Η Φωκίδα το σωτήριον έτος 1910

Το κείμενο μας έστειλε ο αναγνώστης της σελίδας subutai

Πώς έμοιαζε άραγε η γεωγραφική ενότητα που αποτελεί το νομό Φωκίδας σήμερα, ακριβώς έναν αιώνα πριν; Τότε και μέχρι το 1946 νομίζω, ήμασταν ένας νομός με τη Φθιώτιδα, Φθιώτιδος και Φωκίδος (Φθιωτιδοφωκίδος). Μια εικόνα σχετικά με τα τοπωνυμία των σημερινών οικισμών και δημοτικών διαμερισμάτων και των αντίστοιχών που χρησιμοποιούσε το Βασίλειον της Ελλάδος τότε, μπορούμε να έχουμε από την εξαιρετική δουλειά των ερευνητών του Ινστιτούτου... Νεοελληνικών Ερευνών η οποία βρίσκεται, ελεύθερη για τον καθένα, στον ΠΑΝΔΕΚΤΗ (http://pandektis.ekt.gr/dspace/).

Όπως αναφέρεται και στο εισαγωγικό σημείωμα της συλλογής «Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας»: Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών αναγνωρίζοντας τη σημασία της μελέτης των τοπωνυμίων στη νεότερη ελληνική ιστορία, έχει εντάξει στις ερευνητικές του δραστηριότητες τη μελέτη των ονομασιών των οικισμών, των τοπωνυμίων και των μικροτοπωνυμίων, ιδιαίτερα στο πλαίσιο του ευρύτερου ερευνητικού προγράμματος «Ιστορία των οικισμών της Ελλάδος, 15ος - 20ός αιώνας». Προϊόν του παραπάνω προγράμματος υπήρξε η ηλεκτρονική βάση δεδομένων «Μετονομασίες οικισμών της Ελλάδος» που συγκροτήθηκε με σκοπό την καταγραφή όσων οικισμών μετονομάστηκαν με επίσημες διοικητικές πράξεις. Προς το παρόν έχουν καταγραφεί οι μετονομασίες που διενεργήθηκαν την περίοδο 1913-1996, από μία εποχή δηλαδή που πυκνώνει η πρακτική αλλαγής των ονομασιών οικισμών και κοινοτήτων, λόγω και της εισδοχής νέων εδαφών στην ελληνική επικράτεια αλλά και της διοικητικής αναδιοργάνωσης στο επίπεδο της αυτοδιοίκησης. Συνολικά έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής 4.413 μετονομασίες οικισμών, οι οποίες κατανέμονται ως εξής ανά γεωγραφικό διαμέρισμα: Μακεδονία 1.805, Πελοπόννησος 827, Στερεά Ελλάδα 519, Θεσσαλία 487, Ήπειρος 454, Θράκη 98, Κρήτη 97, Νησιά Αιγαίου 79, Επτάνησα 47. Στη βάση δίνονται σε χωριστά πεδία ο νομός, η επαρχία, ο δήμος ή η κοινότητα που εντάσσεται ο οικισμός, ο κωδικός του οικισμού, η ονομασία του οικισμού κατά τη στιγμή της μετονομασίας του και το νέο όνομα που έλαβε, οι τυχόν παραλλαγές στην εκφορά της παλαιάς ή της νέας ονομασίας, η ημερομηνία της πράξης μετονομασίας και το φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως στο οποίο δημοσιεύτηκε. Επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο Λεωνίδας Καλλιβρετάκης. Ο Δημήτρης Δημητρόπουλος είχε την επιστημονική επίβλεψη του συγκεκριμένου έργου, ενώ η Κατερίνα Δέδε έφερε εις πέρας τη συστηματική τεκμηρίωση, ενημέρωση, ταξινόμηση και έλεγχο των στοιχείων και την τελική επιμέλεια της βάσης δεδομένων. Στην τελική φάση του έργου συνεργάστηκε και η Ελένη Κυραμαργιού. Από μία εποχή δηλαδή που πυκνώνει η πρακτική αλλαγής των ονομασιών οικισμών και κοινοτήτων, λόγω και της εισδοχής νέων εδαφών στην ελληνική επικράτεια αλλά και της διοικητικής.

Στον δίπλα πίνακα (πατήστε επάνω στην φωτογραφία για να διαβάσετε) αναγράφονται όλα τα παλιά ονόματα οικισμών της Φωκίδας που μπόρεσα να βρω από την βάση δεδομένων και το έτος αλλαγής της ονομασίας. Κάποιοι οικισμοί έχουν υποστεί 2 και 3 αλλαγές ονομασίας όλα αυτά τα χρόνια. Ο κατάλογος περιέχει αλλαγές για τις οποίες υπάρχει επίσημη διοικητική πράξη και τυχών ανακρίβειες, οφείλονται σε λάθη κατά την αντιγραφή που έκανα. Κάποια ονόματα χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα, από τους γηραιότερους κυρίως. Κάποια άλλα παραδόθηκαν στη λήθη του χρόνου.