Αποκεντρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων, κόντρα στα σχέδια τρόικας - κυβέρνησης - εργολάβων

Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων

Στους σχεδιασμούς τρόικας, κυβέρνησης και εθνικών εργολάβων αντιπαραθέτουμε

την αποκεντρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων, με κοινωνική συμμετοχή

Μια σειρά από γεγονότα και δημόσιες παρεμβάσεις των τελευταίων ημερών μας πείθουν ότι έχουμε (ξανα)μπει σε τροχιά πλήρους υλοποίησης μιας απαράδεκτης πολιτικής για τη διαχείριση των απορριμμάτων, που τη χαρακτηρίζει ο συγκεντρωτισμός (συγκέντρωση δραστηριοτήτων σε λίγες στοχευμένες περιοχές), ο φαραωνισμός (μονάδες πολύ μεγαλύτερες από αυτές που πραγματικά χρειάζονται) και ο μονόπλευρος προσανατολισμός στην ενεργειακή...
αξιοποίηση - καύση. Ότι είχε «παγώσει», προσωρινά, στη διάρκεια της εκλογικής περιόδου, τώρα ξεμπλοκάρεται και δρομολογείται η υλοποίησή του, με προτεραιότητα τη δημοπράτηση των μεγάλων έργων.

Αν και ο προσανατολισμός αυτός προηγείται, ήρθε να «δέσει» αρμονικά με τις μνημονιακές απαιτήσεις, που δίνουν βάρος στην εξυπηρέτηση μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, αδιαφορώντας για το υπέρμετρο κατασκευαστικό, λειτουργικό και περιβαλλοντικό κόστος αυτών των έργων, που θα κληθούν να σηκώσουν στις πλάτες τους, και πάλι, οι πολίτες αυτού του τόπου, ιδιαίτερα τα ασθενέστερα στρώματα και οι κατηγορίες του πληθυσμού. Καταγράφουμε τις πιο ενδεικτικές εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος:

·         Στις συναντήσεις του μόνιμου εκπροσώπου της τρόικας Χ. Ράιχενμπαχ με τις νέες ηγεσίες του ΥΠΕΚΑ, του ΥΠΑΝ και του ΥΠΕΣ η διαχείριση των απορριμμάτων και η δημοπράτηση των νέων μονάδων είχε περίοπτη θέση. Σε αντάλλαγμα, αφέθηκε να εννοηθεί ότι θα υπάρξει κατανόηση στη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας για το κλείσιμο και την αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών (ΧΑΔΑ).  

·         Ο περιφερειάρχης Αττικής κ. Σγουρός έχει επιδοθεί σε μια επαναλαμβανόμενη κινδυνολογική ρητορική για την πιθανή κατάρρευση του ΕΔΣΝΑ, που έχει το ρόλο του φορέα διαχείρισης για την Αττική, για την αδυναμία λειτουργίας της Φυλής και για το ενδεχόμενο η Αθήνα να «πνιγεί» στα σκουπίδια. Το φάρμακο, κατά τον κ. Σγουρό, για όλα τα παραπάνω δεν είναι άλλο από τη δημοπράτηση των τεσσάρων (4) νέων εργοστασίων της Αττικής.

·         Στη Θεσσαλονίκη, έχουμε σε εξέλιξη μια νέα προσπάθεια «πειθούς» της κοινωνίας για την ανάγκη κατασκευής ενός γιγαντιαίου σταθμού μεταφόρτωσης (ΣΜΑ) στην Ευκαρπία, που εναρμονίζεται με την κατασκευή των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης στην εγκατάσταση της ΒΔ Θεσσαλονίκης (Μαυροράχη) και την κατασκευή της αντίστοιχης εγκατάστασης στη ΝΑ Θεσσαλονίκη (Αγ. Αντώνιος - Σχολάρι).

·         Πέρα από τις εγκαταστάσεις στη ΒΔ και στη ΝΑ Θεσσαλονίκη, αδειοδοτήθηκε άλλη μία μονάδα καύσης δευτερογενών καυσίμων από την επεξεργασία αστικών απορριμμάτων (RDF και SRF) στο ΒΙΠΑ Κάτω Γέφυρας Θεσσαλονίκης, για λογαριασμό της εταιρείας ΕΝΕΡΜΕΛ, που αποτελεί κοινοπραξία των ομίλων Μπόμπολα και ΤΕΡΝΑ. Την ίδια στιγμή οι τσιμεντοβιομηχανίες διακινούν τον ισχυρισμό ότι μπορούν να κάψουν τεράστιες ποσότητες αυτών των υλικών. Με άλλα λόγια, τα μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα στέλνουν το μήνυμα: «προχωρήστε στη δημοπράτηση των εργοστασίων επεξεργασίας (δίνοντάς τα σε μας) και εμείς είμαστε εδώ για να κάψουμε τα τοξικά και επικίνδυνα προϊόντα τους».

·         Δημοπρατήσεις και σχεδιασμοί μικρότερων έργων διαχείρισης, στην ίδια πάντα λογική, προχωρούν και σε άλλες περιοχές της χώρας: Σέρρες, Αιτωλοακαρνανία, Ηλεία, Εύβοια, Βοιωτία, Φθιώτιδα. Ταυτόχρονα, πληθαίνουν ανησυχητικά οι περιπτώσεις δήμων, που διασπούν το έργο της διαχείρισης και τμήματά του τα αναθέτουν εργολαβικά σε ιδιώτες.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με όσα έχουν προηγηθεί και με όσα προετοιμάζονται, δημιουργούν την αίσθηση ότι η κατάσταση στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν απέχει πολύ από το να γίνει μη αναστρέψιμη. Σε αυτές τις συνθήκες, αποκτά τεράστια σημασία το να αποκτήσουν ένα βαθύτερο και πιο ουσιαστικό περιεχόμενο οι αγώνες και οι τοπικές αντιστάσεις, που αναπτύσσονται, ενθαρρύνοντας πρωτοβουλίες και στο χώρο της αυτοδιοίκησης και των εργαζομένων σ’ αυτήν, έτσι ώστε:

Α. Να αποκαλυφθούν τα σκάνδαλα που χαρακτηρίζουν τις κυρίαρχες επιλογές

·         Το σχεδιαστικό - διαχειριστικό - περιβαλλοντικό σκάνδαλο, αφού:

α) τα έργα που προωθούνται δείχνουν να αγνοούν, παντελώς, ότι βρισκόμαστε σε διαδικασία γενικευμένης αναθεώρησης και του εθνικού και των περιφερειακών σχεδιασμών. Επιβεβαιώνοντας την αίσθηση που υπάρχει ότι, οι όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις έγιναν, λειτουργούν απλά σαν «άλλοθι» σε προειλημμένες αποφάσεις.

β) σε πείσμα κάθε ορθής πρακτικής για τη μείωση των απορριμμάτων, τη διαλογή στην πηγή, την ανάκτηση και την ανακύκλωση, πριμοδοτείται συνειδητά το συγκεντρωτικό μοντέλο, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος των αστικών απορριμμάτων να οδηγείται σε σύμμεικτη μορφή σε πανάκριβες συγκεντρωτικές εγκαταστάσεις προσανατολισμένες, κυρίως, στην ενεργειακή αξιοποίηση, δηλαδή στην καύση ή σε παρεμφερείς τεχνολογίες.

·         Το οικονομικό σκάνδαλο, αφού:

η εφαρμογή του μοντέλου της συγκεντρωτικής διαχείρισης των ΑΣΑ με ενεργειακή αξιοποίηση και ΣΔΙΤ, θα επιβαρύνει το δημόσιο με τεράστια ποσά για την κατασκευή αχρείαστων εγκαταστάσεων, θα οδηγήσει σε εκτόξευση του κόστους διαχείρισης και, τελικά, θα πολλαπλασιάσει τα δημοτικά τέλη. Το γεγονός αυτό συνιστά διασπάθιση δημόσιου χρήματος σε συνθήκες, μάλιστα, κρίσης και αιματηρών περικοπών, και πρόσθετη έμμεση φορολόγηση των πολιτών.

Β. Να αναληφθούν πρωτοβουλίες εκπόνησης τοπικών και περιφερειακών σχεδίων, στη βάση της αντίληψης της κοινωνικής διαχείρισης των απορριμμάτων με αποκέντρωση

Στον αντίποδα των επιλογών που φαίνεται να προκρίνονται από κράτος και εργολάβους, ορθώνεται η εναλλακτική αντίληψη για την κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων, που έχει αποτυπωθεί στην πρόταση για την αποκεντρωμένη ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων, στηριγμένη στις βασικές αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας, που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση μιας οικονομικής και φιλοπεριβαλλοντικής διαχείρισης, σε όφελος των πολιτών και της κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης, μεταφέρουμε το κύριο πεδίο των δραστηριοτήτων στο τοπικό επίπεδο, με σκοπό τη δραστική μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων, που έχουν ανάγκη επεξεργασίας ή τελικής διάθεσης σε χώρους ταφής. Κύριο πεδίο εφαρμογής της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι μεγάλοι δήμοι ή ομάδες γειτονικών δήμων, που συγκροτούν ενιαίες διαχειριστικές ενότητες, για τις ανάγκες της διαχείρισης των δικών τους αποβλήτων, στη βάση τοπικών σχεδίων διαχείρισης, που διαμορφώνονται με διαδικασίες ουσιαστικής διαβούλευσης και κοινωνικής συμμετοχής.   

26/7/2012

Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων

prosynat.blogspot.com - prosynat@gmail.com
 http://periferiastereas.blogspot.gr/