Αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι

Η οικονομική κρίση επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τη διάθεση των ανθρώπων για γλέντι, χορό και καρναβαλικές εκδηλώσεις. Το αισθάνονται στο πετσί τους εφέτος οι Γαλαξιδιώτες που παραμένουν εδώ και δεκαετίες πιστοί στα ξεχωριστά αποκριάτικα έθιμά τους και, κυρίως, στα περίφημα αλευρομουτζουρώματα που γίνονται την Καθαρή Δευτέρα και γι αυτό φέτος τα πράγματα είναι πολύ πιο συγκρατημένα καθώς, όπως έχουμε ακούσει και από αλλού, δεν υπάρχει σάλιο.
Πρόκειται για μια παράδοση που ξεκινά για τους κατοίκους της ναυτικής πολιτείας πολύ πριν το 1800, πολύ παλιότερα “από την εποχή των καραβιών” όπως αναφέρει ο ... Ευθύμιος Γουργουρής στο βιβλίο του “Το Γαλαξίδι στον καιρό των Καραβιών”. Και για το Γαλαξίδι η ακμή της ναυτικής του δύναμης ήταν γύρω στα 1840. Σύμφωνα με όσα έφτασαν ως τις μέρες μας, η ιδέα για την καθιέρωση του αλευρομουτζουρώματος ήρθε από τους ναυτικούς που ταξίδευαν στη Σικελία και είχαν δει εκεί ανάλογα έθιμα σε χωριά της περιοχής. Κατ' άλλους, τα αλευρομουτζουρώματα έχουν τις ρίζες τους στο Βυζάντιο, από τους γελωτοποιούς στον Ιππόδρομο, που ζωγράφιζαν τα πρόσωπά τους.

Πολύ περιηγητές έμεναν έκθαμβοι από την αφοσίωση και το ζήλο τον οποίο έδειχναν οι Γαλαξιδιώτες στην προετοιμασία του εθίμου, που στην αρχική του μορφή περιελάμβανε χορό με άντρες και γυναίκες που φορούσαν μάσκες ή είχαν τα πρόσωπά τους μουτζουρωμένα, σε δύο διαφορετικούς κύκλους. Αργότερα καθιερώθηκε το έθιμο του αλευρομουτζουρώματος. Οι παρέες, που αποτελούνταν μόνο από άντρες, κατέβαιναν στην προκυμαία με δυο σακούλες στους ώμους. Η μία είχε αλεύρι και η άλλη χαρτοπόλεμο.

Τα πολεμοφόδια συμπληρώνονταν με λουλάκι ή βερνίκι παπουτσιών. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συμμετέχει κανείς στον “πόλεμο” που ακολουθούσε ώστε να μην πάθει ψυχοπλάκωμα ήταν να φορά παλιά και αχρείαστα ρούχα, καθώς το πιο συνηθισμένο ήταν τα ρούχα αυτά να ήταν άχρηστα στο τέλος της ημέρας. Το Γαλαξίδι γέμιζε τις ημέρες εκείνες από μουσικές. Στα καφενεία γινόταν γιορτή και οι ντόπιοι μουσικοί ξεσήκωναν τον κόσμο με τους ρυθμούς τους και έδιναν το έναυσμα για γλέντι μέχρι πρωίας.

Όπως ήταν φυσικό το άκρως διασκεδαστικό έθιμο εμπλουτίστηκε, στο πέρασμα του χρόνου, και άλλες καρναβαλικές εκδηλώσεις και στα πολεμοφόδια συμπεριελήφθησαν και άλλα, πολύ περισσότερο “επικίνδυνα” για την καθαριότητα των ρούχων. Οι γυναίκες και τα παιδιά μπήκαν επίσης στο χορό και τα αλευρομουτζουρώματα έφτασαν ως της μέρες μας να αποτελούν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και διάσημα καρναβαλικά έθιμα στη χώρα μας.

Συνήθως οι καρναβαλικές εκδηλώσεις ξεκινούν από τις φωτιές που ανάβουν τα τρία Σάββατα πριν την Καθαρά Δευτέρα και συνοδεύονται από μουσική, μεζέδες και άφθονο κρασί. Ακολουθεί το Καρναβάλι, με μασκαρεμένους καρναβαλιστές, άρματα και ορχήστρες με βιολιά και νταούλια και η απόκρια χτυπάει κόκκινο στα Κούλουμα με τον αλευρομουτζουροπόλεμο. Οι “αντίπαλοι” ξεκινούν από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης και καταλήγουν στο λιμάνι, όπου το μουτζούρωμα δίνει και παίρνει, δημιουργώντας ένα τεράστιο σύννεφο καπνού που γεμίζει την ατμόσφαιρα. Πολλοί τολμηροί δεν διστάζουν να ξεπλύνουν τη μουτζούρα με μια βουτιά στα, συνήθως παγωμένα αυτή την εποχή, νερά του Κορινθιακού.

Κι επειδή η θερμοκρασία είναι εξαιρετικά ανεβασμένη στο Γαλαξίδι τις ώρες του πολέμου, το κέφι δεν στερεύει και μένει κάμποσο για το βράδυ, όταν ο εμφύλιος πόλεμος λήγει με τα “Κουλ'μάκια”, τα γλεντάκια που στήνονται στα καφενεία και τα μπαρ της πόλης με μεζέδες, μουσική και πιοτό.

Δυστυχώς, το φετινό Καρναβάλι βρήκε το Δήμο Γαλαξιδίου σε οικονομική στενότητα και οι αποκριάτικες εκδηλώσεις έχουν ήδη περιοριστεί. Οι προγραμματισμένες παραδοσιακές φωτιές μπαίνουν μονάχα την Τσικνοπέμπτη και το τελευταίο Σάββατο. Όμως, όσο κι αν θα δυσκολευτούν να βρουν τα πολεμοφόδιά τους, οι κάτοικοι της ναυτικής πολιτείας επιφυλάσσονται για το τελευταίο διήμερο και τα αλευρομουτζουρώματα θα είναι, για μια ακόμη φορά, ξεκαρδιστικά.

Αν, λοιπόν, το θελήσετε οι Γαλαξιδιώτες θα σας περιμένουν και φέτος, έτσι για να ξεδώσετε, αλλά μην ξεχάσετε να φορέσετε τα παλιά σας ρούχα γιατί κανείς δεν θα σας λυπηθεί και δεν θα υπολογίσει πόσα ευρώ έχετε πληρώσει για το παντελόνι ή το μπλουζάκι σας.

Πώς θα πάτε

Η συντομότερη διαδρομή είναι αυτή που περνά από την Αράχοβα και τους Δελφούς και συνεχίζει για Ιτέα. Πιο γρήγορη, ωστόσο, ίσως αποδειχθεί η διαδρομή μέσω Διστόμου και Δεσφίνας, που μπορείτε να ακολουθήσετε αφήνοντας το δρόμο προς Παρνασσό και Αράχοβα και συνεχίζοντας προς τη θάλασσα.

Πληροφορίες
Δήμος Γαλαξιδιού: 2265351200
ΚΤΕΛ Αθήνας: 210 8317096
Αστυνομία Γαλαξιδιού: 22650 41222
Αγροτικό Ιατρείο: 22650 41312
Λιμενική Αρχή: 22650 41390

Από enet.gr