Itea net : Οδοιπορικό στη Βραΐλα της Γκιώνας (2177 μ.)

ανηφορίζοντας στη Βραΐλα...

Στη Βραΐλα της Γκιώνας (2177 μ.), την τρίτη κορυφή στη σειρά (μετά τη Λυρίτσα και το Παλιοβούνι) όπως κοιτάζουμε από Καλοσκοπή, βρεθήκαμε την Πέμπτη, 23 Αυγούστου, για να περιηγηθούμε τα μέρη που κάποτε ήταν συνδεδεμένα με την καθημερινότητα του χωριού.
Ξημερώματα Πέμπτης λοιπόν, ξεκινάμε με δύο αυτοκίνητα μια παρέα από 10 άτομα και παίρνουμε το δασικό δρόμο πάνω απ' το χωριό με κατεύθυνση τα Μνήματα και την Τράκα. Στη διαδρομή σταματάμε συχνά, άλλος ρωτάει να μάθει, άλλος εξηγεί: ...
να τα Δασμάλια, πιο πέρα ο Αργαλειός... Φθάνοντας στα Μνήματα, στρίβουμε αριστερά προς Τράκα, προσπερνώντας το παλιό μονοπάτι που, ξεκινώντας από Καλοσκοπή, τραβούσε προς Φτερόλακα, Κακιά Σκάλα και Διάσελο.

...κατηφορίζοντας στη Λούτσα

Στην Τράκα ο Κώστας μας δείχνει το άλλο μονοπάτι που τραβούσε προς Φτερόλακα, λίγο πιο πάνω την Αρκουδότρυπα. Πιάνουμε τις ανηφορικές στροφές των μεταλλείων, διασχίζουμε τα Κάτω Μακρυλακώματα. Ο δρόμος συνεχίζει ανηφορικά απέναντι από παλιές και τωρινές εξορύξεις. Αριστερά προσπερνάμε τη διασταύρωση για Τρούπη, αφήνουμε πίσω μας τα πάνω Μακρυλακώματα και συνεχίζουμε δυτικά, έχοντας κάτω κι αριστερά τη χαράδρα της Ρεκάς. Είμαστε πια πολύ ψηλά, κοντά στα 2100 μ., στην κορυφή Βραΐλα.
Αφήνουμε τα αυτοκίνητα και ξεκινάμε πεζοί, ανηφορίζοντας προς τη Λούτσα, εποχιακή λίμνη που άλλοτε κρατούσε νερά μέχρι και μέσα στο καλοκαίρι. Εδώ ξεδιψούσαν τα κοπάδια, κι όταν η λίμνη έχανε τα νερά της, οι βοσκοί αναγκάζονταν να μεταφέρουν τα ζώα για νερό στο Διάσελο.

ψάχνοντας για το Πηγαδάκι...

...το εντοπίζουμε στην απέναντι πλαγιά

Αφήνουμε τη Λούτσα και κατηφορίζουμε δυτικά, αναζητώντας το Πηγαδάκι, μικρό ρηχό πηγάδι που οι παλιότεροι το θυμούνται ξέχειλο από νερό, πάνω στη διαδρομή από Βραΐλα για Διάσελο. Ακροβολιζόμαστε για να το εντοπίσουμε και μετά από μισή ώρα περιπλάνηση στην αλπική ζώνη της Βραΐλας, διασχίζοντας το Μέγα Ημεροτόπι, ο Κώστας εντοπίζει το πηγάδι. Το νερό ελάχιστο, πέτρες και χώματα το έχουν σχεδόν κλείσει. Χωρίς δεύτερη σκέψη, το πηγαδάκι καθαρίζεται, το νερό σε λίγο αρχίζει να τρέχει καθαρό. Στο μεταξύ, επωφελούμενοι από τη στάση, οι μεγαλύτεροι της παρέας αρχίζουν να διηγούνται ξεχασμένες ιστορίες για τα μέρη αυτά και τους ανθρώπους που περνούσαν τα καλοκαίρια εδώ πάνω με τα κοπάδια τους. Μιλάνε για τις συνηθισμένες άλλοτε διαμάχες, διεκδικήσεις και αμφισβητήσεις δικαιωμάτων στη βόσκηση και στην εκμετάλλευση των βοσκοτόπων αυτών, ακόμα και για φονικά... Οι νεότεροι της παρέας παρακολουθούν τις συζητήσεις, καταγράφουν στη μνήμη ονόματα και πρόσωπα, εντυπώνουν τοποθεσίες...
Στην επιστροφή προς τη Λούτσα ακολουθούμε άλλη διαδρομή: βαδίζοντας πάνω σε ένα αχνό, παρατημένο μονοπάτι, περνάμε από εγκαταλειμμένες στάνες. Βάζουμε σημάδια για να διακρίνεται ευκολότερα η διαδρομή από τη Λούτσα μέχρι το Πηγαδάκι. Γυρίζοντας στη Λούτσα, ο ήλιος έχει ανέβει ψηλά, το φως μας επιτρέπει να πάρουμε κάποιες καλές φωτογραφίες. Κατηφορίζουμε στο σημείο που αφήσαμε τα αυτοκίνητα. Προχωράμε για λίγα μέτρα ανατολικά και στεκόμαστε πάνω απ' τα Μακρυλακώματα: Εδώ η ξενάγηση στο χώρο και στο χρόνο διαρκεί κάμποσο: χαμηλά και βορειότερα τα Γούπατα, απέναντι, στο Παλιοβούνι, η Νεραϊδόλακκα, πιο δεξιά μας η Τρούπη!.. Ονόματα, ιστορίες, πρόσωπα, ασχολίες... Κι από κάτω, μπροστά στα πόδια μας, απόλυτοι κυρίαρχοι σε όλη αυτή την έκταση των Μακρυλακωμάτων, τα μεταλλεία βωξίτη: η σημερινή σκληρή πραγματικότητα για τον τόπο μας και τα βουνά μας: δρόμοι παντού, στοές, εγκαταλειμμένα πηγάδια από παλιές εξορύξεις, εργοτάξια, φορτηγά, αποθέσεις εξορυγμένων άχρηστων υλικών, ανοιχτές πληγές στο τοπίο!..
Επιβιβαζόμαστε στα αυτοκίνητα και φθάνοντας στην Τράκα, κάνουμε μια στάση δίπλα στην πηγή και στις ποτίστρες των ζώων. Μιλάμε για τα παλιά μονοπάτια που ξεκινούσαν παλιά από εδώ προς τα ψηλώματα. Άλλο για τη Λυρίτσα, άλλο για τα Μακρυλακώματα, άλλο για το Ζάστανο. Διασταυρώνουμε πληροφορίες κι εμπειρίες... Μικρά τμήματα απ' τα μονοπάτια αυτά διατηρούνται καθαρά. Τα περισσότερα κόπηκαν απ' τους δρόμους των μεταλλείων, χάθηκαν, ξεχάστηκαν, όπως ξεχνιέται και χάνεται με το χρόνο αυτός ο κόσμος που γέμιζε ζωή τον τόπο αυτό κάποτε.

Και κάποιες φωτογραφίες από την περιήγηση στη Βραΐλα:

μπροστά στο πηγαδάκι

αρχίζει ο καθαρισμός...

επιστρέφοντας στη Λούτσα

άποψη της Λούτσας

πάνω απ' τα Μακρυλακώματα

στα Μακρυλακώμματα της Γκιώνας, ανάμεσα στις δύο κορφές (Βραΐλα και Παλιοβούνι), οι δύο κόσμοι αντιμέτωποι: στο βάθος η Νεραϊδόλακκα των παραδόσεων και της ζωής των ορεσίβιων μιας άλλης εποχής, κι ακριβώς από κάτω το εργοτάξιο των σημερινών εξορύξεων βωξίτη!...