Ενεργειακός σχεδιασμός, παρέμβαση των Πολιτών κατά του Λιθάνθρακα

Πολίτες κατά του Λιθάνθρακα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 9/11/2009

Ανοιχτά και κρίσιμα τα προβλήματα του ελέγχου των εκπομπών και του ενεργειακού σχεδιασμού για τη χώρα μας και το νέο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής αλλαγής.

Στην πρώτη επίσημη εμφάνιση της Υπουργού Περιβάλλοντος στα πλαίσια διήμερου για το κλίμα και την παγκόσμια διάσκεψη της Κοπεγχάγης, το δίκτυο Πολίτες κατά του Λιθάνθρακα, συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα το ερώτημα: «Μπορεί να τα καταφέρει η Ελλάδα;», προκειμένου να συνεισφέρει την εμπειρία κινηματικών ... δράσεων στον τομέα της ενέργειας.
Το κίνημα κατά του Λιθάνθρακα, απέκτησε πανελλαδικό χαρακτήρα και πέτυχε την αναστολή της απόφασης για δημιουργία νέων ρυπογόνων ανθρακικών μονάδων. Ωστόσο τα θέματα της ενέργειας εξακολουθούν να είναι ανοιχτά, να προκαλούν προβλήματα και να πυροδοτούν αντιδράσεις ενώ σχετίζονται με τεράστια οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα.
Στην τοποθέτησή μας, επισημάναμε ότι η ανάσχεση των εκπομπών θερμοκηπίου συνδέεται άμεσα με τον έλεγχο της παραγωγής και κατανάλωσης της ενέργειας που στη χώρα μας ευθύνεται για το 80% των εκπομπών.
Την προηγούμενη περίοδο ο ενεργειακός σχεδιασμός όπως και η χωροθέτηση των νέων ενεργειακών εγκαταστάσεων, ανατέθηκαν στις δυνάμεις της αγοράς, με ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα. Έτσι σήμερα, στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής υλοποιούνται και σχεδιάζονται νέες εγκαταστάσεις που αντιστοιχούν σε υπερδιπλασιασμό της σημερινής απαιτούμενης ισχύος ακόμη και σε περιόδους αιχμής. Εάν λειτουργήσουν, θα συνεισφέρουν δεκαπλάσιους ρύπους από τα ετήσια δικαιώματα (2008-2012) που έχουν οι νεοεισερχόμενες μονάδες με βάση την δέσμευση της χώρας στο πρωτόκολλο του Κιότο.
Και ενώ με ευθύνη της Πολιτείας σημειώνεται μεγάλη καθυστέρηση στην εφαρμογή πολιτικών για εξοικονόμηση, συνεχίζεται η περιβαλλοντική καταστροφή στις λιγνιτικές περιοχές. Ταυτόχρονα ένα νέο μεγάλο ενεργειακό κέντρο αναπτύσσεται στις όμορες περιοχές γύρω από την Αθήνα, με τη Βοιωτία να σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος. Οι νέες μονάδες δημιουργούνται ανεξέλεγκτα, με συνέπεια την κατά τόπους υπερσυγκέντρωση και την πρόκληση οξύτατων οικολογικών και αναπτυξιακών προβλημάτων.
Δείγμα στρέβλωσης στη λειτουργία του τομέα της ενέργειας, αποτελεί και η κατάχρηση του φυσικού αερίου που οδηγείται κατά 70 % για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος σε πλήρη αντίθεση με τα ισχύοντα στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Η σπατάλη αυτή επιβαρύνει το περιβάλλον και την οικονομία αφού το φυσικό αέριο που εισάγεται, χάνει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας του ως πρωτογενούς καυσίμου. Αντίστοιχα, η αναγκαία και κρίσιμη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καθυστερεί και συχνά συναντά τοπικές αντιδράσεις γιατί γίνεται με τρόπο αυθαίρετο, επιθετικό, με κριτήριο την εξυπηρέτηση επενδυτικών επιλογών.
Με βάση τα παραπάνω, τοποθετηθήκαμε υπέρ του δημόσιου και κοινωνικού έλεγχου στον τομέα της ενέργειας και ενός σχεδιασμού που θα αποτιμά τις σημερινές ανάγκες και θα προβλέπει αξιόπιστα τις μελλοντικές, ενώ ταυτόχρονα θα προσδιορίζει μια δεσμευτική πολιτική για τη δραστική μείωση των εκπομπών.
Διατυπώσαμε το αίτημα ο ενεργειακός σχεδιασμός να γίνεται με την ευρύτερη δυνατή διαβούλευση και κοινωνική συμμετοχή και επιμείναμε στην ανάγκη ενημέρωσης και συναπόφασης των τοπικών κοινωνιών για τα ζητήματα που τις αφορούν και τις επηρεάζουν.
Η Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Τίνα Μπιρμπίλη δεσμεύτηκε για την απόσυρση παλαιών λιγνιτικών μονάδων, όταν αντικατασταθούν από νέες καθώς και για την μη εισαγωγή του λιθάνθρακα και των πυρηνικών στο ενεργειακό μίγμα της χώρας. Ωστόσο ανοιχτά παραμένουν για το νέο Υπουργείο τα θέματα του ενεργειακού και χωροταξικού σχεδιασμού, στα οποία απαιτούνται γενναίες και γρήγορες αποφάσεις. Σε διαφορετική περίπτωση, εκτιμούμε ότι θα ενταθούν τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα και θα δημιουργηθούν τετελεσμένα που θα είναι δύσκολο να αναστραφούν.
Το διήμερο διοργανώθηκε από το δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS στην Αίγλη του Ζαπείου στις 6 & 7 Νοεμβρίου. Στο στρογγυλό τραπέζι, τους Πολίτες κατά του Λιθάνθρακα εκπροσώπησε η Δέσποινα Σπανούδη, ενώ εκτός από την Υπουργό συμμετείχαν ακόμη οι δημοσιογράφοι Γιώργος Αυγερόπουλος και Α. Χαίνη, εκπρόσωποι του ΤΕΕ και των οργανώσεων GREENPEACE, WWF, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS.