Συνέντευξη του κ. Ιωάννη Γρίβα, προέδρου του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

Διαφάνεια & Συμμετοχή
Ο κ. Ιωάννης Γρίβας, Δασολόγος και μόνιμος κάτοικος Παρνασσού, είναι ο νέος Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού
. Στη συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα “Παρνασσός”, ξεδιπλώνει τα σχέδιά του και αποκαλύπτει τους στόχους του. Με όπλο τη διάθεσή του για προσφορά και την πολυετή εμπειρία του στα Δασικά Οικοσυστήματα ο Αναπληρωτής Διευθυντής Δασών Βοιωτίας δεσμεύεται να εξασφαλίσει οφέλη για το περιβάλλον αλλά και τις τοπικές κοινωνίες, καθησυχάζοντας όσους αγωνιούν για την τύχη των περιουσιών τους στον Παρνασσό

Ποιές οι πρώτες σας κινήσεις μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας;

Μια από τις πρώτες ενέργειες ήταν η σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε με την πολιτική ηγεσία στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Υ.ΠΕ.Κ.Α.) όπου έγινε ενημέρωση από την αρμόδια Υπουργό κ. Μπιρμπίλη σχετικά με ... τους Φορείς Διαχείρισης, το ρόλο τους και τις δράσεις που θα αναλάβουν από τούδε και εις το εξής. Μπορώ να μεταφέρω ότι κατά τη συνάντηση αυτή τονίστηκε το ενδιαφέρον που δίνεται από την πολιτική ηγεσία για το περιβάλλον, κύρια για τις προστατευόμενες περιοχές.

Συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι από τη δική τους πλευρά θα υπάρξει η ανάλογη στήριξη προκειμένου οι 27 Φορείς Διαχείρισης να παίξουν ένα ρόλο σοβαρό και να ανταποκριθούν στα καθήκοντα για τα οποία έχουν συσταθεί, τη Διαχείριση, προβολή και ανάδειξη των χαρακτηριστικών της προστατευομένης περιοχής, προς όφελος της ίδιας της περιοχής αλλά και των τοπικών κοινωνιών και των ανθρώπων τους, και ότι για την επίτευξη όλων των ανωτέρω θα υπάρξει και η ανάλογη χρηματοδότηση.

Η δεύτερη ενέργεια η οποία έχει ήδη υλοποιηθεί είναι η καταγραφή των προβλημάτων, των εκκρεμοτητων που παραμένουν και θα πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν προκειμένου ο Φορέας να αρχίσει να ανταποκρίνεται: Οικονομικές εκκρεμότητες, εποχιακό προσωπικό το οποίο έχει ήδη προσληφθεί και πρέπει το θέμα του να αντιμετωπιστεί οπωσδήποτε, και άλλα τρέχοντα λειτουργικά ζητήματα.

Τρίτη ενέργεια ήταν να έχουμε μια ενημέρωση και να κωδικοποιήσουμε ακριβώς το πρόβλημα όσον αφορά τη θεσμοθέτηση της προστατευομένης περιοχής με την περιβόητη Κ.Υ.Α. που όλοι έχουν ακούσει και αφορά τα όρια του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού και τους περιορισμούς στη χρήση. Εφόσον τοποθετηθεί στη διάστασή του θα υπάρξει μια σαφής στόχευση προκειμένου να μπει στην ανάλογη διαδικασία για την επίλυσή του.

Βεβαίως και το θέμα του Εποχιακού Προσωπικού, δεδομένου ότι ένας Φορέας εάν δεν είναι στελεχωμένος δεν μπορεί να προσφέρει και πολλά πράγματα. Αν θέλουμε αυτός ο Φορέας να σταθεί στο ύψος του, να ανταποκριθεί και να προωθήσει όλα του τα θέμα θα πρέπει να έχει και την ανάλογη οργάνωση.

Κωδικοποιώντας λοιπόν, τις ενέργειες όσον αφορά τα υφιστάμενα προβλήματα προχωράμε στο αμέσως επόμενο στάδιο που είναι ο καθορισμός των στόχων στο εξής, προκειμένου να έχουμε καθαρή στόχευση σε αυτά που θέλουμε να επιτύχουμε.

Έτσι μπορώ να πω επιγραμματικά ότι πρώτος στόχος που ετέθη στο 1ο Διοικητικό Συμβούλιο που έγινε την 26η Φεβρουαρίου ήταν η διαδικασία της θεσμοθέτησης η οποία κάποια στιγμή πρέπει να γίνει. Εφόσον μιλάμε για προστατευόμενη περιοχή θα πρέπει να ξέρουμε και ποια ακριβώς είναι, με ξεκαθαρισμένο Νομοθετικό Πλαίσιο, πλαίσιο λειτουργίας ξεκαθαρισμένο πλαίσιο δράσεων και «επιτρεπτών παρεμβάσεων». Είναι μια διαδικασία η οποιά εκτυλίσσεται χρόνια τώρα, αλλά δεν κατορθώθηκε να τελειώσει.

Θεωρώ ότι θα πρέπει να τεθεί από το Υ.ΠΕ.Κ.Α. η σωστή διαδικασία θεσμοθέτησής της νομικά, γιατί και σε αυτό το σημείο υπάρχουν προβλήματα. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν αρκετά ζητήματα τα οποία είναι αντικρουόμενα και πιθανώς να στέλνουν λάθος μηνύματα προς τα έξω.

Όλα αυτά θα πρέπει να συμφωνηθούν αφού υπάρξει πρώτα διαβούλευση, δεδομένου ότι αν αυτό δεν είναι ένα κοινά αποδεκτό πλαίσιο καταλαβαίνετε ότι οι πιθανότητες να προχωρήσει μειώνονται. Γι’αυτό θα μας δοθεί η ευκαιρία να συζητήσουμε και στο μέλλον καθώς είναι ένα μεγάλο θέμα και απασχολεί όλους. Το θίγω σε πρώτη φάση επιγραμματικά, ένα ζήτημα καίριο, κορυφαίο που εμείς από τη δική μας πλευρά θα προσπαθήσουμε βάζοντάς το στη σωστή του διάσταση να το επιλύσουμε.

Δεύτερος στόχος όπως επίσης, συζητήθηκε στο 1ο Διοικητικό Συμβούλιο είναι να ξεκινήσουμε τη διαδικασία ωρίμανσης έργων ώστε όταν η 4η Προγραμματική Περίοδος (Ε.Σ.Π.Α.) ξεκινήσει να είμαστε έτοιμοι να υποβάλουμε τις προτάσεις αυτές προκειμένου να χρηματοδοτηθούν. Είναι ενέργειες οι οποίες απαιτούν χρόνο και σοβαρή προετοιμασία εάν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί.

Επ’ευκαιρία να αναφέρω ότι ο δικός μας Φορέας είχε χρηματοδοτηθεί - για αυτά τα λίγα που χρηματοδοτήθηκε - από το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του πρώην Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., όμως για την 4η Προγραμματική Περίοδο οι προστατευόμενες περιοχές των επτά μεταβατικών Περιφερειών στις οποίες υπάγεται και Στερεάς Ελλάδα θα διαχειριστούν έργα από το Π.Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας με πόρους οι οποίοι θα μεταφερθούν από το αντίστοιχο πρόγραμμα του Υ.ΠΕ.Κ.Α.

Ως εκ τούτου, λοιπόν, θεωρώ ότι από τώρα πρέπει να ξεκινήσουμε τις διαδικασίες ώστε όταν βγούν στον αέρα οι προσκλήσεις να είμαστε έτοιμοι και εμείς.

Τρίτος Στόχος να ξεκινήσουμε τις προσπάθειες και με τις δυνάμεις που σήμερα έχουμε να οργανώσουμε κάποιες ενέργειες και δράσεις με στόχο την ανάδειξη της προστατευόμενης περιοχής, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που έχει, της βιοποικιλότητας, των οικοτόπων, ώστε να αυξήσουμε την επισκεψιμότητα στο σύνολο των τοπικών κοινωνιών σε μια ισόρροπη ανάπτυξη περιμετρικά και όχι να έχουμε υπερσυγκέντρωση σε ένα σημείο. Είναι ένας ρόλος σοβαρός που καλούμαστε να παίξουμε και θεωρώ ότι θα τον φέρουμε σε πέρας. Αυτή η ανάδειξη και η αύξηση της επισκεψιμότητας θα είναι προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.

Ουσιώδης στόχος, βέβαια, για να μπορέσουμε να τα κάνουμε όλα αυτά, είναι να ξεκαθαρίσουμε και να οριστικοποιήσουμε τη συνέχιση εργασίας του εποχικού προσωπικού, ενός ιδιαίτερα αποτελεσματικού μοχλού για να επιτύχουμε όλα τα παραπάνω.

Φαίνεται ότι ο θεσμός των Φορέων Διαχείρισης των Εθνικών Δρυμών αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα μέχρι και την αμφισβήτηση. Πώς κρίνετε την κατάσταση αυτή;

Κάθε Φορέας, Οργανισμός, Υπηρεσία αντιμετωπίζει κριτική η οποία μπορεί να είναι καλόπιστη, κακόπιστη, συνειδητά παραποιημένη και μέσα σε όλα αυτά πιθανώς να υπάρχει και η σχετική παραπληροφόρηση. Ενδεχομένως να υπάρχουν όλα αυτά μαζί και για το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού. Το σημαντικό δεν είναι αυτό και βεβαίως δεν θα πρέπει να σταθούμε σε αυτό. Για να μπορέσει ο Φορέας να αγκαλιαστεί και να παράγει έργο θα πρέπει να καταδείξει και να αναδείξει ποιος είναι ο σκοπός και ο ρόλος του. Τι ήρθε να κάνει, δηλαδή.

Εάν αυτό ξεκαθαριστεί, θα πρέπει και καθημερινά να επιβεβαιώνεται μέσα από την καθημερινή του δράση ότι είναι εδώ για να διαχειριστεί, να προστατεύσει μέχρι ενός ορισμένου σημείου, να αναδείξει τα πλεονεκτήματα της περιοχής και με όλα αυτά αυξήσει την επισκεψιμότητα και προσφέρει πολλαπλά οφέλη. Άλλωστε, όπως προανέφερα το έργο του Φορέα δεν είναι σε όφελος κάποιου, αλλά θα οφελήσει τις τοπικές κοινωνίες και τους ανθρώπους τους που δραστηριοποιούνται εκεί.

Δεν θέλουμε ένα περιβάλλον κλεισμένο σε γυάλινο κλουβί που δεν θα αγγίζεται πουθενά αλλά δεν θέλουμε και ένα περιβάλλον να βάλλεται από παντού και δεν θα υπάρχει η έννοια των προαστατευομένων οικοσυστημάτων. Το περιβάλλον δεν χρειάζεται υπερβολή. Δεν χρειάζεται τις κραυγές από την μια πλευρά και δεν χρειάζεται την αδιαφορία από την άλλη. Απαιτεί το ενδιαφέρον μας. Από κει και μετά τα πράγματα θα πάνε πολύ καλύτερα. Συνεπώς, είναι στο χέρι μας να αποδείξουμε ότι ο Φορέας αυτός λειτουργεί για τους ίδιους τους ανθρώπους των τοπικών κοινωνιών και το έργο που καλείται να επιτελέσει πρώτους θα οφελήσει αυτούς. Με αυτή την ένοια θα αρθεί κάθε αμφισβήτηση και ενδεχομένες κακές κριτικές ή αναθέματα» που μέχρι στιγμής έχουν παρουσιαστεί, θα πάψουν να υφίστανται. . .

Τι εχέγγυα έχετε ότι μπορείτε να αλλάξετε την υφιστάμενη κατάσταση;

Τίποτα δεν είναι δεδομένο από την αρχή, όλα θα πρέπει να τα παλέψουμε, για όλα να αγωνιστούμε. Είναι μια κατάσταση που απαιτεί πολλαπλές επαφές, δράσεις, συντονισμό ενεργειών. Εχέγγυο είναι η διάθεσή μου να παλαίψω για αυτή την κατάσταση. Για αυτήν την περιοχή έχω «παλαίψει» και έχω προσφέρει από το 1993 στα πλαίσια της Δημόσιας Διοίκησης ως Δασάρχης Λιβαδειάς και ως Αναπληρωτής Διευθυντής, δεδομένου ότι ένα τμήμα της προστατευόμενης περιοχής ανήκει στη δικαιοδοσία της Δασικής Υπηρεσίας Βοιωτίας.

Είναι και η καταγωγή σας από χωριό του Παρνασσού;

Η καταγωγή μου, πραγματικά, είναι από την Κάτω Τιθορέα και όπως καταλαβαίνετε έχω μια ιδιαίτερη σχέση και ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Επίσης, εχέγγυο είναι η εμπειρία που έχω αποκτήσει δουλεύοντας στην περιοχή αυτή για τα προβλήματα του Δασικού Οικοσυστήματος, δεδομένου ότι η περιοχή αυτή κατά 99, 9% αποτελεί Δασικό Οικοσύστημα, το ορεινό Σύμπλεγμα του όρους Παρνασσού. Αυτά είναι τα σημαντικά εχέγγυα στην προσπάθεια να πετύχω τους στόχους που προανέφερα, όχι μόνο εγώ, αλλά όλα τα μέλη του Δ.Σ. του Φορέα Διαχείρισης, αξιόλογα άτομα τα οποία το πλαισιώνουν αυτή τη στιγμή καθώς επίσης και το εποχιακό προσωπικό. Η ιστορία θα δείξει εάν τελικά υπήρχαν αυτά τα εχέγγυα και ήταν ικανά να κάνουμε κάτι, να βάλουμε μια σειρά, να κάνουμε πέντε πράγματα - δεν θεωρώ ότι θα κάνουμε εκατόν πέντε - και ότι αυτά που προανέφερα τα εννοούσα και τα αποδείξαμε στην καθημερινότητα.

Ειδικότερα για το θέμα της επέκτασης του Δρυμού Παρνασσού προς την Αγόριανη και τη Σουβάλα μπορούμε να δώσουμε απαντήσεις στους ιδιοκτήτες γης που ανησυχούν εκεί;

Τίθεται το θέμα της επέκτασης του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού προς την Αγόριανη, Σουβάλα κλπ. Να ξεκαθαρίσουμε ότι οι προστατευόμενες περιοχές προβλέπουν ένα πυρήνα απολύτου προστασίας όπου οι επεμβάσεις είναι πολύ περιορισμένες και μια ευρύτερη περιοχή την περιμετρική ζώνη όπου δεν είναι απολύτου προστασίας και προβλέπονται ορισμένες επεμβάσεις», δράσεις χρήσεις, ενέργειες. Έτσι χαρακτηρίζονται οι προστατευόμενες περιοχές.

Για τη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχει αυτή τη στιγμή θεσμοθετημένος ο πυρήνας του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού με Βασιλικό Διάταγμα του 1938. Είναι ο Δεύτερος στην Ελλάδα μετά τον Όλυμπο που θεσμοθετήθηκε και τροποποιήθηκε εν μέρει με Βασιλικό Διαταγμα του 1939. Είναι μια έκταση περί τα 38. 000 στρέμματα η οποία ακουμπά σε τρεις νομούς, κυρίως στους Νομούς Βοιωτίας και Φωκίδας και δευτερευόντως στο νομό Φθιώτιδας. Όσον αφορά την περιμετρική ζώνη δεν είναι ξεκαθαρισμένη καθώς υπάρχει μια αναφορά στα Βασιλικά Διατάγματα όπου μιλά για την ευρύτερη περιοχή της πρώην επαρχίας Παρνασσίδος που φτάνει μέχρι και την Ιτέα. Η Διαδικασία που έρχεται είναι η θεσμοθέτηση της προστατευόμενης περιοχής με την ονομασία Εθνικός Δρυμός Παρνασσού και θα περιλαμβάνει αυτές τις δυο ζώνες με ειδική μελέτη, προαπαιτούμενη για τη χωροθέτηση και τη περιγραφή των ορίων της μιας ζώνης με την άλλη, με τις συγκεκριμένες χρήσεις.

Μετά την ειδική μελέτη έρχεται η διαδικασία της ΚΥΑ - κατά την άποψή μου Προεδρικού Διατάγματος - σύμφωνα με τη Νομοθεσία όπου περιγράφει τα όρια των εκτάσεων αυτών και τις επιτρεπτές ενέργειες. Είναι μια διαδικασία που ξεκίνησε από παλιά. Υπήρχε ένα άλλο σχέδιο κατά το παρελθόν και υπάρχει σήμερα ένα σχέδιο που δόθηκε για γνωμοδότηση των Νομαρχιακών Συμβουλίων μέσα στο καλοκαίρι του 2009, όπου αυτά που αποτυπώνει είναι διαφορετικά σε σχέση με το προηγούμενο σχέδιο. Με την έννοια αυτή δεν έχει τελειώσει τίποτα.

Το θέμα τέθηκε στο 1ο Δ. Σ. του Φορέα και πάρθηκε απόφαση - η οποία θα αποσταλεί και στην πολιτική ηγεσία - σύμφωνα με την οποία η θεσμοθέτηση πρέπει να τελειώνει και να ξεκαθαρίσει γρήγορα με τη σωστή διαδικασία και να έχει κριτήρια, σε σχέση με τις περιοχές που θα εντάξει ή όχι. Δεν μπορεί να είναι στον αέρα, να είναι αντικρουόμενη. Δεν μπορεί να αποφασίζει για μια περιοχή ότι είναι εκτός με κάποια γεωμορφολογικά κριτήρια και χαρακτηριστικά, σε άλλο σημείο με τα ίδια χαρακτηριστικά να είναι εντός. Ή να προβλέπει δράσεις που έρχονται σε σύγκρουση με άλλο νομοθετημένο πλαίσιο, με νόμιμες δραστηριότητες των κατοίκων κλπ. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Από τη στιγμή που συμβαίνει θα υπάρχουν και κοινωνικές εντάσεις, δικαιολογημένες. Άρα, η οριοθέτηση αυτών των περιοχών θα πρέπει να ακολουθεί κάποια κριτήρια, κριτήρια που προβλέπονται από τη Νομοθεσία, κριτήρια που προκύπτουν μέσα από την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, κριτήρια των Διεθνών Συμβάσεων και Κανονισμών που η Ελλάδα έχει αποδεχθεί και έχει εντάξει στο θεσμικό της πλαίσιο, τις παλαιότερες προτάσεις των τοπικών κοινωνιών και έχουν βγει στη διαβούλευση περιγράφοντας τα προβλήματα, τις κοινωνικές διεργασίες που υπάρχουν, τις νόμιμες δραστηριότητες και βεβαίως θα πρέπει να τηρεί το νόμιμο θεσμικό πλαίσιο που ακολουθεί η Ελλάδα.

Με την ευκαιρία να πω ότι θα πρέπει το Θεσμικό πλαίσιο να κωδικοποιηθεί και να πάψει αυτό το αλαλούμ όπου το ένα συγκρούεται με το άλλο και να γίνει ξεκάθαρο - προς όλους όσους δρουν εκεί αλλά και σε μας που θα κληθούμε να το διαχειριστούμε - ότι είναι σαφές, ότι είναι δίκαιο, ότι έχει γίνει με κριτήρια διάφανα και αποδίδει κοινωνική δικαιοσύνη σε όλες τις περιπτώσεις ώστε να πειστούν όλοι για την αναγκαιότητα ύπαρξής του. Δεν μπορεί να ισχύει το «όχι» από τη μια πλευρά και το «ναι» από την άλλη, αυτά δεν γίνονται. Όπου πήγαν να εφαρμοστούν με τέτοιο τρόπο πυροδοτήθηκαν κοινωνικές εντάσεις και δικαιολογημένα.

Από τη δική μας πλευρά βάζουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση ώστε να μην υπάρχουν οι ανησυχίες που μου μεταφέρετε, ώστε όλοι οι κάτοικοι και οι πολίτες να πειστούν για αυτό και μόνο όταν πειστούν θα αγκαλιάσουν αυτό το εγχείρημα και θα βοηθήσουν προκειμένου να πετύχουμε.

Πιστεύω εγώ αλλά και όλα τα μέλη του Δ. Σ. ότι αυτά τα εγχειρήματα αν δεν αγκαλιαστούν από τις τοπικές κοινωνίες δεν έχουν πολλά περιθώρια επιτυχίας σε αυτά που θα κληθούν να εφαρμόσουν. Μόνο όταν οι κανόνες έχουν αποκωδικοποιηθεί, έχουν εξηγηθεί και έχουν πειστεί όλοι για την αναγκαιότητα για την προστασία του περιβάλλοντος και τα οφέλη που θα προκύψουν για το περιβάλλον και τους κατοίκους των περιοχών, μπορεί να πετύχει χωρίς αμφιβολία.

Προς τους ανησυχούντες να πω ότι δεν πρέπει να υπάρχει λόγος ανησυχίας διότι όλα θα γίνουν με πλήρη διαφάνεια. Από την πλευρά μου δεσμεύομαι να διασφαλίσω τη διαφάνεια και τη συμμετοχή των θεσμοθετημένων φορέων και εκπροσώπων σε αυτή τη διαδικασία όπως και σε κάθε άλλη διαδικασία θα ξεκινήσουμε για την προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού.

Πηγή: Εφημερίδα Παρνασσός, τεύχος 30

Το άρθρο το βρήκαμε στο Parnassos.co.nr