Πως να "διαβάζουμε" το παιδί

Συνεχίζουμε να παρουσιάζουμε πολύ ενδιαφέροντα άρθρα του συντοπίτη μας Κώστα Στοφόρου από τα Καστέλλια.

Πως να "διαβάζουμε" το παιδί
Όχι, δεν το πάμε σε κανέναν παπά να μας το "διαβάσει"! Μιλάμε για το καθημερινό διάβασμα του σχολείου, που πιστέψτε με, ό,τι κι αν λένε δυστυχώς η παρουσία και η ενίσχυση του παιδιού από εμάς τους γονείς είναι απαραίτητη...
Δεν είναι τυχαίο ότι με θέματα που αφορούν στο διάβασμα και στη στήριξη του παιδιού στο καθημερινό διάβασμα και στις εξετάσεις θα μιλήσω δυο φορές μέσα στο επόμενο διάστημα.

Τη Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου (6.30 μμ)καλεσμένος μαζί με τη σχολική ψυχολόγο Θεοδοσία Καραγιάννη από το Σύλλογο Γονέων & Κηδεμόνων του 1ου Λυκείου Παπάγου (Κύπρου 4 & Ιωνίας)

Το Σάββατο 19 Μαρτίου στο Βιβλιοπωλείο Φλωράς στο Μαρούσι. Εκεί θα βρεθώ πάλι μαζί με τη Θεοδοσία Καραγιάννη, αλλά και με την εκπαιδευτικό Κατερίνα Παγουρτζή. Θέμα μας: Εκπαιδεύουμε...
χωρίς να παιδεύουμε και να… παιδευόμαστε - Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά στο σχολείο

Θα είναι το δεύτερο μιας σειράς τριών σεμιναρίων με θέματα από τη σειρά των 3 βιβλίων μου Το Ημερολόγιο Ενός Πατέρα, αλλά και των 20 σεφ.
Το Σάββατο 12 Μαρτίου θα μιλήσουμε για Διατροφή μαζί με την Τίνα Αντωνίου (Διαιτολόγο- Διατροφολόγο Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας Διατροφή & του Ινστιτούτου Διατροφικών Μελετών & Ερευνών) και με τονΚυριάκο Μελά (Executive Chef, Ιδρυτή της 1ης Μαγειρικής Σχολής για παιδιά –Kids Cooking Club)
Ο Κύκλος θα κλείσει στις 2 Απριλίου με το θέμα "Ποιός μεγαλώνει το παιδί" με τη συνεργασία της σχολικής ψυχολόγου Μαρίας Σιμπερά.

Όλα ξεκινούν στις 13:00. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Για κρατήσεις θέσεων και πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στα βιβλιοπωλεία Φλωράς: Μαρούσι 210 8066377 Μιλτιάδου 16 & Ρόδου, 3 λεπτά από τον σταθμό ΗΣΑΠ Αμαρουσίου.



Ας πάρουμε όμως μια γεύση... διαβάσματος στις απρακάτω γραμμές που γράφτηκαν με τη βοήθεια της Θεοδοσίας Καραγιάννη.

Πότε με φωνές, πότε με τη χαλαρότητα της απελπισίας. Πότε με εξονυχιστικό έλεγχο και πότε με παράδοση «άνευ όρων», οι γονείς προσπαθούν να βρουν το δρόμο τους στο ακανθώδες θέμα που ονομάζεται μελέτη του παιδιού.
Δεν ξέρω πραγματικά αν υπάρχει τίποτε πιο δύσκολο από το «τρίγωνο του διαβόλου» ήτοι τη σχέση «παιδί- σχολείο- γονείς».
Θα έλεγα λοιπόν, όλοι μαζί, τώρα που ακόμη τα πράγματα δεν έχουν δυσκολέψει και έχουμε τη δυνατότητα να τα αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα και έγκαιρα να σκεφτούμε σοβαρά πάνω στο θέμα: Τι σημαίνει ακριβώς «διαβάζω το παιδί»; Μέχρι που μπορούμε να το βοηθήσουμε χωρίς να καταλήξουμε να υποκαταστήσουμε τη δική του δουλειά;
Πώς θα παραμείνουμε ήρεμοι, αλλά όχι απαθείς; Πώς θα θέσουμε τα όρια;
Καμιά απάντηση δεν είναι εύκολη και αυτονόητη. Και ο τρόπος που εισπράττουν τα παιδιά τις παρεμβάσεις και τις απαιτήσεις των γονιών μπορεί να μας εκπλήξει. Διότι και τα παιδιά μας θέλουν «ισορροπιστές».
Ενώ από τη μια θέλουν να μην τα πιέζουμε, από την άλλη είναι έτοιμα να μας κατηγορήσουν στην πρώτη ευκαιρία για το αντίθετο!
Τι να κάνουμε λοιπόν;

Στον ειδικό

Και τι δεν έχουν δει τα μάτια των σχολικών ψυχολόγων. Έτσι και η Θεοδοσία Καραγιάννη δεν εκπλήσσεται καθόλου με το θέμα και τα ερωτήματά μου. Μου ετοιμάζει μια μακριά λίστα, που μάλλον θα πρέπει να αποστηθίσω και να ανακαλώ σε όλες τις δύσκολες περιστάσεις.
Τα θέματα του σχολείου και ειδικά το θέμα της μελέτης στο σπίτι αποτελεί συχνή αιτία συγκρούσεων μεταξύ γονιού-παιδιού, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνουν οι μεταξύ τους σχέσεις αλλά και η σχέση του παιδιού με τη μάθηση. Τι, λοιπόν, μπορεί να κάνει ο γονιός όταν επιβλέπει τη μελέτη του παιδιού στο σπίτι;
Το σημαντικότερο είναι να ξεκαθαρίσει μέσα του αλλά και στο παιδί ότι : καθήκον του παιδιού είναι να διαβάζει και καθήκον του γονιού να επιβλέπει. Αυτό κατά κανέναν τρόπο δεν σημαίνει ότι ο γονιός ευθύνεται για το διάβασμα του παιδιού ή –ακόμη χειρότερα- ότι πρέπει αυτός να κάνει αυτός τις σχολικές εργασίες του παιδιού.
Μέσα στις ευθύνες του γονιού όταν το παιδί είναι μικρό είναι και να οργανώσει τον τόπο και το χρόνο μελέτης, εξασφαλίζοντας στο παιδί έναν κατάλληλο χώρο διαβάσματος με τον σωστό φωτισμό, τα απαραίτητα εποπτικά μέσα και με …ησυχία –ειδικά αν υπάρχουν μικρότερα αδέλφια προσχολικής ηλικίας. Στην οργάνωση εντάσσεται και η συζήτηση για το χρόνο μελέτης και τα όρια του. Πρέπει να είμαστε αυστηροί, αλλά όχι άτεγκτοι!
Πρέπει να επιτρέπουμε στο παιδί να σηκώνεται και να ξεμουδιάζει από την καρέκλα και να του υπενθυμίζουμε να μην καμπουριάζει. Αναγκαία είναι βεβαίως και τα συχνά διαλείμματα.
Όπως συμβαίνει και με όλα τα υπόλοιπα που αφορούν στην ανατροφή του παιδιού καθοριστικό ρόλο παίζει και στο ζήτημα του διαβάσματος η ενθάρρυνση. Μπορεί ο γονιός να υπογραμμίζει ή να σημειώνει τα θετικά σημεία στα γραπτά του παιδιού ή να του τα λέει.
Πρέπει να μην είμαστε ανυπόμονοι και να δώσουμε το χρόνο και την απαραίτητη βοήθεια στο παιδί ώστε να μάθει ποιο στιλ διαβάσματος θα είναι πιο λειτουργικό για το ίδιο. Μπορούν να δοκιμαστούν διάφορα εναλλακτικά στιλ μελέτης μέχρι να καταλήξουμε στο πιο λειτουργικό.



Τα πριν, τα “in” και τα… μην!

Μην περιμένετε να γυρίσει το παιδί από το σχολείο, να ριχτεί στη μελέτη και να σηκωθεί από το γραφείο του με τα μαθήματα τελειωμένα και βαθιά εντυπωμένα στον εγκέφαλό του. Κάτι τέτοιο είναι ανθρωπίνως αδύνατον!
Η μελέτη πρέπει να ξεκινά αφού πρώτα το παιδί χαλαρώσει για λίγο και υπάρξει επικοινωνία. Το παιδί μπορεί να διηγηθεί πώς πέρασε στο σχολείο και ο γονιός πώς πέρασε τη μέρα του. Έτσι, το παιδί εκτονώνεται και συνεργάζεται καλύτερα.
Σε πιο πρακτικό επίπεδο ακολουθούν αυτά που πρέπει και δεν πρέπει να κάνουμε, προκειμένου να βοηθήσουμε το παιδί στο διάβασμα του:

Δεν πρέπει εμείς να εξετάζουμε το πρόγραμμα του παιδιού, ούτε να φτιάχνουμε «αντ’ αυτού» τη τσάντα του. Είναι δικό του καθήκον να ξέρει το εβδομαδιαίο πρόγραμμα μαθημάτων και να ετοιμάζει την τσάντα του.
Με τον ίδιο τρόπο δεν θα κάνουμε εμείς τις έρευνες και τις εργασίες που του ανατίθενται. Πρέπει να του δείξουμε πηγές από όπου μπορεί να αναζητά τις επιπλέον πληροφορίες που ζητά ο εκπαιδευτικός (π.χ. τη βιογραφία κάποιου συγγραφέα) και να του δείξει πώς να τις χρησιμοποιεί .
Σημαντικό είναι να βοηθήσουμε το παιδί να οργανώσει μια ατζέντα με τα τηλέφωνα των συμμαθητών του και να απαιτήσουμε από το ίδιο το παιδί να παίρνει τηλέφωνο όταν είναι απαραίτητο (π.χ. όταν έχει λείψει από το σχολείο). Δεν υπάρχει κανείς λόγος να παίξουμε το ρόλο του… γραμματέα του!
Μπορούμε είτε σε ανύποπτο χρόνο ή παίρνοντας παράδειγμα από κάποιο συγκεκριμένο μάθημα να συζητήσουμε με το παιδί τη χρησιμότητα κάθε μαθήματος (π.χ. γιατί μαθαίνουμε ανάγνωση/ αρχαία/ μαθηματικά/ οικιακή οικονομία κτλ.) Βεβαίως δεν πρέπει μείς αν προσπαθούμε να μάθουμε κάτι διαφορετικό από αυτό που διδάσκει ο δάσκαλος, γιατί έτσι μπερδεύουμε το παιδί. Αντίθετα μπορούμε να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις του προσθέτοντας πράγματα που γνωρίζουμε, μιλώντας για κάποια δική μας εμπειρία, δίνοντάς του να διαβάσει κα΄τι επιπλέον κλπ.
Στη πράξη μπορούμε να το βοηθήσουμε να μάθει να χρησιμοποιεί τα όργανα μελέτης από το μολύβι και το χάρακα, μέχρι το μοιρογνωμόνιο και από το ψαλίδι μέχρι το χάρτη και τα σχολικά βοηθήματα. Από την εποχή που ήμασταν εμείς θυμόμαστε πιθανότατα κάποιες μνημονικές τεχνικές ή τεχνικές αυτοελέγχου που μπορούμε να το βοηθήσουμε να αναπτύξει

Τι δεν πρέπει να κάνουμε;

-Να κουράζουμε το παιδί με πολλά λόγια και «κηρύγματα». Αντιθέτως πρέπει να του δίνουμε σύντομες και σαφείς οδηγίες
-Να συγκρίνουμε τη σχολική επίδοση του παιδιού με τα αδέρφια ή τους φίλους του παιδιού
-Να επικεντρωνόμαστε στην ποσότητα αντί για την ποιότητα και την ακρίβεια της δουλειάς του παιδιού και λιγότερο στην ποσότητα
-Να χρησιμοποιούμε σωματικές ποινές, γιατί το παιδί συνδέει τη μάθηση με την τιμωρία και τα αρνητικά συναισθήματα



Τι πρέπει να κάνουμε;

-Να αποδεχόμαστε τους «περιορισμούς» και τις ιδιαιτερότητες του παιδιού μας
-Να ξεκουραζόμαστε οι ίδιοι για να πάρουμε δυνάμεις και αντέχουμε αργότερα
-Να αυξάνουμε το ενδιαφέρον του παιδιού για τη μάθηση & το βιβλίο ξεκινώντας ήδη από την προσχολική ηλικία με παραμύθια
-Να μετατρέπουμε τη διαδικασία της μελέτης σε ψυχαγωγία όταν το παιδί είναι στις πρώτες τάξεις
-Να ενθαρρύνουμε τη συνεργασία ανάμεσα στα αδέρφια
-Να κλείνουμε την τηλεόραση ή να παρακολουθούμε σε χαμηλή ένταση . Είναι πιο λειτουργικό, πάντως, να υπάρχουν συγκεκριμένες ώρες που να ανοίγει η τηλεόραση.

Τέλος, μεγάλη σημασία έχει να εξετάσουμε πώς μιλά το παιδί για το σχολείο και τη μάθηση και να κάνουμε μαζί του συζητήσεις ή να μοιραστούμε μαζί του τα σχόλια που κάνει με τους συμμαθητές του.
Με αυτούς τους τρόπους και εμείς θα χαιρόμαστε και θα καμαρώνουμε το παιδί και το ίδιο μαθαίνει να αγαπά τη μάθηση αλλά και την εργασία γενικότερα.
http://stoforos.blogspot.com