Το "Ψυχή Βαθιά" προβάλεται στην Άμφισσα

Η πολυσυζητημένη ταινία του Παντελή Βούλγαρη προβάλλεται την Κυριακή και την Δευτέρα στην Άμφισσα

Την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009 ώρες 18.00 και 21.00
και την Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009 ώρα 21.00

στο Πνευματικό Κέντρο της Άμφισσας

Δείτε παρακάτω:
Την υπόθεση της ταινίας
Την συνέντευξη του σκηνοθέτη στην εφημερίδα ελευθεροτυπία, για τις κριτικές που δέχθηκε η ταινία του,
το τρέιλερ της ταινίας
και την άποψη ενός αναγνώστη της ιστοσελίδας Lamianews από την Λαμία....



Ο Χρήστος Καρτέρης και ο Γιώργος Αγγέλκος πρωταγωνιστούν στην ταινία του Παντελή Βούλγαρη, "Ψυχή βαθιά".

1949, τρίτη χρονιά του Εμφυλίου Πολέμου. Στα βουνά της Δυτικής Μακεδονίας σε μεγάλες και μικρές μάχες, μέρα και νύχτα, το αίμα κυλάει ποτάμι. Δύο αδέρφια, ο Ανέστης 17 χρονών (Χρήστος Καρτέρης) και ο Βλάσης 14 (Γιώργος Αγγέλκος), βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα. Ο πατέρας τους νεκρός από νάρκη, η μάνα τους σε στρατόπεδο αμάχων.

Τσοπανόπουλα που γνωρίζουν καλά τα υψώματα, τα δάση, τα ποτάμια και τα περάσματα, τα δύο παιδιά χρησιμοποιούνται ως οδηγοί, ο Ανέστης από τον ανθυπολοχαγό Τριαντάφυλλο του Εθνικού Στρατού (Γιώργος Συμεωνίδης) και ο Βλάσης από τον Καπετάν Ντούλα του Δημοκρατικού Στρατού (Βαγγέλης Μουρίκης). Μοιραία βρίσκονται με όπλο στο χέρι σε ομάδες που πολεμούν απέναντι και βάλλουν η μία εναντίον της άλλης. Στις τοποθεσίες Ψωριάρικα, Χαλασμένα Χωράφια, Μέγα Πλάι ζουν τη φωτιά του πολέμου, τις μάχες ανταρτών και φαντάρων σώμα με σώμα, τα πρόχειρα νοσοκομεία με σακατεμένους και ετοιμοθάνατους, την παράλογη καθημερινότητα του θανάτου, της βίας, της σύγχυσης, του πάθους, του τρόμου.

Χουχλιάζοντας συνθηματικά σαν πουλιά καταφέρνουν να συναντηθούν κρυφά τρεις φορές. Την τελευταία, ενώ οι Αμερικάνικες βόμβες Ναπάλμ καίνε ανθρώπους και δάση, ο μεγάλος προσπαθεί να πάρει τον μικρό αδερφό μαζί του.

Ο Βλάσης όμως έχει γίνει πια πολυβολητής, αποκαλείται συναγωνιστής Φλόγας και έχει τιμηθεί με το παράσημο του Γράμμου.

Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης
Παίζουν: Γιώργος Αγγέλκος, Χρήστος Καρτέρης, Άννα Παρτσάνη, Βαγγέλης Μουρίκης, Γιώργος Συμεωνίδης, Βικτώρια Χαραλαμπίδου, Κώστας Κλεφτόγιαννης, Μάριος Ποντίκας, Μίλτος Πολύβιου, Ian Robertson, Βασίλης Νανάκης, Αλεξάνδρα Καζάζου, Κλέα Σαμαντά, Γιώργος Τζώρτζης, Ιούλιος Τζιάτας, Αργυρώ Αποστολίδη
Τιμητική Συμμετοχή: Θανάσης Βέγγος

«Συνήθισα τα μίζερα δαγκώματα κάποιων αριστερών. Δεν τρομοκρατούμαι»

Η «Ψυχή βαθιά» δίχασε την κοινή γνώμη. Ο Παντελής Βούλγαρης με άρθρο του στην Ελευθεροτυπία απαντά «για πρώτη φορά», όπως λέει, όχι στους επικριτές του γενικά και αόριστα.
Αλλά σε εκείνους που διάλεξαν να του επιτεθούν χρεώνοντάς του «άγνοια», «ανακρίβεια» και «παραποίηση» της Ιστορίας.

Δεν έχω σχολιάσει ποτέ κριτικές ή αντιρρήσεις για τις ταινίες μου. Το κάνω για πρώτη φορά και μόνο για όσα γράφτηκαν περί ιστορικής ανακρίβειας, άγνοιας ή και σκόπιμης παραποίησης.

1) Περί της χρήσης των βομβών ΝΑΠΑΛΜ στο Βίτσι και στον Γράμμο τον Αύγουστο του '49.
Αναφορές στο θέμα συνάντησα στην έρευνά μου όλα αυτά τα χρόνια. Για να σιγουρευτώ, παράγγειλα και αγόρασα κινηματογραφικό υλικό από βιβλιοθήκες ιστορικών οπτικοακουστικών ντουκουμέντων της Αγγλίας και των ΗΠΑ.
Τα φιλμ δείχνουν την κατασκευή και αποθήκευση των βομβών στην πρώιμη μορφή τους, σε βαρέλια, και στην κατοπινή, της κανονικής βόμβας, καθώς και τις δοκιμαστικές ρίψεις στον Ειρηνικό. Οι εικόνες αυτές είναι διαθέσιμες για τους ενδιαφερόμενους. Εκτός από την προφανή έρευνα σε Google και την αλληλογραφία με το εξωτερικό, προτού ολοκληρωθεί το μοντάζ της ταινίας επικοινώνησα με τον καθηγητή κ. Γιώργο Μαργαρίτη (δίτομο έργο «Ιστορία του Ελληνικού Εμφυλίου», εκδόσεις Φιλίστωρ) και είχα τη σύμφωνη γνώμη του και την επιβεβαίωση και από δικές του έρευνες ότι η τελειοποιημένη βόμβα ΝΑΠΑΛΜ, ενισχυμένη πλέον με γόμωση φωσφόρου, έπεσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Περίμενα περισσότερα σχόλια στις εφημερίδες για το γεγονός αυτό, άγνωστο στους πολλούς Ελληνες αλλά και ξένους που πιστεύουν ότι οι ΝΑΠΑΛΜ χρησιμοποιήθηκαν πρώτα στο Βιετνάμ.

2) Περί της στάσης των Ελλήνων αξιωματικών στη σύσκεψη με τον Βαν Φλιτ.
Ο Αμερικανός στρατηγός επιτίμησε με σκαιό τρόπο τους Ελληνες στρατιωτικούς για ανικανότητα και απροθυμία, αν και οι μεγάλες απώλειες του Εθνικού Στρατού ήταν σε μάχες σώμα με σώμα. Μετά μάλιστα τις κυνικές εντολές του να «σκοτώσουν και να απανθρακώσουν» τους αντάρτες, θεώρησα φυσικό να υπάρξει και κάποιος σκεπτικισμός από ελληνικής πλευράς, δεδομένου ότι φαντάροι κι αντάρτες πολεμούσαν σε πολύ κοντινές αποστάσεις, εντός της ακτίνας δράσης της βόμβας ΝΑΠΑΛΜ. Υπήρξαν περιπτώσεις που το πυροβολικό του Εθνικού Στρατού έβαλε κατά λάθος εναντίον φαντάρων, όπως και περιπτώσεις κάποιων στρατιωτών που είχαν ενστάσεις για τις οδηγίες των Αμερικανών (π.χ. αντιστράτηγος Αλέξανδρος Τσιγγούνης, «Ο Συμμοριτοπόλεμος στην Πελοπόννησο», 1961, σελ. 139-151, περί Βαν Φλιτ, συναδέλφων του «yes men» και «τεμενάδων»). Βεβαίως παραμένει γεγονός και φαίνεται ξεκάθαρα στην «Ψυχή βαθιά» ότι εν τέλει η ελληνική στρατιωτική ηγεσία «συμμορφώθηκε» προς τις αμερικανικές υποδείξεις, ο Βαν Φλιτ δεν έφυγε, τα βομβαρδιστικά από Ευρώπη και ΗΠΑ ήρθαν, οι ΝΑΠΑΛΜ έπεσαν και έκαναν στάχτη ανθρώπους και δάση...
Η «Ψυχή βαθιά» δεν θυμίζει μόνον αυτά αλλά και τα έκτακτα στρατοδικεία με τις καταδίκες «τρις εις θάνατον» με συνοπτικές διαδικασίες και τις εκτελέσεις ακόμη και εφήβων. Όλα αυτά υπάρχουν σε πολλές σκηνές της ταινίας...

3) Για τη μομφή ότι τάχα κατά την ταινία «έφταιγαν μόνο οι κακοί ξένοι...».
Αφού σκοτωθήκαμε μεταξύ μας, πώς δεν φταίγαμε εμείς; Το τονίζω στην πρώτη κιόλας σκηνή. Άντλησα το υλικό από το βιβλίο του Μιχάλη Κύρκου «Πίσω από τα κάγκελα», εκδόσεις Φιλίστωρ, σελ. 31-32 και πρόσθεσα τη φράση: «για όσα συμβαίνουν, υπόλογοι στις επόμενες γενιές δεν θα είναι πρωτίστως οι ξένοι». Ωστόσο, είναι αδύνατον να μειώσουμε τον ρόλο των ισχυρών ξένων συμφερόντων. Μήπως ήταν αμελητέος; Οι Αμερικανοί από τότε έβαλαν πόδι στον τόπο μας και έμειναν και καθόρισαν, και σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν ακόμη, τα πράγματα στην ευρύτερη περιοχή.

4) Για το τραγούδι «Κάποια μάνα αναστενάζει» του Βασίλη Τσιτσάνη, αν υπήρχε τότε και ποιοι το «αγκάλιασαν».
Πρωτοκυκλοφόρησε το 1947, Parlofon 74100. Τραγουδούν: Στέλλα Χασκίλ, Τσιτσάνης, Βαμβακάρης. (Ντίνος Χριστιανόπουλος, «Ανθολογία τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη» και Βασίλης Τσιτσάνης, «Απαντα», επιμέλεια Θεόφιλου Αναστασίου).

Επιπλέον:
«...Στους νυχτερινούς δρόμους των πόλεων, μεθυσμένοι. Στις ταβέρνες και στα καφενεία, στις παράγκες, και στα βουνά, στα αμπριά των υψωμάτων και στα φυλάκια μια τριετία ολάκερη τούτη η σπαραγμένη χώρα -παντού όπου υπήρχε στρατός, παντού όπου υπήρχε αντάρτικο- η χώρα τούτη ολάκερη μια ολόκληρη τριετία τραγούδησε ένα τραγούδι, το ίδιο και πάλι το ίδιο με επιμονή, με σπαραγμό και δάκρυα σ' όλα τα μάτια: Κάποιο απλό, λαϊκό, σερέτικο. Στρατιώτες κλαίγαν, κλαίγαν αντάρτες, εξόριστοι, άμαχοι, άνθρωποι των πόλεων. Το απαγόρεψαν, το κυνήγησαν. Μα εκείνο ανίκητο. Πάνω στα υψώματα απ' τα μεγάφωνα των Μονάδων που ήταν στημένα κι απ' τα χωνιά τ' αντάρτικα, τρία ολάκερα χρόνια τραγουδούσαν το ίδιο τραγούδι:
"Κάποια μάνα αναστενάζει / μέρα νύχτα ανησυχεί...".
(απόσπασμα από την «Πυραμίδα '67» του Ρένου Αποστολίδη).

5) Ας ξαναπώ και για τον τίτλο «Ψυχή βαθιά».
Ασφαλώς ήξερα ότι ήταν σύνθημα του ΕΛ.ΑΣ., ότι ο Νίκος Ζαχαριάδης το είχε αποκηρύξει και οι ποινές των παραβατών στο ΔΣΕ ήταν βαρύτατες. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Μνήμης «Άρης Βελουχιώτης» είχε στείλει και σε εφημερίδες και σ' εμένα μακροσκελή επιστολή για το θέμα τις παραμονές έναρξης των γυρισμάτων, φθινόπωρο του 2008, είχαμε μάλιστα μακρά τηλεφωνική επικοινωνία.
Επέμεινα γιατί ως σύνθημα, ως λαϊκή ευχή που ακόμη και σήμερα λέγεται στην απλή καθημερινότητα πολλών αγροτικών περιοχών, γεμίζει την καρδιά μου. Είναι σύνθημα αγώνα, κουράγιου και αξιοπρέπειας.
Ακούγεται επανειλημμένα στην ταινία «Λόλα» του Ντίνου Δημόπουλου, σε σενάριο του Βαγγέλη Γκούφα. Ο Λάκης Σάντας βλέποντας την «Ψυχή βαθιά» θυμήθηκε ότι μέχρι πριν από λίγα χρόνια παλιοί αγωνιστές είχαν αυτές τις δύο λέξεις ως χαιρετισμό και αντιχαιρετισμό σε συναντήσεις τους. Και η Ελλη Παπά έτσι κλείνει την τελευταία της συνέντευξη που προβλήθηκε πρόσφατα στην τηλεόραση, με την ευχή-σύνθημα «Ψυχή βαθιά».

* Τελειώνω με μια παρατήρηση.
Συνήθισα εδώ και χρόνια, από το «Χάπι Ντέι» και τα «Πέτρινα χρόνια», τα μίζερα δαγκώματα κάποιων αριστερών. Δεν τρομοκρατούμαι. Συνεχίζω να διατυπώνω τη γνώμη μου ρισκάροντας και προσβλέποντας σε μια Αριστερά της ανθρωπιάς.

Τα ίδια έχουν υποστεί πολλοί και πολύ πιο σημαντικοί των γραμμάτων και των τεχνών από μένα, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης για το «Τραγούδι του Νεκρού Αδελφού», ο Άρης Αλεξάνδρου για «Το κιβώτιο», ο Δημήτρης Χατζής για τους «Ανυπεράσπιστους».


Από lamianews.blogspot.com
Επιτέλους ας πάψει το παραμύθι...
Η αλήθεια δεν είναι ποτέ στη μέση. Εκεί την βάλανε όσοι βολευόντουσαν γιατί απείχαν απ΄την αλήθεια περισσότερο από τους "απέναντι" και μοίρασαν την απόσταση για να αποκτήσουν το ίδιο ηθικό ανάστημα. Την ιστορία την γράφουν οι νικητές και την ιστορία του εμφυλίου την έγραψαν οι δοσίλογοι, οι συνεργάτες των ναζί αρχικά και των Εγγλέζων που παρέδωσαν μετά στους Αμερικάνους.

Στην πόλη της Καστοριάς, σε μια πλατεία, εδώ και δεκαετίες υπάρχει η προτομή του Βαν Φλιτ κι οι ντόπιοι ακόμα και σήμερα έτσι την λένε, "πλατεία Βαν Φλιτ". Φυσικά η πλατεία έχει μετονομαστεί εδώ και πολλά χρόνια αλλά ο Βαν Φλιτ στέριωσε εκεί. Όλες οι σημαντικές εκδηλώσεις από την έπαρση και υποστολή της σημαίας κάθε Κυριακή, τις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τον Μακεδονικό αγώνα αλλά και τον εορτασμό των εθνικών επετείων λαμβάνουν χώρα υπό το αυστηρό βλέμμα του Βαν Φλιτ, θαρρείς κι έμεινε τοποτηρητής για να μην ξεφύγουμε απ΄τη στράτα...

Νιώθω περήφανος που στην δική μου πόλη ο έφιππος καπετάνιος, ο Άρης μας, στέκει αγέρωχος στην πλατεία του Λαού με τη ματιά του ν΄ανάβει φωτιές ακόμα και σήμερα στις καρδιές των ανθρώπων δείχνοντας τον δρόμο της περηφάνειας και της ανεξαρτησίας έστω και ατομικά για τον καθένα μας μιας κι η βούληση των Ελλήνων συλλογικά ποτέ δεν ήταν ανεξάρτητη. Αρκεί να δει κανείς τις φωτογραφίες του Παπανδρέου και του Σαμαρά ως συμφοιτητές στο αμερικάνικο πανεπιστήμιο και θα καταλάβει ποιός αποφασίζει σε τούτη τη χώρα.

Μια κινηματογραφική ταινία δεν μπορεί να υποκαταστήσει αλλά ούτε και να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια. Οι ναπάλμ πρωτοέπεσαν στα ελληνικά βουνά κι ακόμα μας καίνε και μας τυφλώνει η λάμψη τους από τη γόμωση του λευκού φωσφόρου... Σιγοκαίει ο Γράμμος και το Βίτσι, σιγοκαίει κι ο Γερόλακκος στην Κύπρο όπου κι εκεί έπεσαν ναπάλμ στους στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ κι η προδοσία καλά κρατεί...

Κι η μάνα που αναστενάζει περιμένει το παιδί της να γυρίσει όχι απ΄τη ξενιτιά... απ΄την Ικαριά το περιμένει να 'ρθει, απ΄την εξορία, αλλά ακόμα και στο τραγούδι η αλήθεια έπρεπε να πάει στη μέση... "Ψυχή Βαθιά"... ακόμα και ο γνήσιος λαϊκός, αγωνιστικός χαιρετισμός, το σύνθημα που τόνωνε τις ψυχές των αγωνιστών της εθνικής αντίστασης πήγε στη μέση μαζί με την υπόλοιπη "αλήθεια"...

Δείτε την ταινία αλλά να έχετε πάντα κατά νου ότι είναι ένα καλλιτεχνικό έργο με στόχο να περάσει μηνύματα. Δεν είναι η καταγραφή της αλήθειας κι αν κάποιος θέλει να την κρίνει ας την κρίνει για τα αντιπολεμικό μήνυμα που περνάει.

"'Ελληνες να ντουφεκάνε Έλληνες;" Δεν είναι υπόθεση ούτε του Παντελή Βούλγαρη ούτε και της Αριστεράς που μιζεριάζουν με αστείες διαφωνίες... Επειδή η αλήθεια δεν είναι στη μέση κι όλοι θέλουν να κοντύνουν αυτόν που την κρατάει ψηλά για να την ακουμπήσουν, ας έρθουν όσοι αναζητούν την αλήθεια μια βόλτα μέχρι τη Λαμία για να δούνε ανάμεσα στα πλατάνια τον Άρη που βροντοφώναξε Ψυχή Βαθιά και πολέμησε τον κατακτητή της πατρίδας και τους συνεργάτες του, δεν πολέμησε ως υπηρέτης των αμερικανικών ή των σταλινικών συμφερόντων.