λόγω του γεωλογικού υπόβαθρου από πλευράς
σύστασης, αλλά και εξ αιτίας της ιδιαίτερης γεωμορφολογίας της
περιοχής του Δάφνου (ισχυρές κλίσεις με σαθρό γαιώδες
υπόβαθρο) .
γαιολίσθησης.
Πρέπει να πούμε ότι όσοι δεν έχουν επισκεφτεί την περιοχή του
Δάφνου δεν μπορούν να σχηματίσουν αντικειμενική εικόνα, για ό,τι
αφορά στον υψηλό κίνδυνο γαιολίσθησης και μετακίνησης των
πρανών. Η επικίνδυνη περιοχή εντοπίζεται κατά μήκος της κοίτης
του Κόκκινου, τουλάχιστο 1000 μέτρα ανάντη του πρώτου
επιλεγμένου σημείου υδροληψίας και 2 χιλιόμετρα κατάντη του
ίδιου σημείου.
Πιο κάτω επιχειρούμε με λίγα λόγια να δώσουμε μια εικόνα με
επιστημονικούς όρους για την κατανόηση σε μη ειδικούς των όσων
έχουμε δει στα έξι και πλέον χρόνια ερευνητικής ενασχόλησης με
τα αλπικά πεδία των Βαρδουσίων.
Πουθενά σε ολόκληρο τον ορεινό όγκο των Βαρδουσίων δεν
συναντήσαμε την ιδιαίτερη κατάσταση από γεωμορφολογικής
πλευράς που απαντήσαμε στην περιοχή του Δάφνου.
Σε ολόκληρο τον συμπαγή ορεινό όγκο του συμπλέγματος των
Βαρδουσίων ο ασβεστόλιθος (διαπερατός πάντα από το νερό) που
βρίσκεται στις κορυφές εδράζεται πάνω σε φλύσχη, ο οποίος ως
πέτρωμα είναι χαλαρός και πάντα αδιάβροχος δηλ. μη
υδατοπερατός. Αυτό σημαίνει ότι το νερό εισχωρεί από πάνω
διαπερνώντας τα ασβεστολιθικά στρώματα και κατόπιν εκρέει στο
στρώμα του φλύσχη καθώς δεν μπορεί να το διαπεράσει. Αυτός
είναι και ο λόγος που τα Βαρδούσια είναι εξαιρετικά πλούσια σε
πηγές. Στην περιοχή του Δάφνου συναντάμε ασβεστολιθικούς
συμπαγείς σχηματισμούς πάνω από τον Προφήτη Ηλία και στις
«Τσούμες», «Ασφακότσουμα» και «Κεδρότσουμα» (πεδία από τα
οποία προκαλείται συνεχής τροφοδοσία μεγάλων ασβεστολιθικών
λίθων), οι οποίοι αποκολλώνται από το σώμα του σχηματισμού και
πέφτουν μέσα στην κοίτη του Κόκκινου. Κάτω από τους βράχους
αυτούς αποκαλύπτεται - πρόωρα - ο σαθρός φλύσχης ο οποίος
διαβρώνεται συνεχώς. Καθώς ο φλύσχης διαβρώνεται
αποκαλύπτει χαλαρότερα πρανή, τα οποία λόγω των μεγάλων
κλίσεων ολισθαίνουν, ενώ στην συνέχεια πάνω στο δημιουργηθέν
άνοιγμα, πέφτουν άλλα ανώτερα υλικά και το φαινόμενο
εξελίσσεται από κάτω προς τα πάνω (γαιολίσθηση).
Η διάβρωση του φλύσχη ενισχύεται από τις μεγάλες κλίσεις που
δημιούργησε εδώ και πολλά χρόνια η έντονη χειμαρρική δράση
του Κόκκινου, που σαφώς είναι το κυρίαρχο δυναμικό στοιχείο
της περιοχής. Κατά μήκος της κοίτης του χειμάρρου εμφανίζονται
εκτεταμένα πεδία χαραδρωτικής διάβρωσης αλλά και φαραγγωτής
(δηλ. μεγαλύτερου βαθμού διάβρωσης από την χαραδρωτική).
Χαρακτηριστική απόδειξη, για όσους μπορούν να σκεφθούν ότι
υπερβάλλουμε κατά την αξιολόγηση αυτή, είναι η μεγάλη
γαιολίσθηση λίγα μέτρα από τα ανώτερα σε υψόμετρο σπίτια,
που συνέβη εξ αιτίας της δράσης του «Κόκκινου» στην δεκαετία
του ΄50. Τότε η αρμόδια υπηρεσία με την αρωγή των κατοίκων της
περιοχής αναδάσωσαν την έκταση (400 στρέμματα περίπου με
Pinus nigra) εξασφαλίζοντας το έδαφος και απομακρύνοντας τον
κίνδυνο γαιολίσθησης πάνω στο χωριό.
Το αποτέλεσμα της έντονης δράσης του χειμάρρου είναι τα
εξαιρετικά απότομα διαβρωμένα πρανή (εμφανίζουν χαραδρωτική
διάβρωση) και η ανησυχητική (για την ασφάλεια των κατοίκων)
σημερινή εικόνα του Δάφνου που, είτε γίνουν επεμβάσεις
υδροληψίας είτε όχι, φαίνεται ότι απειλεί μόνιμα την ύπαρξη της
πλαγιάς και οπωσδήποτε απαιτείται άμεση χειμαρρική διευθέτηση
από την αρμόδια υπηρεσία. Η απογοητευτική εικόνα των
εκτεταμένων γαιολισθήσεων στην περιοχή προκαλεί
έκπληξη, καθώς τόσα χρόνια το φαινόμενο παραμένει εν
εξελίξει. Αντίστοιχες περιοχές στην Ευρώπη (Bozen , του Ιταλικού
Τιρόλου) που είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ το 2009, στα πλαίσια
Ευρωπαϊκού προγράμματος για την ανάπτυξη λογισμικού
εκτίμησης κινδύνου γαιολίσθησης (Monitoring risk assessment),
διαχειρίζονται ανάλογα φαινόμενα με συστήματα παρακολούθησης
μετακίνησης γαιών.
Εκτιμούμε ότι η βλάστηση που πρόκειται να απομακρυνθεί
από την θέση υδροληψίας, είναι προστατευτική ως παρόχθια
βλάστηση, που βρίσκεται πολύ χαμηλά σε ύψος, σχεδόν στο
επίπεδο του νερού κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Επίσης η
απόσταση της μικρής συστάδας με Platanus orientalis από την
κοίτη του χειμάρρου απέχει μηδέν μέτρα. Συνεπώς τα πλατάνια
αυτά παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην συγκράτηση της εδαφικής
μάζας. Αν τα ίδια δέντρα ήταν 3 μέτρα υψηλότερα από το επίπεδο
της ροής δεν θα μπορούσαμε να επικαλεσθούμε κάτι τέτοιο. Το
ίδιο και στην περίπτωση που η απόσταση ήταν 30 ή 40 μέτρα
μακρύτερη της κοίτης. Η εκρίζωση των δέντρων αυτών,
παραπλεύρως της κοίτης, λόγω της έντονης διάβρωσης (με
την έναρξη των βροχών), θα έχει ως συνέπεια να
απομακρυνθεί άμεσα το έδαφος σε ολόκληρη την έκταση
αποψίλωσης των δέντρων Platanus orientalis μέχρι
αποκαλύψεως του μητρικού πετρώματος (ασβεστόλιθου αν
εντοπίζεται σε συμπαγή μορφή υπεδάφια) ή της συνέχισης της
διάβρωσης στην θέση υδροληψίας (σε περίπτωση παρουσίας
φλύσχη αντί ασβεστολίθου).
Σχετικά με την σύνθεση της βλάστησης και με τα είδη της
χλωρίδας στο σημείο αυτό, αναφέρουμε ότι αυτή δεν είναι
μοναδική στο τοπίο των Βαρδουσίων άρα δεν είναι και σημαντική
από φυτοκοινωνιολογικής πλευράς. Τέτοιου είδους βλάστηση
επαναλαμβάνεται στα κατάντη αλλά και σε κάθε ρεύμα στον ορεινό
όγκο των Βαρδουσίων.
Μικροκλίμα
Η επέμβαση εκτιμούμε ότι δεν συνδέεται με το μικροκλίμα με
άμεσο τρόπο στην περιοχή, και συνεπώς δεν μπορούμε να έχουμε
κάποια σύνδεση με το μικροκλίμα της περιοχής.
Για την δεύτερη περιγραφείσα θέση υδροληψίας (υψ. 944 μ.)
με συντεταγμένες 38 38.409 Ν
22 05.534 Ε
Τεχνικά η θέση αγκύρωσης δεν πρέπει να θεωρηθεί σταθερή
λόγω απουσίας συμπαγούς συνεκτικού ασβεστόλιθου και
συνεπώς δεν μπορεί να εκτελεστεί υδροληψία. (το ίδιο βεβαίωσε
και ο ίδιος ο επενδυτής ο οποίος ήταν παρών , μαζί μας κατά την
επίσκεψη μας εκεί,..) Εν κατακλείδι η δεύτερη θέση ως θέση
υδροληψίας, δεν πληρεί τις γεωστατικές προϋποθέσεις που
απαιτούνται για την ασφάλεια του έργου. Επιπλέον για όσα έργα
αφορούν της απαιτούμενες εκσκαφές για την τοποθέτηση του
αγωγού παραπλεύρως του Κόκκινου ισχύει ότι αναφέραμε
ανωτέρω, καθώς η θέση αυτή είναι κάτω ακριβώς κάτω από το
χωριό απέχει λίγα μέτρα από το νεκροταφείο του χωριού και πολύ
κοντά επίσης στο εξωκκλήσι Αγ. Ιωάννης. Εκτιμούμε τελικά ότι θα
ήταν καταστροφικό να χαλαρώσουν εκεί τα πρανή.
Διάβρωση και Ευρωπαϊκή οδηγία περί διαβρώσεως (erosion)
Η ποσότητα του εδάφους που απομακρύνεται λόγω της
διάβρωσης απομακρύνεται οριστικά και είναι διαδικασία μη
αντιστρεπτή. Δηλ τα εδάφη χάνονται και δεν μπορούν να
αναπληρωθούν ΠΟΤΕ !
Για τον παραπάνω λόγο η Ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζει για τα
καλλιεργούμενα εδάφη, μέγιστη επιτρεπόμενη κλίση 10% για την
καλλιέργεια. Πάνω από το ποσοστό αυτό η καλλιέργεια
απαγορεύεται και επιτρέπεται η δενδροκαλλιέργεια χωρίς
επεμβατικές ενέργειες. Στην περίπτωση του Δάφνου τα ποσοστά
των κλίσεων ανέρχονται κατ εκτίμηση από 30 έως 65 % !!!
Αξιολόγηση της μελέτης σχετικά με τα συμπεράσματα του
γεωλογικού υποστρώματος στην περιοχή.
(Σελ. 8 ) Παρ. 4.2.1 «Ο αγωγός προσαγωγής θα τοποθετηθεί κατά
κύριο λόγο στα δεξιά από ανάντη του ποταμού σε
πεπλατυσμένους αναβαθμούς και αγρούς και δεν απαιτείται η
χρήση βαρέων μηχανημάτων και εκρηκτικών.»
Η άποψή μας είναι ότι στο σημείο υδροληψίας για την τοποθέτηση
του αγωγού προσαγωγής και την δημιουργία του φράγματος θα
απαιτηθούν επεμβάσεις από βαριά μηχανήματα. Έτσι η περιοχή
δεν είναι δυνατό να μην διαταραχθεί γεωλογικά.
(Σελ. 8 ) Παρ. 4.2.2 « Για την αποφυγή του αποσαθρωμένου φλύσχη σε ένα σημείο της
πορείας του αγωγού, θα απαιτηθεί η μεταφορά του στα αριστερά του ποταμού και στη
συνέχεια εκ νέου στα δεξιά μέσω δύο εγκιβωτισμών.»
Οι παραπάνω ενέργειες μπορεί να φαντάζουν εφικτές… αλλά κατά την γνώμη μας
είναι αδύνατο να γίνουν πράξη. Δηλαδή είναι αδύνατον να μεταφέρουμε κυβικά
εδάφους από τα αριστερά της κοίτης απέναντι και το αντίθετο. Αν υποθέσουμε ότι
έστω έτσι θα γίνει τελικά ….Τότε και πάλι προκαλείται διατάραξη, από την στιγμή που
απολύπτεται μεγάλη ποσότητα εδάφους υποστρώματος με την εκσκαφή.. έστω και
αν ξανατοποθετηθεί το έδαφος, μετά την τοποθέτηση του αγωγού. Είμαστε πάντως
ικανοποιημένοι από το σημείο αυτό διότι η πρόταση αυτή της μελέτης επισημαίνει
(….έστω και χωρίς να το υπογραμμίζει), ότι υπάρχει πρόβλημα διατάραξης του
εδαφικού υποστρώματος κατά την τοποθέτηση του αγωγού, σε τέτοιο βαθμό που
πρέπει να αντιμετωπισθεί. Η γνώμη μας είναι ότι η διατάραξη θα ενταθεί από την
μετακίνηση των εδαφικών μαζών από την μια όχθη στην άλλη, καθώς τα σκαπτικά
μηχανήματα στην προσπάθειά τους να μεταφέρουν τα συγκεκριμένα κυβικά, θα
χαλαρώνουν και άλλα υπεδάφια στρώματα.
(Σελ. 8 ) Παρ. 4.2.2 «Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η γεωλογική δομή της
περιοχής είναι ικανοποιητική για την κατασκευή του υπόψη έργου»
Αποδείξαμε ανωτέρω, αλλά και συστήνουμε στην αδειοδοτούσα αρχή, να επισκεφτεί
το πεδίο, για να διαπιστώσει τον αυξημένο κίνδυνο γαιολίσθησης στην κοιλάδα του
Δάφνου, αφού παρατηρήσει και δύο παλαιότερες γαιολισθήσεις, που ο ίδιος
χείμαρρος έχει προκαλέσει πάνω από το χωριό, τη μία την δεκαετία του ’50 και την
άλλη πολύ παλαιότερη.
(Σελ. 8 ) Παρ. 4.2.2 «Οι διανοίξεις της τάφρου του αγωγού προσαγωγής θα γίνουν κατά
το μεγαλύτερο μέρος τους στους φυσικούς αναβαθμούς του ποταμού και λόγω της
επικρατούσας κλίσης του ποταμού και των φυσικών χαρακτηριστικών των
ποταμοχειμάρριων αποθέσεων, δεν θα απαιτηθούν μεγάλες εκσκαφές, οι οποίες θα
γίνουν με συνήθη ελαφριά σκαπτικά μέσα (JCB, μικρός εκσκαφέας κτλ.), ενώ κάποιες
επιπλέον εκσκαφές θα απαιτηθούν για την διάνοιξη των δρόμων πρόσβασης στην
υδροληψία και τον σταθμό παραγωγής.»
Εξ’ αιτίας των ασβεστολιθικών ογκολίθων, αλλά και διότι από τις υπερβολικά μεγάλες
διατάσεις των διάσπαρτων βράχων μέσα στην κοίτη αλλά και στα πλάγια αυτής,
συμπεραίνουμε ότι θα απαιτηθούν μεγαλύτερα από JCB μηχανήματα για την
εξαγωγή των βράχων, όπου αυτή απαιτείται. Οι εκτιμήσεις του βαθμού εκσκαφής
είναι υποεκτιμημένες, καθώς προεξέχουν τμήματα ή ίχνη μεγάλων βράχων κατά
μήκος της κοίτης. Οι εκτεταμένες εργασίες θα προκαλέσουν άλλες μεγαλύτερες και
υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες θα προκληθούν μοιραίες αναταράξεις πρανών.
Όπως αναφέραμε και ανωτέρω κρίνουμε εξαιρετικά επικίνδυνες αυτές τις ενέργειες
για την σταθερότητα των πρανών και για την ασφάλεια των κατοίκων και των
περιουσιών αυτών στην κοίτη του Κόκκινου.
(Σελ. 8 ) Παρ. 4.2.2 «Οι διανοίξεις αυτές στο μεγαλύτερο μέρος τους θα γίνουν πάνω
στους αναβαθμούς του ρέματος ενώ ένα μέρος τους θα διενεργηθεί στα παρακείμενα
πρανή όπου μπορεί να απαιτηθούν κάποια επιπλέον μέτρα αντιστήριξής τους.»
Ικανοποιητικό είναι το γεγονός ότι επιβεβαιώνονται οι φόβοι που περιγράψαμε
ανωτέρω με την ανάγκη δημιουργίας εκτεταμένων τοίχων αντιστήριξης των πρανών
για την στερέωσή τους. Στην μελέτη δεν γίνεται λόγος για ύπαρξη χαλαρών
πρανών… γίνεται όμως λόγος για την αντιμετώπιση των χαλαρών πρανών…!!!
Επίσης αυτό που αναφέρει η μελέτη …. «..μπορεί να απαιτηθούν..» και ….
«…κάποια επιπλέον…» δεν είναι συγκεκριμένες προτάσεις, δεν αναφέρεται σε θέσεις
πεδίου, ούτε ξεχωριστά σε προϋπολογισμό και δεν υπάρχουν προμετρήσεις ή έστω
εκτιμήσεις για την δημιουργία των τοίχων αντιστήριξης.
(Σελ. 8 ) Παρ. 4.2.2 «Στο έδαφος θεμελίωσης του Σταθμού Παραγωγής θα γίνει
βελτιστοποίηση αυτού κατά το στάδιο της Οριστικής Μελέτης και θα ληφθούν μέτρα
αντιδιαβρωτικής προστασίας.»
Σύμφωνα με την μελέτη …δεν αναφέρεται πουθενά πρόβλημα διάβρωσης… οπότε
γιατί αναφέρεται ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα προστασίας από την διάβρωση, αφού
..τέτοιο φαινόμενο δεν υφίσταται;
Για δεύτερη φορά η μελέτη, με επιφανειακό και γενικό τρόπο χωρίς να γίνεται
συγκεκριμένη, αναφέρεται σε προβλήματα διάβρωσης και πιο πάνω στήριξης
πρανών, ενώ τα δυναμικά αυτά φαινόμενα που χαρακτηρίζουν την περιοχή, δεν
θίγονται μέσα στο κείμενο και δεν υπάρχουν ούτε ως …απλή αναφορά !!!
(Σελ. 64 ) ….χωρίς παράγραφο…(μετά την παρ.5.4.1.2 ) Όδευση αγωγού.
«Ο αγωγός και στα 2200 m της πορείας του θα είναι υπόγειος, καθώς μετά την
εκσκαφή και την τοποθέτησή του θα γίνεται άμεση επιχωμάτωση.
Λόγω της καθοδικής κλίσης του εδάφους στο οποίο θα τοποθετηθεί ο αγωγός, δεν
αναμένονται εξάρσεις και το μέσο βάθος εκσκαφής υπολογίζεται στα 2,00 – 2,20 m.
Για την τοποθέτηση του αγωγού προσαγωγής θα απαιτηθεί προσωρινή επέμβαση η
οποία μετά το πέρας των εργασιών θα αποκατασταθεί άμεσα.
Ο αγωγός στα πρώτα 220 m θα τοποθετηθεί επί του υπό διάνοιξη δρόμου πρόσβασης
στην υδροληψία.
Στα επόμενα 230 m θα τοποθετηθεί επί του υποτυπώδους υφιστάμενου δρόμου που
οδηγεί πλησίον του παρεκκλήσιου του Αγίου Ιωάννη.»
Υπολογίζουμε τον όγκο των εκσκαφών με βάση το μήκος 2200μ της μελέτης και της
διατομής βάθους 2,00 μ χ 2,00 και έχουμε 8.800 μ3 . Πρόκειται για σημαντικό όγκο
εκσκαφών. Για όσους γνωρίζουν τον Δάφνο, είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί
κανείς έναν στενό χείμαρρο, όπου δίπλα του υπάρχει πρανές σχεδόν κάθετο, πάνω
από τον οποίο διέρχεται ο δασικός δρόμος Διχώρι – Δάφνος πλάτους 4 μέτρων και
δίπλα σε όλα αυτά, δίχως πουθενά πλάτωμα, να υπάρχει μια μεγάλη τσάπα η έστω
ένα jcb που να σκάβει στα κάθετα πρανή και να αποθέτει …(πού; …ρωτάμε..) Οι
εκσκαφές αυτές θα προκαλέσουν πτώση από άνω, οπότε θα πρέπει να
προσαυξηθούν οι υπολογισθείσες ποσότητες των εκσκαφών, τουλάχιστο κατά 20 %
.. οπότε έχουμε συνολικά 10.560 κυβικά μέτρα εδάφους που, ασυμπίεστο καθώς
είναι από την εξαγωγή, θα χρειαστεί μερικά γήπεδα ποδοσφαίρου ως επιφάνεια
απόθεσης. Δεν γνωρίζουμε πώς θα γίνει κάτι τέτοιο, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε
ότι θα ήταν πιο εφικτό να ρίχνονται οι εκσκαφές στον Κόκκινο και να θάβεται ο
αγωγός με τα υπερκείμενα εδάφη των κάθετων πρανών. Η δουλειά τότε θα
συνίσταται στις μισές σχεδόν ή και λιγότερες ώρες εργασίας, με την διαφορά όμως
πως, με την πρώτη καταιγίδα, ό,τι βρίσκεται πάνω από τα κάθετα πρανή θα
καταρρέει.
(Σελ. 64 ) ….χωρίς παράγραφο…(μετά την παρ.5.4.1.2 ) «Στη συνέχεια κατέρχεται του
πρανούς για 90 m έως ότου συναντήσει πεπλατυσμένους αγρούς (κυρίως) και
αναβαθμούς και θα συνεχίσει στα δεξιά από ανάντη του ρέματος για τα επόμενα 1260
m.»
Πιο πάνω περιγράφεται η διέλευση του αγωγού μέσα από ιδιοκτησίες. Ο μελετητής
θεωρεί αυτονόητη την συγκατάθεση όλων των ιδιοκτητών για την διέλευση αυτή;
(Σελ. 261 ) Παρ. 10.19. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
«Στην περιοχή ανάπτυξης του έργου δεν υπάρχουν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στο ενδιάμεσο τμήμα από τη θέση της υδροληψίας έως τη θέση του σταθμού παραγωγής, δεν
παρατηρούνται υδρόμυλοι ή πέτρινα γεφύρια.
Σε περίπτωση, που κατά την κατασκευή του έργου εντοπισθούν ίχνη αρχαιοτήτων, θα πρέπει να
ειδοποιηθεί αμέσως η αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία.
επιδεικνύεται ο απαραίτητος σεβασμός στην όποια πολιτιστική κληρονομιά του τόπου, καθώς και στα ήθη και έθιμα των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.»
Στην μελέτη δεν αναφέρεται ο παλιός υδρόμυλος (απέχει λίγα μέτρα από το πρώτο
σημείο υδροληψίας) ούτε όμως αναφέρονται και τα γεφύρια ως έργα ανάπλασης και
διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς από τους κατοίκους. (χωρίς βέβαια να είναι
αναγνωρισμένα με τίτλους), αλλά είναι σίγουρο ότι μετά τις επεμβάσεις θα καταστεί η
περιοχή, στην οποία βρίσκονται ο αναπαλαιωμένος νερόμυλος και τα γεφύρια, μη
επισκέψιμη.
(Ύστερα από επιτόπια επίσκεψη στο πεδίο)
Ο ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΉΣ
Dr. Βλάχος Α.
MSc. Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος
τ. επ. καθ. ΤΕΙ Καρπενησίου τμήματος Δασοπονίας & Φ. Περιβ/ντος
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Μην υποτιμάμε το καταστροφικό αποτέλεσμα της
διάβρωσης. Το Grand Canyon (για όσους δεν γνωρίζουν)
είναι το αποτέλεσμα διαβρωτικής δράσης νερού.
Γενικά οι επεμβάσεις και στα δύο σημεία που επελέγησαν ως θέσεις υδροληψίας θεωρούνται κρίσιμες και εξαιρετικά δύσκολες, εξαιτίας του κινδύνου της διάβρωσης, αλλά και της παράσυρσης μεγάλων λίθων, λόγω της ισχυρής ροής του Κόκκινου (βλ Φωτογραφική τεκμηρίωση).
Η μελέτη (κεφ γεωλογίας σελ. 7- 11) δεν αναφέρεται στα ειδικά γεωμορφολογικά προβλήματα της θέσης, αλλά ούτε στο γεγονός της ήδη υφιστάμενης γαιολίσθησης (δεκαετία ‘50). Το γεγονός αυτό, προκαλεί απορία και θέτει εύλογα ερωτηματικά, σχετικά με την ορθότητα και των υπολοίπων συμπερασμάτων που αναφέρονται σε αυτήν.
Επισημαίνουμε επίσης τον υψηλό κίνδυνο για την ασφάλεια των κατοίκων και της περιουσίας αυτών, λόγω του κινδύνου γεωκατακρημνίσεων, που υφίστανται ακόμη και
δίχως επεμβάσεις στην κοίτη.
Προτείνουμε να ανακηρυχθεί η περιοχή του Δάφνου περιοχή υψηλού κινδύνου γαιολίσθησης, λόγω της έκτασης της διάβρωσης, που χρήζει άμεσης χειμαρρικής διευθέτησης, με ειδική μελέτη και με κριτήρια την αισθητική του τοπίου.
Τονίζουμε την αναγκαιότητα δημιουργίας μικρών διαδοχικών φραγμάτων και ειδικούς προβόλους (με λιθοδομή ή ξύλο).
Με τις διατάξεις αυτές η δυναμική ενέργεια του νερού απομακρύνεται από την κοίτη. Δημιουργία βαθμίδων στα ανάντη της κοίτης (με όμοια υλικά) κατά θέσεις. Στήριξη των
πρανών με κάθετη κλίση, σε συνδυασμό με εγκατάσταση βλάστησης στα γυμνά πρανή, είναι δυνατό να βελτιώσουν (τουλάχιστο στοιχειωδώς), τις συνθήκες ασφάλειας με
οικονομικό τρόπο.
Λόγοι πολιτιστικοί και κοινωνικοί επιβάλλουν την διατήρηση του Δάφνου ως έχει, δίχως επέμβαση, καθώς οι κάτοικοι έχουν ήδη προβεί σε δράσεις ανάδειξης της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, με αναπαλαίωση παλαιού νερόμυλου, έργο που βρίσκεται λίγα μόλις μέτρα από το πρώτο σημείο υδροληψίας !
Για όλους τους ανωτέρω λόγους κρίνεται εξαιρετικά υψηλού κινδύνου η επέμβαση αυτή και προτείνουμε να απορριφθεί.
Ο ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΩΝ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΉΣ
Dr. Βλάχος Α.
MSc. Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος
τ. επ. καθ. ΤΕΙ Καρπενησίου τμήματος Δασοπονίας & Φ. Περιβ/ντος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου