Το «κόκκινο χωριό» των Πομάκων

«Δεν ήταν που ήμουν κομμουνιστής, ήμουν και μουσουλμάνος. Διπλό το “έγκλημα”»

Μεχμέτ Εφέντη: «Θέλει να έχεις κότσια εδώ πάνω για να ψηφίζεις ΚΚΕ. Η μειονότητα αποτελείται από συντηρητικούς και φοβισμένους ανθρώπους», λέει ο κάτοικος του Κενταύρου Ξάνθης
«Δούλεψα για 35 χρόνια σε μεταλλεία. Γύρισα σχεδόν όλη την Ελλάδα. Από τους Βωξίτες Παρνασσού στην Άμφισσα, μέχρι την Κασσάνδρα της Χαλκιδικής και τον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης. Εκεί απέκτησα ταξική συνείδηση και αποφάσισα να ... οργανωθώ στο ΚΚΕ, το 1974, λίγο μετά τη πτώση της χούντας, όταν η Αστυνομία παρακολουθούσε και την ανάσα μας ακόμα».

O 68χρονος Μεχμέτ Εφέντη, συνταξιούχος σήμερα, χωρίς να τον βαραίνει καθόλου η πολυετής συνδικαλιστική και κομματική του δράση, παραμένει το πιο ενεργό μέλος του ΚΚΕ στον Κένταυρο της Ξάνθης.

Ο Κένταυρος, ένα κεφαλοχώρι της ορεινής Ξάνθης, στηριζόταν οικονομικά αποκλειστικά στην καλλιέργεια του καπνού και ειδικότερα από τα αρωματικά καπνά ανατολικού τύπου, τον περίφημο μπασμά, που χρόνο με τον χρόνο φθίνει και η παραγωγή του με βάση τις κοινοτικές οδηγίες τείνει να εξαφανιστεί. Ταυτόχρονα όμως τροφοδότησε και την εσωτερική μετανάστευση, καθώς η φτώχεια και η εγκατάλειψη οδήγησαν πολλούς από τους κατοίκους του τη δεκαετία του ΄70 να ξενιτευτούν για να γίνουν τεχνίτες, μεταλλωρύχοι και οικοδόμοι. Όταν γύριζαν στο χωριό τους, έφερναν μαζί τους και τις ιδέες με τις οποίες ζυμώνονταν στους χώρους δουλειάς τους, με αποτέλεσμα η Αριστερά να αποκτήσει μεγάλη δύναμη. Σήμερα, ο Κένταυρος είναι το «κόκκινο χωριό των Πομάκων». Πλήρωσα με διώξεις
«Εσύ, μου είπαν όταν δούλευα στην Άμφισσα, δεν είσαι μηχανικός. Είσαι εργάτης και η θέση σου είναι με τους εργαζομένους και όχι με το κεφάλαιο. Δεν το σκέφτηκα δεύτερη φορά. Μπήκα στις τάξεις του ΚΚΕ και πάλεψα για τα ιδανικά της ισοπολιτείας και της δίκαιης κοινωνίας», λέει ο Μεχμέτ Εφέντη. «Το πλήρωσα, βέβαια, με διώξεις και κυνηγητό. Δεν ήταν μόνο που ήμουν κομμουνιστής. Ήμουν ταυτόχρονα και ένας μουσουλμάνος της μειονότητας της Θράκης από τον ορεινό όγκο. Διπλό το “έγκλημά” μου για το κράτος της εποχής εκείνης».

Όπως εξηγεί ο 68χρονος Μεχμέτ Εφέντη, «στα μέρη μας, μετά τον Εμφύλιο, εφαρμόστηκε το δόγμα τού από “Βορρά κινδύνου”. Εμείς εδώ, μειονοτικοί μουσουλμάνοι, από πάνω μας οι Βούλγαροι κομμουνιστές. Ήταν τόσο έντονο το αστυνομικό κράτος, που ούτε γι΄ αστείο μπορούσες να δηλώσεις αριστερός ή κομμουνιστής. Βασιλιά μάς έβαζαν να ψηφίζουμε. Όσοι φύγαμε και δουλέψαμε στην υπόλοιπη Ελλάδα, μπολιαστήκαμε με άλλες ιδέες και γι΄ αυτές θα αγωνίζομαι όσο ζω», λέει με έμφαση ο Μεχμέτ Εφέντη.

«Θέλει κότσια»
Ο ίδιος δηλώνει ιδιαίτερα ευχαριστημένος που το ποσοστό του ΚΚΕ φθάνει το 10% και 15% στο χωριό του, όταν στον υπόλοιπο νομό δεν ξεπερνά το 4%. «Μια φορά μάλιστα, το 1996, πήραμε απόφαση να διαμαρτυρηθούμε μαζικά για την κρατική πολιτική και φθάσαμε το 62%, αλλά δυστυχώς δεν είχε συνέχεια. Θέλει να έχεις κότσια εδώ πάνω για να ψηφίζεις ΚΚΕ. Η μειονότητα αποτελείται από συντηρητικούς και φοβισμένους ανθρώπους». Οι κάτοικοι του Κενταύρου μάλιστα οφείλουν, όπως λένε, στη γενική γραμματέα του ΚΚΕ το σχολείο του χωριού. «Την Αλέκα Παπαρήγα στον Κένταυρο την τιμάμε και την αγαπάμε. Είναι εκείνη που με παρέμβασή της στη Βουλή χτίστηκε το καινούργιο σχολείο. Τους είπε εκεί μέσα ότι η Ελλάδα χρωστά στον Κένταυρο και όχι ο Κένταυρος στην Ελλάδα». Ο Μεχμέτ Εφέντη πάντως, για τη σχέση του με τη θρησκεία παραδέχεται ότι ειδικά για τους κομμουνιστές «η θρησκεία είναι το όπιο των λαών». «Παρ΄ όλα αυτά, εγώ πηγαίνω στο τζαμί γιατί έτσι είναι η παράδοσή μας. Αισθάνομαι όμως ότι η κοινωνική αδικία δεν καταλύεται με προσευχές, αλλά μόνο με τον αγώνα των λαών», καταλήγει.
Από tanea.gr