Ιός των χοίρων: Γιατί εξαπλώνονται και ποιους χτυπούν οι σύγχρονες επιδημίες

Τι προκαλεί την εξάπλωση νέων ιών στους ανθρώπους από τα ζώα (πτηνά, χοίροι, SARS) που απειλούν με πανδημίες;

Γιατί στο Μεξικό έχουν πεθάνει πάνω από 150 άτομα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα; Τι κάνουν οι φαρμακοβιομηχανίες και οι κυβερνήσεις; Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;

Το κλειδί για να απαντηθούν αυτά κι άλλα ερωτήματα που προκύπτουν από την ταχεία εξάπλωση της «νέας» γρίπης των χοίρων (ή της γρίπης των πτηνών πριν 5 χρόνια) βρίσκεται στην τυφλή χωρίς προηγούμενο επιτάχυνση της ανάπτυξης βιομηχανικής παραγωγής κρέατος παγκοσμίως δίχως τα απαιτούμενα βιολογικά μέτρα υγιεινής.
Ιός των χοίρων: Γιατί εξαπλώνονται και ποιους χτυπούν οι σύγχρονες επιδημίες

Κι εδώ η ρίζα βρίσκεται στην οικονομία και στον τρόπο οργάνωσης της λειτουργίας της.

«Οι μοχλοί αυτής της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης στα πρότυπα του τυφλού ανταγωνισμού της «ελεύθερης αγοράς» είναι μια μικρή ομάδα πολυεθνικών που κρατούν στα χέρια τους τη ... διατροφική αλυσίδα», γράφει ο Μάικλ Ντέβις αρθρογράφος στη Guardian.

Πολυεθνικές

«Η κτηνοτροφία τις τελευταίες δεκαετίες (στις ΗΠΑ) έχει μεταμορφωθεί σε κάτι που μοιάζει περισσότερο με την πετροχημική βιομηχανία, παρά με την ευτυχισμένη οικογενειακή φάρμα που μπορεί να θυμάται κάποιος από τα βιβλία του σχολείου»

Μεταξύ των τεράστιων εταιρειών είναι γίγαντες της αμερικανικής βιομηχανίας όπως Tyson, ConAgra, Cargill, Smithfield και ADM και ιαπωνικοί βιομηχανικοί κολοσσοί όπως Nippon Meats και Mitsubishi.

«Το 1965, για παράδειγμα, υπήρχαν 53 εκατ. χοίροι σε πάνω από 1 εκατ. φάρμες, σήμερα εκτρέφονται πάνω από 65 εκατ. χοίροι συγκεντρωμένοι σε περισσότερα από 65.000 συγκροτήματα βιομηχανικής εκτροφής», εξηγεί ο Μ. Ντέιβις.

Οι Cargill και ADM ελέγχουν το 80% της παγκόσμιας παραγωγής σπόρων μεγάλη ποσότητα των οποίων κατευθύνεται στην παραγωγή ζωοτροφών. Η ADM είναι επίσης μεγάλος παίκτης στην παραγωγή πουλερικών με μονάδες την Κίνα.

Η Smithfield είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χοίρων στον πλανήτη και παίκτης κλειδί στην επαρχία Γκουαντόνγκ της Κίνας.

Η Cargill και η Nippon Meats στην Ιαπωνία έχουν μεγάλα εκτροφεία στην Ταϊλάνδη.

Είναι εταιρείες που έχουν τεράστιες γραμμές παραγωγής ζώων στη Δύση. Τα 2/3 της παραγωγής πουλερικών παράγονται στη Βρετανία, με πάνω από 100.000 να εκτρέφονται στοιβαγμένα. Το ίδιο ισχύει και για τις βιομηχανικές μονάδες εκτροφής χοίρων, λέει ο Μάικλ Ντέβις.

Μεταλλάξεις

Σε τόσο τεράστιες μονάδες παραγωγής τα ζώα είναι πιο εκτεθειμένα σε αρρώστιες που μπορούν να εξαπλωθούν με ραγδαίους ρυθμούς και να μεταλλαχθούν χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και τον χρόνο που απαιτείται για την έγκαιρη αντιμετώπιση.

Οι εταιρείες για να αποφύγουν τέτοιες αρρώστιες «ντοπάρουν» τα ζώα με διάφορα αντιβιοτικά, μεταξύ αυτών και αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση ανθρώπινων ιώσεων.

Το ρίσκο αυτής της αντιμετώπισης είναι τεράστιο εάν η αντίσταση στα αντιβοτικά αναπτυχθεί και απλωθεί στους ανθρώπους.

Ηδη εδώ και καιρό γιατροί έχουν εκφράσει επιφυλάξεις και ανησυχίες για μια σειρά μολύνσεις και λοιμώξεις που αντιστέκονται σε πολλά αντιβιοτικά.

H γρίπη των χοίρων είναι πλέον του ανθρώπου. Είναι η ανάπτυξη ενός στελέχους ιού που συνδυάζει τη γρίπη των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων, στο οποίο ο ανθρώπινος οργανισμός είναι παρθένος...

«Η κυριαρχία των πολυεθνικών στον τομέα της τροφής και της γεωργίας μας απειλεί όλους», σημειώνει ο Μάικλ Ντέβις.

Γιατί τόσοι θάνατοι στο Μεξικό; Ο ιός των φτωχών

Οι νέες επηδημίες είναι ταξικές, χτυπούν τους φτωχούς αλλά απλώνονται παντού αφού μεταφέρονται με τις αεροπορικές μετακινήσεις κι αυτό το ξέρουν και οι πλούσιοι... αλλά το αναγνωρίζουν αργά.

Eπιστήμονες που μίλησαν στα περιοδικά Science και Nature σύγκριναν την "πανδημία" που μπορεί να ξεσπάσει με την επιδημία της γρίπης το χειμώνα του 1918-19 που σκότωσε πενήντα εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Οι επιστήμονες του OHE έχουν εντοπίσει και τις συνθήκες που επιταχύνουν τη διάδοση τέτοιων ασθενειών.

Eίναι οι τεράστιες παραγκουπόλεις με τις άθλιες συνθήκες υγιεινής. Στη γρίπη των πουλερικών έκθεση του OHE διαπίστωνε ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη -κυρίως στην Aσία και την Aφρική- βρίσκονται στοιβαγμένοι σε τέτοιες συνθήκες και στην επόμενη γενιά θα έχουν διπλασιαστεί.

Η έκθεση του OHE κατηγορεί ευθέως το Διεθνές Nομισματικό Tαμείο και τα νεοφιλεύθερα πρόγραμματά του για τις άθλιες συνθήκες στις παραγκουπόλεις. H πρόληψη, οι υπηρεσίες καθαριότητας, πρωτοβάθμιας υγείας, όλα έχουν πετσοκοφτεί από τα "σταθεροποιητικά" προγράμματα του ΔNT.

Η φτώχεια, ο υποσιτισμός και οι άθλιες συνθήκες στέγασης είναι το "λίπασμα" για να γιγαντωθεί κάθε επιδημία. Η "ελεύθερη αγορά" γιγαντώνει κάθε μέρα αυτές τις καταστάσεις καταστρέφοντας τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων είτε πρόκειται για τον "Τρίτο Κόσμο" αλλά ακόμα και στη καρδιά του ανεπτυγμένου καπιταλισμού, όπως στις ίδιες τις ΗΠΑ.

Ισπανική γρίπη

Υπάρχει ένα φρικιαστικό προηγούμενο, που δείχνει ποιες είναι οι καταστροφικές προτεραιότητες του συστήματος. Η πιο θανατηφόρα πανδημία των νεότερων χρόνων ήταν η "ισπανική γρίπη" του 1918-1919. Υπολογίζεται ότι μέσα σε λίγους μήνες από την άνοιξη του 1918 μέχρι τις αρχές του 1919, κόστισε τη ζωή 20 εκατομμυρίων ανθρώπων (άλλοι υπολογισμοί μιλάνε για 40 εκατομμύρια).

Οταν ο πόλεμος τραβούσε όλα τα λεφτά με τα "πολεμικά ομόλογα" και το Ελντοράντο της "ελεύθερης αγοράς" οργίαζε μερικα χρόνια πριν τη Μεγάλη Υφεση του '30.

Τώρα, στις αυγές του 21ου αιώνα η επιστήμη έχει κάνει άλματα στην έρευνα και την αντιμετώπιση τέτοιων επιδημιών, αλλά παρόμοιες συλλογιστικές παραμένουν.

Οι φαρμακοβιομηχανίες, αντί να συνεργάζονται, προτιμούν να κρατούν τις πατέντες και τα δικαιώματά τους για να αυξάνουν τα κέρδη τους.

Η κόντρες με το Tamiflu της ελβετικής Roche και το Relenza της βρετανικής GlaxoSmithKline είναι ενδεικτικές από την προηγούμενη γρίπη των πουλερικών, όταν αρνούνταν να συνεργαστούν και ζητούσαν χρήμα για να προχωρήσουν.

Τώρα τα παζάρια με τις κυβερνήσεις για τα κονδύλια και την έρευνα φαρμακευτικών παρασκευασμάτων παραμένουν εμπόδιο, όσο το χρήμα παραμένει μακριά από το έλεγχο του δημόσιου συμφέροντας.

Κώστας Σαρρής, ksarris@pegasus.gr
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12337&subid=2&tag=9379&pubid=8239102