Είναι στο δρόμο για τη δουλειά και, παρ' ότι έχει ξυπνήσει νωρίς, έχει ιδιαίτερα καλή διάθεση. Φτάνοντας, χαιρετά χαρούμενα τους ιδιοκτήτες των γειτονικών καταστημάτων και ανοίγει την πόρτα του μαγαζιού. «Καλημέρα, αφεντικό», την υποδέχεται γελώντας η κοπέλα πίσω από το ταμείο. «Χτες σφουγγάρισα εγώ -σειρά σου σήμερα». «Εντάξει, αφεντικό», απαντά και πιάνει δουλειά.
Ο συνεταιρισμός, το «Παγκάκι» είναι ένα μικρό καφενείο που διοικεί και δουλεύει μια μικρή ομάδα νέων Ενα εγχείρημα που στις μέρες...μας ανθεί σε πολλές περιοχές του κόσμου και το οποίο ενδυναμώνεται ολοένα και περισσότερο λόγω της οικονομικής κρίσης, είναι αυτό των εργατικών συνεταιρισμών. Πρόκειται για συνεταιριστικές επιχειρήσεις - κολεκτίβες, όπου οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες αποτελούν και τους εργαζομένους. Τα μέλη αυτών των συνεταιρισμών ανήκουν ηλικιακά στο «μεδούλι» του δυναμικού κομματιού της κοινωνίας: είναι κυρίως νέοι άνθρωποι, με ανησυχίες για το μέλλον, αλλά και άνεργοι που αποφασίζουν να ρισκάρουν δημιουργώντας «κάτι δικό τους».
Σε αντίθεση με τις συμβατικές επιχειρήσεις, η οργάνωση και η λήψη των αποφάσεων είναι θέμα του συνόλου. Οι εργαζόμενοι - ιδιοκτήτες ελέγχουν τους πόρους του συνεταιρισμού, κανονίζουν τις εργασιακές συνθήκες και ορίζουν τις υποχρεώσεις. Ηδη στη Γαλλία υπάρχουν περίπου 1.900 τέτοιοι συνεταιρισμοί που συντηρούν πάνω από 40.000 εργαζομένους.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι σε τέτοιες «μετέωρες» εποχές οι συνεταιρισμοί είναι το μέλλον. «Μερικοί, λοιπόν, ήδη ζούμε το μέλλον. Αρκεί μια απόφαση».
Το «Παγκάκι»
Ο δίσκος που ισορροπεί πάνω στο χέρι είναι μέχρι επάνω γεμάτος: μια κούπα με βιολογικό αφέψημα για το συνάχι, δυο πορτοκαλάδες ελληνικής παραγωγής, ένα ποτηράκι λικέρ μαστίχας, μια σουμάδα και δυο φέτες ψωμί με κρέμα κακάο. Οχι τα τυπικά που θα παράγγελνε κάποιος σε ένα καφενείο. Αλλά και το «Παγκάκι», το φιλικό μαγαζάκι επί της Γ. Ολυμπίου στον πεζόδρομο του Κουκακίου, δεν είναι ένα τυπικό καφενείο...
Πριν από περίπου δύο χρόνια μια μικρή παρέα νέων ανθρώπων, παρακινημένη από την κοινή ανάγκη να δώσει λύση στο πρόβλημα «εργασία», άρχισε να συζητά την ιδέα δημιουργίας ενός καφενείου, ενός χώρου συνάντησης. Οπως οι ίδιοι οι εμπνευστές αυτής της ιδέας λένε μέσα από την ιστοσελίδα τους «pagkaki.org», «οι περισσότεροι ήμασταν άνεργοι, κάποιοι ήμασταν εργαζόμενοι σε επισφαλή επαγγέλματα και σε συνθήκες εχθρικές προς κάθε έννοια αξιοπρέπειας και δημιουργικότητας. Θελήσαμε να δοκιμάσουμε έναν άλλο τρόπο εργασίας, συλλογικό, με σχέσεις σεβασμού και αλληλεγγύης». Και εγένετο... «παγκάκι»! Ενας συνεταιρισμός διαφορετικός από αυτούς που ευδοκιμούν στην Ελλάδα, χωρίς μετόχους-ιδιοκτήτες και χωρίς αφεντικά. Ενα καφενεδάκι που δημιουργήθηκε στο χώρο ενός παλιού φαρμακείου, στα πρότυπα των παραδοσιακών ουζερί, στο οποίο δουλεύουν οι ίδιοι άνθρωποι που μετέχουν στη συλλογικότητα. Σερβίρονται από το πρωί καφέδες, αναψυκτικά, χυμοί, βότανα, ουζάκια και ρακή, συνοδεία των απαραίτητων (φρεσκοφτιαγμένων) μεζέδων. Τα παιδιά επέλεξαν, μάλιστα, να προωθούν προϊόντα εναλλακτικού/ αλληλέγγυου εμπορίου συνεργαζόμενα με μικρούς παραγωγούς ή κοινότητες παραγωγών, διατηρώντας ιδιαίτερα χαμηλές τιμές.
Η ιδέα της συλλογικότητας δεν εξαντλείται στα παραπάνω, αλλά επεκτείνεται και στο... οικονομικό σκέλος: τα όποια κέρδη προκύπτουν μετά την πληρωμή των μισθών και των πάγιων εξόδων, δεν μοιράζονται. Ενα μέρος τους πάει στο «αποθεματικό» ταμείο, ενώ ένα άλλο χρησιμοποιείται για την ενίσχυση συλλογικών εγχειρημάτων ανάλογης λογικής και προοπτικής.
White ΒΟΧ
Πίσω από την πλατεία Κλαυθμώνος, στο κέντρο της Αθήνας, μέσα στα γκρίζα κτήρια και τη φασαρία από την κίνηση, δημιουργήθηκε πριν από τρία χρόνια ένας πρωτότυπος καλλιτεχνικός συνεταιρισμός. Ενα καλλιτεχνικό «κουτί» που φιλοξενείται στον 5ο όροφο της οδού Πραξιτέλους 26 και είναι γεμάτο από χειροτεχνήματα, χρωματιστές δημιουργίες και τα όνειρα πέντε νέων γυναικών.
«Ξεκινήσαμε ως μια μικρή ομάδα σχεδιαστών που, απογοητευμένες από τη μεταχείριση της αγοράς, πήραμε την απόφαση να δημιουργήσουμε κάτι δικό μας, ώστε να προωθήσουμε τη δουλειά μας και τις φιλοδοξίες μας με τον τρόπο μας. Το όραμα ήταν κοινό: να φτιάξουμε ένα χώρο όπου οι μικροί, ανεξάρτητοι καλλιτέχνες και σχεδιαστές θα έχουν φωνή και στήριξη», εξηγούν οι Σμαρώ Μπότσα, Ολγα Μέργου, Τζέσικα Γιωσαφάτ, Φωτεινή Κωστούλη και Μαρία Λούκα. «Στο χώρο του White ΒΟΧ κάθε μια από μας επένδυσε όχι μόνο τις οικονομίες της, αλλά και πολύ χρόνο και αγάπη. Εμείς το διακοσμήσαμε, εμείς το φροντίζουμε καθημερινά -το κάναμε δεύτερο σπίτι μας. Ετσι, καταφέραμε να φέρουμε κοντά ομάδες σχεδιαστών χειροποίητης δημιουργίας (κοσμήματα, ρούχα, παπούτσια, διακοσμητικά αντικείμενα) που τα μέλη τους ενώνουν οι κοινές αγωνίες και όνειρα», λέει η Ολγα Μέργου.
Τα πάντα αποφασίζονται και πραγματοποιούνται έπειτα από κοινή απόφαση της βασικής ομάδας του, η οποία προωθεί την επικοινωνία μεταξύ καλλιτεχνών - κοινού και μέσα από εκδηλώσεις, εκθέσεις και άλλες παρουσιάσεις. Σήμερα, το White ΒΟΧ αποτελεί το «σπίτι» και του Συλλόγου Ελλήνων Ανεξάρτητων Σχεδιαστών.
Αυτοδιαχείριση στην τέχνη λοιπόν; «Ναι, γιατί οι καλλιτέχνες είναι ευαίσθητοι, αλλά και είδος ανθεκτικό! Και αυτό γιατί όπλο μας είναι η φαντασία, η δουλειά και η ομαδικότητα. Είναι μεγάλη χαρά να μπορείς να ορίζεις το χώρο σου και να επικοινωνείς τις προτάσεις σου με τρόπο που εσύ αποφασίζεις».
http://www.enet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου